2. Cwestiynau i’r Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd – Senedd Cymru ar 27 Ebrill 2022.
4. Pa asesiad mae'r Llywodraeth wedi'i wneud o effaith anallu pobl ar incwm isel i dalu costau milfeddyg a bwyd i'w hanifeiliaid anwes ar les anifeiliaid? OQ57920
Rydym yn cydnabod y mater a godwyd mewn perthynas â chostau sy'n gysylltiedig â pherchnogaeth gyfrifol ar anifeiliaid anwes i'r rhai ar incwm isel. Mae swyddogion yn trafod y mater hwn yn rheolaidd gyda’n partneriaid yn y trydydd sector, er mwyn monitro’r sefyllfa a gweld a ellir gwneud mwy i roi cyhoeddusrwydd i’r cymorth y maent yn ei gynnig.
Diolch, Weinidog. Yn ddiweddar, fe wnes i ymweld â banc bwyd yn fy rhanbarth sydd yn gynyddol yn derbyn ceisiadau gan unigolion a theuluoedd y maen nhw'n eu cefnogi am fwyd i'w hanifeiliaid anwes. Fe wnaeth y rheolwr rannu gyda mi fod nifer yn meddwl cael gwared o'u hanifeiliaid anwes oherwydd eu bod yn pryderu na fedrant fforddio bwyd iddynt oherwydd yr argyfwng costau byw, na chwaith dalu costau milfeddyg. Fel y gwŷr unrhyw un gydag anifail anwes, maent yn aml yn cael eu hystyried gan eu perchnogion fel rhan annatod o'r teulu, ac, i'r rhai sy'n byw ar eu pennau eu hunain, yn rhoddi cysur a chwmni amhrisiadwy. Sut mae Llywodraeth Cymru, felly, am sicrhau nad yw'r argyfwng costau byw yn effeithio ar les anifeiliaid? Dwi ddim yn credu bod digon yn cael ei wneud ar y funud.
Wel, yn anffodus, rydych yn codi pwnc sy’n peri pryder sylweddol. Drwy ein Rhwydwaith Lles Anifeiliaid Cymru a Grŵp Lles Anifeiliaid Anwes Cymru, mae swyddogion yn parhau i gael trafodaethau gyda sefydliadau trydydd sector megis People’s Dispensary for Sick Animals, Dogs Trust a Cats Protection, i fonitro’r sefyllfa bresennol. Yn amlwg, rwy'n gwybod am lawer o filfeddygon sydd hefyd yn cymryd rhan yn y trafodaethau hynny ac yn gwneud llawer iawn.
Rwy’n credu ei bod yn wirioneddol bwysig ein bod yn parhau i dynnu sylw at gost anifeiliaid anwes. Mae'n ymrwymiad oes ar hyd bywyd yr anifail anwes hwnnw. Fel y dywedwch, maent yn aelodau llawn o’n teuluoedd. I wynebu’r argyfwng costau byw, gallaf ddychmygu fod banciau bwyd yn cael ceisiadau yn y ffordd yr ydych yn ei nodi.
Fe fyddwch yn ymwybodol o'n hymgyrch cyfryngau cymdeithasol Aros, Atal, Amddiffyn, a dyna faes lle rydym hefyd yn parhau i dynnu sylw pobl at y costau oes sy'n gysylltiedig â bod yn berchen ar anifail anwes, yn enwedig cŵn bach. Cyfeiriaf eto at ein cynllun lles anifeiliaid, a chredaf fod y bartneriaeth a ddaeth â’r cynllun hwnnw i fodolaeth yn allweddol iawn i sicrhau ein bod yn llwyddo i ailadrodd maint y gost i bobl, ond hefyd ynglŷn â sut y gallwn helpu.