4. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am ddatblygu canolfan iechyd newydd yng Nghaergybi? OQ57829

Diolch yn fawr i Rhun ap Iorwerth. Llywydd, rydym wedi ymrwymo i fuddsoddi mewn cenhedlaeth newydd o ganolfannau iechyd a gofal cymdeithasol integredig ar draws Cymru. Yn y canolfannau hyn, bydd gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol rheng flaen yn cael eu lleoli gyda gwasanaethau eraill. Mae'r bwrdd prosiect sy'n arwain y drafodaeth am ddatblygiad o'r fath yng Nghaergybi yn parhau i gwrdd bob mis.

Mae bron i dair blynedd wedi mynd heibio ers i Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr orfod cymryd rheolaeth uniongyrchol dros feddygfeydd Longford Road a Cambria yng Nghaergybi, ac, ydy, mae wedi bod yn gyfnod o her na welwyd ei thebyg o'r blaen i ofal sylfaenol ym mhob man. Ond, ers bron i dair blynedd bellach, mae cleifion yn y ddwy feddygfa hynny wedi gorfod derbyn safon gofal ymhell islaw'r hyn y dylen nhw allu ei disgwyl. Oes, mae canolfan gofal sylfaenol brys newydd ar y ffordd i Ysbyty Penrhos Stanley, ond mae hynny'n wahanol. Ac ydy, mae'r staff yn Longford Road a Cambria yn gwneud popeth o fewn eu gallu o dan amgylchiadau anodd iawn. Ond mae angen canolfan gofal iechyd sylfaenol amlddisgyblaeth newydd arnom ni, sy'n gallu denu staff a darparu'r gwasanaethau angenrheidiol, ac mae ei hangen arnom ar frys. Rwyf i wedi bod yn mynd ar drywydd hyn ers, do, bron i dair blynedd bellach, ond, mewn cyfarfod diweddar gyda'r bwrdd iechyd, daeth yn amlwg i mi fod pethau yn symud yn araf iawn, iawn. A all y Prif Weinidog ddweud wrthyf pryd y byddai'n disgwyl i bobl Caergybi sy'n gleifion yn y meddygfeydd hynny, gael safon y gwasanaeth y dylen nhw allu ei disgwyl? A beth all ef ei wneud i sicrhau'r buddsoddiad hwnnw ar frys—buddsoddiad yr wyf i wedi bod yn galw amdano ers cymaint o amser?

Wel, diolch i'r Aelod am hynna. Rwy'n credu y tro diwethaf iddo ofyn cwestiwn o'r math hwn i mi, fy mod i wedi gallu dweud wrtho fod cynlluniau i recriwtio meddygon teulu newydd i gefnogi'r gwasanaeth yng Nghaergybi, ac rwyf i o leiaf yn falch o allu dweud wrtho heddiw fod y tri meddyg teulu y disgwyliwyd iddyn nhw gael eu recriwtio bryd hynny i gyd wedi eu recriwtio erbyn hyn, ac ymunodd yr olaf ohonyn nhw ym mis Ionawr. Rwyf i hefyd yn falch o ddweud bod prosiect Flex, sy'n brosiect sy'n cael ei redeg yn y rhan honno o Gymru sy'n cynnig contractau hyblyg i feddygon teulu sydd wedi ymddeol—ac rydym yn gwybod bod llawer o feddygon teulu wedi ymddeol yn gynnar o'r proffesiwn oherwydd y trefniadau pensiwn a orfodwyd arnyn nhw gan Lywodraeth y DU—i ddod o hyd i ffyrdd hyblyg y gallan nhw ddod yn ôl i'r gweithlu a darparu gwasanaethau, ac mae meddygon teulu yn y categori hwnnw eisoes yn gweithio yng Nghaergybi.

Yr ateb hirdymor yw'r un y mae Rhun ap Iorwerth wedi ei nodi: y ganolfan newydd. Mae'r nodyn yr wyf i wedi ei gael yn dweud wrthyf fod y bwrdd—y bwrdd prosiect, nid y bwrdd iechyd lleol, y bwrdd prosiect; nid y bwrdd iechyd yn unig ydyw, ond yr awdurdod lleol, cyngor y dref, y buddiannau lleol eraill—byddan nhw'n destun ymgysylltiad cyhoeddus ym mis Mai. Mae'n rhaid iddyn nhw aros tan hynny oherwydd etholiadau'r awdurdodau lleol, ond maen nhw wedi cyrraedd pwynt lle gallan nhw fynd allan a chael yr ymgysylltiad cyhoeddus hwnnw. Maen nhw'n ystyried nifer o safleoedd; byddan nhw i gyd yn gyfarwydd i'r Aelod lleol. Yna bydd yn rhaid iddyn nhw gyflwyno'r achos hwnnw i'r bwrdd partneriaeth rhanbarthol a bydd y bwrdd partneriaeth rhanbarthol yn cyflwyno ei gynigion i Lywodraeth Cymru. Nid wyf i'n credu bod llawer y gall Llywodraeth Cymru ei wneud i gyflymu'r broses honno, gan fod yn rhaid iddi fod yn deg â phawb a allai ddymuno gwneud cais am un o'r canolfannau newydd. Ond mae'r broses bellach yn eglur ac edrychaf ymlaen ati yn arwain at gynnig penodol a ddaw i Lywodraeth Cymru y byddwn ni'n gallu ei ystyried, rwy'n siŵr, gydag achosion cymhellol eraill a fydd yn cael eu cyflwyno gan rannau eraill o'r gogledd.