7. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am unrhyw newidiadau arfaethedig i'r dreth trafodiadau tir yng Nghymru? OQ57755

Rydym wrthi'n ymgynghori ar amrywiadau lleol posibl i gyfraddau'r dreth trafodiadau tir ar gyfer ail gartrefi, a daw'r ymgynghoriad hwnnw i ben ar 28 Mawrth.

Diolch, Weinidog. Mae trethi ar eiddo a brynir yng Nghymru ymhlith yr uchaf a godir yn y Deyrnas Unedig. Cost tŷ yn nhref Aberhonddu yn fy etholaeth i ar gyfartaledd yw £261,000. Yn seiliedig ar y pris hwn, bydd prynwr tro cyntaf, sydd wedi cael trafferth dod o hyd i'r blaendal hyd yn oed, yn talu treth o £3,000 i Lywodraeth Cymru. Mae hyn yn cymharu â ffigur o £2,050 yn yr Alban, dim yng Ngogledd Iwerddon a dim yn Lloegr. Weinidog, a allwch egluro pam y mae eich polisi trethiant yma yn ei gwneud yn anos i'r bobl ifanc hyn yng Nghymru fod yn berchen ar eu cartrefi eu hunain? Ac yn eich rôl fel Gweinidog cyllid, a wnewch chi o leiaf ymrwymo i glustnodi rhywfaint o'r arian a gesglir o'r dreth trafodiadau tir i'w ddefnyddio i adeiladu tai fforddiadwy yng Nghymru i leddfu'r argyfwng tai?

Rwy'n gobeithio bod yr Aelod yn gweld rhywfaint o'r eironi yn y ffordd y mae'r Ceidwadwyr wedi gwrthwynebu ein hymdrechion i weithredu ar sefyllfa ail gartrefi, pan fydd pobl, fel y dywed yr Aelod, yn ei chael hi'n anodd prynu dim ond un, ac i lawer, ni fydd modd gwneud hynny byth. Felly, dyma un o'r rhesymau pam ein bod yn gweithredu ar fater ail gartrefi. Ond o ran ein cyfradd gychwynnol ar gyfer treth trafodiadau tir, mae'n dechrau ar £180,000, felly mae ein prif drothwy cychwyn yn sylweddol uwch nag unrhyw ran arall o'r DU. Ac yn y flwyddyn hyd yma, mae hyn wedi golygu bod y rhan fwyaf o drafodiadau preswyl yng Nghymru yn is na'r trothwy hwnnw, ac nid yw hyn yn wir am wledydd eraill yn y DU.

Mae'r rhan fwyaf o brynwyr tro cyntaf yng Nghymru yn dal i elwa o beidio â thalu unrhyw dreth o gwbl, ond gyda'n dull ni o weithredu, gall pobl eraill sydd dan bwysau hefyd elwa o beidio â thalu unrhyw dreth. Oherwydd pris tŷ ar gyfartaledd yng Nghymru yw £204,835 mewn gwirionedd, ond y pris ar gyfartaledd i brynwr tro cyntaf yw £175,908. Felly, fe welwch yn glir fod y prynwr tro cyntaf cyffredin yn gallu prynu'r tŷ hwnnw heb dalu unrhyw dreth o gwbl.