1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 22 Mawrth 2022.
7. Sut mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi rhieni yng ngogledd Cymru gyda chost y diwrnod ysgol? OQ57858
Llywydd, bydd ein cronfa fynediad, sy'n helpu teuluoedd gyda chost y diwrnod ysgol, yn dechrau ar ei phumed flwyddyn y mis nesaf. Dros y cyfnod hwnnw, mae wedi cael ei hehangu yn raddol. Cyhoeddodd fy nghyd-Weinidog, y Gweinidog addysg, y datblygiad diweddaraf, sef cynnydd o £100 y plentyn i helpu i fynd i'r afael â'r argyfwng costau byw eleni, ar 14 Mawrth.
Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Mae teuluoedd yn y gogledd yn teimlo'r wasgfa diolch i argyfwng costau byw'r Torïaid. Rwy'n croesawu'r gefnogaeth ychwanegol y mae Llywodraeth Lafur Cymru wedi ei rhoi ar waith i helpu gyda chostau sy'n gysylltiedig â'r diwrnod ysgol. Bydd yr arian ychwanegol i ymestyn prydau ysgol am ddim yn ystod gwyliau, yr hwb ariannol i helpu gyda chostau ysgol ac ymestyn y cynnig gofal plant yn rhoi rhyddhad i'r rhai sy'n poeni am effaith costau cynyddol. Prif Weinidog, a ydych chi'n cytuno â mi a'r arbenigwr arbed arian Martin Lewis nad yw'r argyfwng costau byw hwn yn rhywbeth y gall rheoli arian ei drwsio i'r rheini sydd ar yr incwm isaf, ond yn hytrach yn rhywbeth sydd wir angen ymyrraeth gan Lywodraeth y DU? Diolch.
Llywydd, diolch i Carolyn Thomas am y croeso y mae hi wedi ei roi i'r camau diweddaraf y gall Llywodraeth Cymru eu cymryd. Ymwelais ag ysgol yn fy etholaeth fy hun ddydd Gwener yr wythnos diwethaf mewn cymuned sy'n wynebu heriau mawr, lle yr oedd y croeso i'r £100 ychwanegol fesul plentyn yn gynnes iawn. Bydd wir yn caniatáu i deuluoedd gymryd rhan yn y cyfleoedd y gall yr ysgol eu cynnig mewn ffordd y gall teuluoedd eraill eu cymryd yn ganiataol. Ac ysgol oedd hon, Llywydd, lle yr oedd y diwrnod ysgol estynedig wedi bod ar waith, ac roedd hi'n wych gweld brwdfrydedd y staff yn yr ysgol honno at y ffordd yr oedd y cyllid hwnnw, y diwrnod estynedig hwnnw, wedi caniatáu iddyn nhw roi'r cyfleoedd hynny o flaen pobl ifanc na fydden nhw yn eu cael nhw heb y ffordd honno o'u darparu.
Mae Llywodraeth Cymru, Llywydd, yn gwneud cymaint mewn cynifer o ardaloedd i adael arian ym mhocedi teuluoedd a fyddai fel arall yn gorfod talu am eu presgripsiynau, am eu brecwast am ddim, am eu gwisg ysgol—yr holl bethau hynny sy'n caniatáu i deuluoedd reoli'r gofynion eraill yr ydym ni wedi bod yn sôn amdanyn nhw y prynhawn yma. Daeth y cwestiwn atodol, Llywydd, i ben gan Carolyn Thomas yn dweud bod angen i Lywodraeth y DU weithredu ei hun, ac rwy'n ategu hynny yn llwyr, ac fel yr ydym ni wedi dweud eisoes y prynhawn yma, mae cyfle yn dod iddyn nhw yfory yn natganiad y gwanwyn i ddangos yn union beth y gall Llywodraeth sydd â buddiannau ei phoblogaeth wrth ei chalon wneud i'w diogelu nhw.