2. Pa gamau sy'n cael eu cymryd i leihau amseroedd aros yn Ysbyty Athrofaol y Faenor? OQ58017

Mae mynd i’r afael â’r ôl-groniad o gleifion yn flaenoriaeth allweddol i’r Llywodraeth hon. Fis diwethaf, lansiais y cynllun adfer gofal wedi’i gynllunio sy’n nodi ein dull o leihau amseroedd aros yng Nghymru fel bod cleifion yn cael y gofal a’r driniaeth y maent yn eu haeddu, ac mae hynny wedi’i ategu gan fuddsoddiad rheolaidd ychwanegol o £170 miliwn.

Diolch, Weinidog. Mae gennyf lawer o negeseuon e-bost yn fy mewnflwch, fel sydd gan bawb arall, rwy'n siŵr, yn ymwneud â'r ffaith bod amseroedd aros yn dod yn frawychus o hir bellach. Cefais e-bost yn ddiweddar hefyd gan etholwr sy'n athro ac a fu mewn damwain yn y gwaith, gan arwain at anaf i'r pen. Oherwydd salwch a phoen yn ei phen, dywedwyd wrthi am fynd i Ysbyty'r Faenor. Cyrhaeddodd Ysbyty'r Faenor am 5.00 p.m. a gadawodd heb gael ei thrin am 5.00 a.m. y bore trannoeth. Dywedodd wrthyf na allai ond disgrifio’r olygfa y tu mewn fel traed moch: cleifion a oedd yn amlwg yn sâl; pobl oedrannus ac agored i niwed yn aros dros 16 awr am ofal; defnyddwyr cadeiriau olwyn yn methu cael mynediad i'r adran yn ddiogel; cleifion oedrannus a sâl wedi'u gwasgu yn erbyn drysau'r toiled; cwpanau plastig budr yn sbwriel dros y lle a pheiriannau dŵr gwag; rhes o ambiwlansys yn y maes parcio yn methu dod â'u cleifion i mewn. Dywedodd wrthyf fod diffyg cyfathrebu llwyr yn yr adran achosion brys, ac ar brydiau, diffyg empathi at eraill. Hyn oll gydag amseroedd aros, i'r rhan fwyaf o gleifion gwirioneddol sâl, o fwy na 12 i 14 awr.

Ni all hyn byth fod yn dderbyniol, Weinidog. Dywedodd fy etholwr wrthyf ei bod yn teimlo bod y system yn amlwg yn methu a bod y sefyllfa bellach yn dod yn beryglus. Mae Ysbyty'r Faenor yn amlwg ar fin methu. Rydym yn ymwybodol o'r heriau, ond mae’r cyhoedd wedi cael llond bol ar esgusodion. Mae angen cynllun brys ac rydym wedi cyrraedd pwynt bellach lle mae angen inni gael ein diweddaru ar frys yn y Siambr hon yn rheolaidd ynghylch yr hyn a gyflawnwyd. Mae staff y GIG yn Ysbyty'r Faenor yn gweithio'n ddiflino mewn amgylchiadau hynod o anodd. Maent yn anhygoel, ond mae angen iddynt wybod hefyd fod newid ar y gweill. Ymddengys bod hwn yn ysbyty mewn argyfwng llwyr, a thra bo pawb yn parhau i ymddiheuro, nid oes unrhyw un yn gwrando o ddifrif ar adborth pwyllog y gymuned, ac yn wir, y staff.

Fy nghwestiwn—

Cwestiwn, ie. Diolch.

Felly, Weinidog, pa gamau y mae’r Llywodraeth hon yn eu cymryd i atal hyn rhag dod yn argyfwng llwyr yn fy rhanbarth, i leihau amseroedd aros afresymol, ac a allwch ymrwymo i roi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r Senedd am y cynnydd sy’n cael ei wneud, wrth symud ymlaen?

Wel, diolch yn fawr iawn, ac rwy’n ymwybodol iawn o’r pwysau aruthrol y mae cleifion yn ei wynebu, yn ein hadrannau achosion brys yn enwedig. Rydym yn amlwg mewn sefyllfa lle mae’r pwysau hynny’n dod yn ormod mewn rhai mannau, ac un o’r pethau y bûm yn eu gwneud yw cynnal ymweliadau dirybudd â rhai o’n hadrannau damweiniau ac achosion brys er mwyn gweld y pwysau sydd arnynt drosof fy hun. Rwyf eisoes wedi ymweld ag Ysbyty'r Mynydd Bychan, Ysbyty Llwynhelyg ac Ysbyty Treforys, lle bûm yn siarad â phobl ar y rheng flaen—felly, yn cael golwg uniongyrchol ar yr hyn sy'n digwydd. A chredaf mai'r hyn sy'n amlwg i mi yw bod cynnydd aruthrol yn y galw. Ac os edrychwch ar yr hyn sydd wedi digwydd yn Ysbyty'r Faenor, rydym wedi gweld cynnydd o 14 y cant yn y nifer sy'n ei fynychu'n ddyddiol o gymharu â mis Mawrth. Dim ond y mis hwn yw hynny. Felly, mae hwnnw’n gynnydd sylweddol. Felly, yn amlwg, pan ydym yn dal mewn sefyllfa lle, gadewch inni wynebu'r peth, mae ffigurau'r Swyddfa Ystadegau Gwladol yn dweud wrthym fod COVID ar un o bob 25 o bobl o hyd, a'u bod yn dioddef ohono, mae hynny’n effeithio ar y staff sy’n gweithio yn yr adrannau brys hynny. Felly, mae hynny i ryw raddau'n esbonio pam fod y pwysau mor fawr—oherwydd ein bod yn dal i fyw gyda COVID. Ond gallaf roi sicrwydd i chi fod gennym gynlluniau ar waith. Mae gennym gynlluniau brys, mae gennym gynllun chwe phwynt blaenoriaeth, ac rwy'n fwy na pharod i anfon copi o hwnnw atoch os hoffech ei weld, lle'r ydym yn nodi ac yn sicrhau bod pobl yn deall mai'r hyn yr ydym yn sôn amdano yma yw dull system gyfan y mae angen inni fynd i'r afael ag ef. A byddwn yn trafod y mater gofal wedi'i gynllunio yn ddiweddarach y prynhawn yma, ac yn amlwg, mae croeso ichi wrando ar y ddadl honno.