Mae'r ddwy flynedd a aeth heibio ers pasio'r Ddeddf wedi bod yn eithriadol o heriol. Er gwaethaf y pandemig, mae'r ymateb rhyfeddol a gafwyd gan randdeiliaid wedi ein galluogi ni i gyflawni llawer iawn ers cyfarfod cyntaf ein grŵp gweithredu strategol ym mis Mai 2019. Roedd y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yn eglur yn ystod y broses graffu y dylem ni wneud yn siŵr bod y Ddeddf o fudd i blant a'u teuluoedd, i sicrhau bod pawb yn ymwybodol bod y gyfraith wedi newid a chefnogi rhieni i fabwysiadu dulliau cadarnhaol o fagu plant. Mae'r ymgyrch gyfathrebu ac ymgysylltu amlgyfrwng helaeth yn sicrhau'r ymwybyddiaeth fwyaf bosibl o'r newidiadau yn y gyfraith. Mae ein hymgyrch ni wedi cynnwys hysbysebion teledu a radio, ac mewn print y tu allan i'r cartref a hysbysebu digidol, ac fe fu yna ymgyrch genedlaethol o ddosbarthu taflenni. Fe fydd yr ymgyrch yn parhau ar ôl dechrau'r newid ar gyfer cynnal cyfraddau ymwybyddiaeth ymysg y cyhoedd. Mae ein gwefan bwrpasol ni'n cynnwys gwybodaeth i rieni, aelodau eraill o'r cyhoedd, a gweithwyr proffesiynol.

Mae Plant yng Nghymru yn cydweithio â ni ar gynllun ymgysylltu, ac fe fydd adnoddau i gefnogi codi ymwybyddiaeth gyda phlant a bydd gwybodaeth yn cael ei gwreiddio mewn ysgolion a mentrau sy'n bodoli eisoes, fel y gellir fframio hyn a'i drafod yng nghyd-destun hawliau plant, mewn lleoliadau addas. Yn rhan o'n gwaith ni o ymgysylltu, rydym ni wedi cysylltu â grwpiau a chymunedau lle gellid bod rhwystrau o ran cyfathrebu, ac mae hyn wedi cynnwys cynhyrchu adnoddau mewn amrywiaeth o ieithoedd a fformatau sy'n addas ar gyfer amrywiaeth o anghenion. Ochr yn ochr â'r ymgyrch hon, rydym ni'n darparu llawer iawn o wybodaeth, cyngor a chefnogaeth i rieni, gan gynnwys gan ymwelwyr iechyd, ein rhaglenni cymorth i deuluoedd a'n hymgyrch 'Magu Plant. Rhowch Amser Iddo'.

Fe adolygodd ein grŵp gweithredu arbenigol ar fagu plant y ddarpariaeth sydd ar gael i rieni yn drylwyr iawn. Pan nodwyd bylchau, mae awdurdodau lleol yn gweithio gyda'i gilydd a/neu'n comisiynu cymorth arbenigol. Mae eu hadolygiad cynhwysfawr o ymgyrch 'Magu Plant. Rhowch Amser Iddo' wedi sicrhau bod honno'n ategu'r Ddeddf, ac mae cyngor ar fagu plant ar gael i rieni â phlant o'u geni hyd at 18 oed.

Rydym ni wedi gweithio gyda phartneriaid i ystyried effaith hyn ar brosesau proffesiynol. Cyhoeddwyd canllaw ar gyfer ymarferwyr, sy'n ategu'r gweithdrefnau diogelu presennol, ac mae'n cynnig gwybodaeth ychwanegol i ymarferwyr ynglŷn ag ymatebion diogelu o ran y Ddeddf. Yn y pen draw, rydym ni'n dymuno i'r negeseuon am y gyfraith gael eu hymgorffori yn y gwasanaethau cyfredol. Felly, rydym ni wedi diweddaru canllawiau rhaglen Plant Iach Cymru fel y bydd y wybodaeth angenrheidiol gan yr ymwelwyr iechyd pan fyddan nhw'n siarad â rhieni. Ac mae'r gyfraith yn ei gwneud hi'n eglur iawn: mae cosbi plant yn gorfforol yn erbyn y gyfraith. Fel y cafodd ei gydnabod yn ystod y broses graffu, fe allai nifer fach o unigolion gael eu cyhuddo neu eu herlyn mewn amgylchiadau na fyddai wedi digwydd cyn y newid yn y gyfraith.

Roedd adroddiad Cyfnod 1 y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yn argymell y dylid bod â chynllun i ddargyfeirio achosion oddi wrth y system cyfiawnder troseddol, pan fo hynny'n briodol, gan ganolbwyntio ar gefnogi rhieni yn hytrach na'u cosbi nhw. Felly, gan weithio yn agos gyda'r heddlu ac awdurdodau lleol, rydym ni wedi sefydlu cymorth i fagu plant a addaswyd yn arbennig, y gellir ei gynnig fel amod i benderfyniad y tu allan i'r llys ac fel dewis amgen ar gyfer adsefydlu yn hytrach nag erlyn. Pan fydd yr heddlu o'r farn bod penderfyniad y tu allan i'r llys yn briodol, fe ellir cynnig cymorth magu plant i osgoi aildroseddu. Fe fydd awdurdodau lleol Cymru yn cael hyd at £2.4 miliwn dros y tair blynedd nesaf i ariannu hyn, yn ogystal â'r bron i £500,000 a roddwyd eisoes.

Fe fydd y cymorth yn annog ac yn helpu rhieni i fabwysiadu dulliau cadarnhaol o fagu plant gan fynegi gydag eglurder llwyr ei bod hi'n annerbyniol dan unrhyw amgylchiadau i gosbi plentyn yn gorfforol, ac, o'r pwynt hwn ymlaen, fe fydd hynny'n anghyfreithlon. Mae'r Ddeddf yn rhoi dyletswydd ar Lywodraeth Cymru i gyhoeddi adroddiad ôl-weithredu dair a phum mlynedd ar ôl ei chychwyn, neu chyn gynted ag y bo hynny'n ymarferol wedyn. Rydym ni wedi gweithio gyda'r heddlu, y gwasanaethau cymdeithasol, Gwasanaeth Erlyn y Goron ac eraill i gytuno ar drefniadau i fonitro effaith y Ddeddf arnyn nhw, ac fe fyddwn ni'n parhau i ddefnyddio arolygon cynrychioliadol i olrhain cyfraddau'r ymwybyddiaeth ymhlith y cyhoedd a'r newidiadau o ran agweddau.

Felly, fe hoffwn i orffen drwy ddiolch i'r rhai sydd wedi gweithio mor galed i baratoi ar gyfer ei chychwyn. Mae'r ddeddfwriaeth hon yn gam gwirioneddol hanesyddol o ran helpu i ddiogelu hawliau plant a'u llesiant nhw. Dyma neges eglur am ein hymagwedd ni, yng Nghymru, at ein plant a'n pobl ifanc ni, ein bod ni'n eu parchu nhw, a'n bod ni eisiau'r gorau ar eu cyfer ac y byddwn ni'n gwneud popeth sydd yn ein gallu i wneud y profiad o blentyndod mor llesol â phosibl. Diolch yn fawr iawn.