Part of the debate – Senedd Cymru am 3:13 pm ar 29 Mawrth 2022.
Diolch yn fawr iawn, Mark Isherwood, am nifer o gwestiynau, a chewch chi atebion i rai ohonyn nhw wrth edrych ar y canllawiau sydd ar gael ar y wefan erbyn hyn. Ond i gadarnhau, gan ein bod ni wedi cyflwyno ein statws uwch-noddwr ddydd Gwener diwethaf, ei fod o dan gynllun Cartrefi i Wcráin Llywodraeth y DU ac, fel dywedais yn fy natganiad i ddechrau, mae'n golygu ymrwymiad i hyd at 1,000 o bobl. Y pwynt pwysig yw bod hynny, mewn gwirionedd, yn hepgor yr angen i fod â noddwr unigol ac, yn lle hynny, fe gewch eich noddi gan Lywodraeth Cymru. Felly, rydym ni'n awyddus iawn i gyfleu'r neges honno mai llwybr i mewn i Gymru ar gyfer y ffoaduriaid hynny yw hyn. A hefyd, sicrhau, pan fyddan nhw wedi dewis Llywodraeth Cymru trwy'r cynllun ymgeisio am fisa gan Lywodraeth y DU, y byddan nhw'n cael un, ac rydym ni'n disgwyl, wrth gwrs, y bydd hynny i gyd yn digwydd. Byddwn yn gweithio yn agos iawn, rwyf i am ei ddweud hefyd, o ran—. Rydym yn gweithio yn agos iawn gyda Llywodraeth y DU o ran sut y mae hynny'n digwydd ac, yn wir, rydym yn edrych ymlaen at allu sicrhau bod yr wybodaeth a'r ffigurau gennym ni o ran y ceisiadau llwyddiannus hynny am fisâu. Ond mae'r darnau i gyd yn cwympo i'w lle.
Ein canolfannau croeso: roeddwn i'n ddiolchgar iawn i'r Aelodau hynny sydd â chanolfan groeso a fydd yn agor yn eu hetholaethau neu eu rhanbarthau nhw. Mae hi'n bwysig iawn ein bod ni'n ystyried y preifatrwydd a'r gefnogaeth sydd ar gael yn y canolfannau croeso hynny ar hyn o bryd. Mae angen i ni gynnig tawelwch a llonyddwch yn y cymunedau hynny lle mae'r canolfannau croeso hyn i'r ffoaduriaid sy'n dianc rhag y trawma a'r argyfwng a'r trychineb dyngarol y maen nhw'n dod ohono. Rwyf i o'r farn bod hynny'n gwbl synhwyrol. Fe fydd y cymunedau yn dod i'w hadnabod ac fe fyddan nhw, rwy'n siŵr, yn cefnogi'r bobl hynny sydd yn y canolfannau croeso. Ond hefyd, mae'n rhaid iddyn nhw fod o ansawdd a chyflwr rhagorol; mae rhywfaint o waith wedi ei wneud i rai o'r canolfannau sydd wedi eu nodi. Ond rydym yn dilyn llwyddiant y cynllun ffoi o Afghanistan i raddau helaeth iawn o ran y ffordd y mae Urdd Gobaith Cymru yn chwarae ei ran, a honno yw'r safon y mae'n rhaid i bob canolfan groeso ei chyrraedd.
Rwyf i wedi sôn am y mynediad at wasanaethau a fydd ar gael. Os edrychwch chi ar y canllawiau i lywodraeth leol a gyhoeddwyd ddydd Gwener, mae'r rhain yn ymdrin yn llwyr â'r holl bwyntiau ynglŷn â'r gwasanaethau a fydd ar gael—addysg, iechyd—ac mae hefyd yn ymdrin ag ystod eang o faterion fel diogelu, materion sy'n ymwneud ag iechyd meddwl a lles a'r trawma y mae ffoaduriaid wedi ei ddioddef. Mae'n cwmpasu pob un peth, ond mewn gwirionedd, rydym ni hefyd bellach yn llunio canllawiau i noddwyr yr wythnos hon. Bydd y rhain yn cynnig arweiniad i bawb sy'n noddi ledled Cymru a gobeithio y byddan nhw'n gallu derbyn y ffoaduriaid hynny, wrth iddyn nhw gael eu fisa, i roi llety iddyn nhw.
O ran canolfannau cymorth a chysylltu â'r trydydd sector, eglwysi a grwpiau gwirfoddol, mae'n bwysig ein bod ni'n gweithio yn agos iawn gyda Chyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru, Cyngor Ffoaduriaid Cymru, Cytûn a Llais Wcráin. Fe wnaeth y Cwnsler Cyffredinol, Mick Antoniw, a minnau gyfarfod â llawer o'r cysylltiadau hynny ledled Cymru gyfan yr wythnos diwethaf. Byddwn yn cyfarfod eto yr wythnos hon a byddwn yn cyfarfod yn rheolaidd, gan gynnwys â'r cyswllt y gwnaethoch chi, Mark, ei roi i ni o'r gogledd. Maen nhw hefyd yn dechrau cynnig eu cefnogaeth o ran darparu adnoddau cyfieithu, cyfieithu ar y pryd, adnoddau addysgol, ac adnoddau iechyd meddwl hefyd. Roedd hi'n dda iawn bod y comisiynydd plant yno, Sally Holland, sydd â chysylltiadau uniongyrchol â chomisiynydd plant Wcráin a chomisiynwyr plant ledled Ewrop, ac rydym yn dwyn llywodraeth leol i mewn i hynny hefyd. Mae'r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol yn cwrdd ag arweinwyr, prif weithredwyr, grwpiau cydnerthedd lleol a rhanbarthol, ac maen nhw'n gweithio mor galed i sicrhau eu bod nhw'n barod i helpu i ddarparu'r math o gymorth y bydd y rhai sy'n ffoi i Gymru yn gallu ei gael. Rwy'n credu mai dull tîm Cymru yw hwn—pawb yn gweithio gyda'i gilydd, llywodraeth leol, y trydydd sector, ac yn amlwg, yn gweithio yn agos iawn nid yn unig â Llywodraeth y DU, ond gyda Llywodraeth yr Alban hefyd, oherwydd eu bod nhw hefyd yn uwch-noddwyr. Rydym ni'n dysgu oddi wrth ein gilydd, yn gweithio ar sail pedair gwlad.
Mae llinell gymorth bwrpasol wedi ei sefydlu erbyn hyn, ac rwyf i wedi rhoi'r rhifau ar ei chyfer—a rhoddais i'r rhifau er mwyn iddyn nhw fod ar y cofnod, ond ni allwch chi byth â rhoi gormod o gyhoeddusrwydd i'r rhifau hyn—ar gyfer pobl sy'n ffonio o'r tu mewn i'r DU a'r tu allan i'r DU. Mae hwn yn dîm cryf o blith llywodraeth leol yng Nghymru. Timau yw'r rhain sydd wedi bod yn weithredol drwy gydol y pandemig, yn enwedig o ran profi, olrhain a diogelu a'r holl swyddogaethau a sgiliau eraill maen nhw wedi eu datblygu. Maen nhw'n amlwg wedi eu cynnwys a'u hyfforddi'n llawn ac mae siaradwyr Wcreineg a Rwseg ar gael iddyn nhw hefyd. Maen nhw'n barod, ar agor ac yn weithredol. Fe fyddaf yn rhoi mwy o fanylion ynglŷn â'u horiau gweithredu, ond rwy'n credu iddyn nhw agor ddydd Llun a'u bod nhw ar waith yn effeithiol. Rwy'n credu hefyd ei bod hi'n bwysig iawn i ni gydnabod eu ffyrdd o weithio a chefnogi'r noddwyr niferus hynny sy'n cysylltu â ni gan ddweud, 'Pryd ydw i'n mynd i gael croesawu'r teulu, yr unigolyn, neu'r bobl yr ydym ni wedi cytuno i'w noddi eisoes?' Maen nhw'n ateb yr holl gwestiynau, ac rydym ni'n eu hadrodd yn ôl i Lywodraeth y DU wedyn, oherwydd bod angen yr atebion arnom ninnau hefyd ynglŷn â phob un o'r pwyntiau hynny.