3. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Diweddariad ar COVID-19

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:04 pm ar 8 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 3:04, 8 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr. Diolch yn fawr iawn, Russell. Rwy'n falch eich bod chi'n croesawu codi'r cyfyngiadau. Wrth gwrs, ein gwaith ni yw cadw Cymru'n ddiogel. Mae Llywodraethau eraill yn cadw eu pobl eu hunain yn ddiogel, ond ein cyfrifoldeb ni yw gwneud hynny yn y ffordd yr ydym ni'n credu sy'n gywir i ni, a gwnawn ni hynny drwy geisio dilyn y dystiolaeth a'r wyddoniaeth bob tro. Ond rydym ni bob amser wedi bod yn glir iawn, mewn gwirionedd, y byddai bob amser yn wir y byddem ni'n mynd i'r un cyfeiriad â Llywodraeth y DU, mater o amseru yn unig ydoedd. Rydym ni'n credu bod yr amseru yr oeddem ni wedi'i gyhoeddi ddydd Gwener yn gweithio i ni. Rydym ni mewn sefyllfa lle nad ydym ni, wrth gwrs, yn codi'r cyfyngiadau hynny eto—rydym ni'n eu cadw yn eu lle am fis arall, i bob pwrpas. Bydd hynny'n ein harwain ni, gobeithio, at amser cynhesach. Gwyddom ni fod yna agwedd dymhorol ar ffurf y feirws a'r ffordd y mae'n taro ein cymunedau. Rydym ni'n gobeithio, wrth i bethau gynhesu, y byddwn ni mewn sefyllfa erbyn 24 Mehefin, wrth gwrs, lle na fydd unrhyw gyfyngiadau mwyach a bydd yn sefyllfa wahanol iawn. Felly, nid ydym ni'r un fath â Lloegr, a dyna'r rheswm pam yr ydym ni mewn lle gwahanol i Loegr.

Rydym ni wedi dechrau trafodaethau gyda TAC o ran sut y gallai hynny edrych yn y dyfodol, ac rydym ni'n awyddus iawn i sicrhau ein bod ni'n cadw seilwaith a fyddai'n ein galluogi ni i weithredu'n gyflym os byddem ni'n gweld amrywiolyn newydd a pheryglus. Wrth gwrs, caiff hyn ei wneud yn anoddach oherwydd y cyllid cyfyngedig yr ydym ni'n ei gael nawr gan Lywodraeth y DU. Yn sicr, o ran lefelau rhybudd COVID, byddwn i'n eu cadw wrth gefn yn barod ac, wrth gwrs, bydd angen i ni gadw llygad ar ddatblygiadau. Nid oes neb eisiau mynd yn ôl i'r cyfyngiadau symud, ond rwy'n credu ei bod yn anghyfrifol dweud na fyddem ni byth yn gwneud hynny. Nid oes gennym ni syniad beth sydd o'n blaenau, Russell, ac mae bob tro'n gwneud synnwyr i sicrhau bod gennych chi amrywiaeth o ddewisiadau ar gael i chi o ran gallu ymateb.

O ran y gwersi sydd wedi'u dysgu, rydym ni wedi bod yn ceisio dysgu gwersi yr holl ffordd yn ystod y pandemig. Rydym ni'n parhau i ddysgu'r gwersi hynny, ond, wrth gwrs, bydd mwy o wersi i'w dysgu, ac rwy'n siŵr y bydd rhai o'r rheini'n ymddangos yn ystod yr ymchwiliad. Gwnaethoch chi ofyn am statws cyfranogwr craidd teuluoedd sydd mewn profedigaeth COVID-19. Gwn i fod y Prif Weinidog wedi trafod y mater hwn gyda theuluoedd mewn profedigaeth COVID-19 dros gyfiawnder. Bydd yr ymchwiliad yn nodi'r broses ar gyfer dynodi statws craidd y cyfranogwr, ac nid ydym ni'n gwybod eto sut y bydd y cadeirydd yn gwneud hyn. Yr hyn na fyddem ni eisiau'i wneud yw gwneud unrhyw beth a fyddai'n achosi mwy o niwed na helpu'r sefyllfa honno yn y pen draw .

Yn sicr, o ran rhestrau aros, byddwn ni'n cyhoeddi ein cynllun gofal arfaethedig ym mis Ebrill ac, yn amlwg, byddwn ni'n ystyried sut y gallwn ni weld gwell cydweithredu rhanbarthol o ran ceisio mynd i'r afael â'r ôl-groniad hwnnw yr ydym ni wedi bod yn ei ystyried. A dim ond i bwysleisio hynny, mewn gwirionedd, yr oeddwn i'n meddwl bod y GIG wedi gwneud gwaith rhyfeddol ym mis Rhagfyr. Dim ond cynnydd o 0.2 y cant y gwnaethom ni ei weld ym mis Rhagfyr. Mae hynny er gwaethaf y ffaith ein bod ni wedi gofyn iddyn nhw ganolbwyntio ar y brechiad atgyfnerthu a'u gyflwyno'n gyflym iawn. Felly, rwy'n falch iawn, mewn gwirionedd, fod pethau eisoes yn symud yn y GIG. Wrth gwrs, mae gennym ni dipyn o ffordd i fynd. O ran ein ffigurau, wrth gwrs, yr ydym ni'n eu cyfrif nhw'n wahanol iawn i'r ffordd y maen nhw'n cyfrif eu rhestrau aros yn Lloegr. O ran yr adolygiad 21 diwrnod, rwy'n credu ei bod yn gwneud synnwyr i ni barhau â hyn. Rwy'n credu bod angen i ni ystyried a oes angen hynny y tu hwnt i 24 Mehefin.