4. Sut mae Llywodraeth Cymru yn sicrhau cymorth i ddisgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol yng Ngogledd Cymru? OQ57868

Mae awdurdodau lleol yn gyfrifol am sicrhau addysg addas i blant a phobl ifanc, gan gynnwys y rhai ag anghenion dysgu ychwanegol. A bydd y system ADY newydd yn ysgogi gwelliannau yn y ffordd y caiff dysgwyr ledled Cymru eu cefnogi i sicrhau y gallant gyflawni eu potensial llawn.

Wel, yn ddiweddar cyfarfûm â mam a thad o sir y Fflint a ddywedodd na chafodd eu mab ddiagnosis o awtistiaeth am nad oedd yn arddangos nodweddion awtistig yn yr ysgol, gan ei fod yn celu ac yn atal y rhan fwyaf o'i diciau a'i bryderon. Roeddent yn dweud wrthyf:

'Mae'n ymddwyn yn dda yn yr ysgol, ond mae'n chwalu pan ddaw adref ar ôl cael diwrnod gwael.'

Yr un diwrnod, ysgrifennais atoch ar ran etholwr gwahanol y mae ei ferch, sy'n arddangos ymddygiad tebyg, o dan ofal Cyngor Sir y Fflint, gan gyfrannu at y realiti brawychus mai Cymru, o bob gwlad yn y DU, sydd â'r gyfran uchaf o blant yn derbyn gofal gan y wladwriaeth.

Rwyf wedi gweithredu dros nifer o flynyddoedd ac rwy'n dal i weithredu mewn swydd gynrychioliadol ar ran nifer o deuluoedd gwahanol sydd wedi wynebu rhwystrau tebyg. Mae pob achos yn cynnwys plant â chyflyrau niwroddatblygiadol gydol oes, gan gynnwys cyflyrau sbectrwm awtistiaeth, lle nad ydynt wedi cael diagnosis, a/neu ddealltwriaeth a chefnogaeth oherwydd bod y disgyblion yn mabwysiadu strategaethau ymdopi a chelu i guddio eu nodweddion awtistig yn yr ysgol, gan ddynwared ymddygiad y rhai o'u cwmpas i allu ffitio i mewn, gyda gorbryder yn taro wedyn pan fyddant yn cyrraedd adref. Ac mae pob achos naill ai wedi awgrymu neu wedi dweud bod bai ar riant. Pryd y bwriadwch weithredu i roi diwedd ar y sgandal drasig hon, oherwydd mae gormod o'r teuluoedd hyn yn dioddef?

Rwy'n rhannu pryder yr Aelod am yr amgylchiadau y mae wedi'u disgrifio yn ei gwestiwn, ac fel y gŵyr, diben y diwygiadau yr ydym yn eu cyflwyno yw mynd i'r afael â'r ystod wirioneddol o heriau y mae wedi'u disgrifio yn ei gwestiwn. Mae'r rhain yn ddiwygiadau arwyddocaol iawn, a gwn fod yr Aelod wedi ein herio o'r blaen mewn perthynas â'r gefnogaeth i'r system i gyflawni'r diwygiadau hyn yn effeithiol. Rwy'n gobeithio y bydd yn cydnabod, yn ystod y chwe mis diwethaf, ein bod wedi gallu darparu adnoddau pellach i'r system er mwyn gallu ymateb i'r mathau o heriau y mae'n eu disgrifio yn ei gwestiwn. Ac rwyf wedi bod yn parhau i wneud hynny yn ystod yr wythnosau diwethaf, mewn perthynas ag effaith y pandemig, a chostau trawsnewid y system hefyd.