Ymchwiliad y Llys Troseddol Rhyngwladol

Part of 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 2:29 pm ar 16 Mawrth 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 2:29, 16 Mawrth 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch am y sylwadau hynny. Wrth gwrs, mae mater hawliau dynol, gweithredoedd ymosodol, troseddau rhyfel, a hil-laddiad mewn gwirionedd, yn faterion sy'n trosgynnu gwahaniaethau gwleidyddiaeth bleidiol, yn enwedig pan fyddwn yn eu gweld yn digwydd ar newyddion 24 awr, yn fyw o flaen ein llygaid ein hunain mewn ffordd nad yw erioed wedi digwydd o'r blaen, mae'n debyg. Gallaf ddweud hyn wrth yr Aelodau: ar 1 Mawrth 2022, cyfeiriodd nifer o aelod-wladwriaethau, gan gynnwys y DU, y mater at y Llys Troseddol Rhyngwladol, ac fel y dywedais, mae hynny wedi cynyddu i 40 bellach.

Ar 2 Mawrth, cyhoeddodd yr erlynydd ei fod wedi agor ei ymchwiliad, ac mae cwmpas yr ymchwiliad yn cynnwys honiadau o droseddau rhyfel yn y gorffennol a'r presennol, troseddau yn erbyn y ddynoliaeth neu hil-laddiad, a gyflawnwyd ar unrhyw ran o diriogaeth Wcráin gan unrhyw berson o 21 Tachwedd 2013 ymlaen.

Ac yna, ar wahân i hynny, ar 7 Mawrth 2022, cafwyd gwrandawiad yn y Llys Cyfiawnder Rhyngwladol mewn perthynas â honiadau o hil-laddiad o dan y Confensiwn ar Atal a Chosbi Trosedd Hil-laddiad. Roedd hyn yn ymwneud ag achos a ddygwyd ger bron gan Wcráin yn erbyn Ffederasiwn Rwsia. Penderfynodd Ffederasiwn Rwsia beidio â chymryd rhan.

Wrth gwrs, byddwn yn sicr o dderbyn nifer o ffoaduriaid o Wcráin maes o law. Mae'n bosibl y bydd rhai ohonynt wedi tystio i droseddau rhyfel ac achosion o hil-laddiad ac efallai mai un o'r pethau y gallem ei wneud yw archwilio i ba raddau y mae'n bosibl diogelu'r dystiolaeth honno ar gyfer rhan o'r ymchwiliad troseddol rhyngwladol.