5. Datganiad gan y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol: Diwrnod Rhyngwladol y Menywod

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:46 pm ar 8 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Vikki Howells Vikki Howells Labour 4:46, 8 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch, Gweinidog, am eich datganiad heddiw. Roeddwn i'n falch iawn o glywed sôn am gerflun Elaine Morgan a fydd yn cael ei ddadorchuddio cyn bo hir yn Aberpennar yn fy etholaeth. Rwy'n edrych ymlaen at fynychu'r dadorchuddiad swyddogol wythnos i nos Wener, gyda chi, ac rwy'n gwybod y bydd yn ganolbwynt gwych yn y dref.

Rwy'n cofio pan gefais fy ethol i'r lle hwn am y tro cyntaf yn 2016 i mi sôn am yr angen i ni gael cerfluniau o fenywod rhyfeddol yng Nghymru, bryd hynny, nid oedd unrhyw rai. Y teimlad cyffredinol yn ôl bryd hynny oedd bod hyn yn afrealistig—roedd cerfluniau'n rhy ddrud o lawer a dylem edrych ar ffyrdd eraill o ddathlu'r bywydau hyn yn lle hynny. Pa mor bell rydyn ni wedi dod ers hynny. Rwyf mor falch nawr bod dau gerflun o'r fath yng Nghymru ac y bydd yr ail o'r rhain yng nghwm Cynon, ac mae'n deyrnged i fenyw hynod y cefais y pleser o'i hadnabod yn bersonol. Byddai diddordeb gen i wybod am unrhyw drafodaethau y gallech chi fod wedi'u cael gyda'r Gweinidog addysg ynghylch sut y gellir integreiddio straeon y pum menyw hyn o Gymru ac eraill yng Nghwricwlwm Cymru.

Rwy'n nodi hefyd eich sylwadau am fenywod, gwaith menywod a'r pandemig. Rydyn ni'n gwybod mai menywod yw'r rhan fwyaf o'n gweithlu manwerthu, felly mae'n destun pryder bod y Gymdeithas Siopau Cyfleustra wedi adrodd bod 90 y cant o weithwyr manwerthu wedi cael eu cam-drin ar lafar, er enghraifft, wrth i densiynau gynyddu yn ystod y pandemig. Bydd y grŵp trawsbleidiol ar siopau bach yn cael y wybodaeth ddiweddaraf am ymgyrch ShopKind yr wythnos nesaf, sy'n ceisio annog ymddygiad cadarnhaol mewn siopau a chydnabod rôl bwysig gweithwyr mewn siopau. Sut mae Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda phartneriaid i gyfleu'r neges hon nad yw cam-drin yn rhan o'r gwaith i fenywod sy'n gweithio yn y sector manwerthu?