Y Sector Tai Cymdeithasol

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:30 pm ar 3 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mabon ap Gwynfor Mabon ap Gwynfor Plaid Cymru 2:30, 3 Mai 2022

Diolch yn fawr iawn i'r Prif Weinidog am yr ateb hwnnw. Mae gan y Llywodraeth darged, wrth gwrs, o adeiladu tai cymdeithasol, ac mae eu mawr angen nhw er mwyn mynd i'r afael â'r rhestrau aros ar gyfer tai. Mae yna ddatblygiadau tai yn yr arfaeth ar hyn o bryd, ond mae contractwyr yn ei chael hi'n anodd i ddelifro rhai cytundebau oherwydd y cynnydd aruthrol mewn pris deunyddiau a llafur. Mae pris coed wedi llifio, er enghraifft, wedi cynyddu 90 y cant mewn blwyddyn. Mae dur wedi cynyddu tua 70 y cant. Mae copr, sment a deunyddiau eraill wedi cynyddu'n aruthrol hefyd. 

Mae'r cynnydd mewn pris ynni wedi cyfrannu'n fawr at hyn, ond mae'r sector yn dweud wrthyf fi fod Brexit hefyd wedi chwarae rhan yn y cynnydd. Yn fwy na'r trafferthion presennol i'r sector adeiladu, mae bron yn amhosib i'r sector adeiladu a thai cymdeithasol i flaen-gynllunio. Mae'r cynnydd cyson yma yn golygu nad ydym yn gwybod os fyddan nhw'n medru cadw at dermau cytundeb yn y dyfodol. Mae'r ansicrwydd yma felly yn effeithio ar y llif gwaith, gyda rhai adeiladwyr yn gorfod gadael gweithwyr i fynd oherwydd yr ansicrwydd. Mae hyn yn arwain at waith yn stopio, ac yn effeithio ar ddatblygiadau. 

Yn wyneb hyn, felly, oes yna gymorth brys ychwanegol y gall y Llywodraeth ei roi er mwyn pontio yn ystod y cyfnod anodd yma er mwyn sicrhau bod llif gwaith yn parhau, a bod y targedau adeiladu tai cymdeithasol yn cael eu cyrraedd?