Ynni Rhad a Glân

Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:38 pm ar 18 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 1:38, 18 Mai 2022

(Cyfieithwyd)

Mae'n braf iawn gweld diddordeb o'r newydd yn Wylfa a'r datblygiad yno. Rydym yn awyddus iawn i weithio—. Mae gennym ganolfan ragoriaeth gerllaw ar gyfer ynni niwclear, ac mae gennym rai o arbenigwyr mwyaf blaenllaw'r byd yma yng Nghymru ar gyfer hynny. Felly, rwy'n falch iawn o weld diddordeb o'r newydd gan Lywodraeth y DU yn hynny—efallai y dylent fod wedi bod ychydig yn gyflymach, a dweud y gwir, mewn perthynas â rhai o'r materion mwy diweddar sydd wedi codi gyda hynny, fel y gŵyr pawb, i fyny ar Ynys Môn. Wedi dweud hynny, yn amlwg, mae ynni niwclear yn lân ac yn adnewyddadwy, ond mae problemau gydag ynni o'r fath, ac nid wyf am weld gorddibyniaeth ar ynni niwclear pan fo gennym ddigonedd o adnoddau naturiol eraill yma yng Nghymru y gellir manteisio arnynt fel rhan o system ynni adnewyddadwy dda.

Y bore yma, rhoddais dystiolaeth i Bwyllgor Materion Cymreig Senedd y DU, mewn gwirionedd, am yr angen i gynllunio'r grid yn dda—yn ein barn ni, datganoli’r grid i Gymru, fel y gallwn gael y cynllun hwnnw—a newid o’r dull o weithredu'r grid ar hyn o bryd, sy’n cael ei arwain a'i yrru gan y farchnad, ac sydd wedi ein gadael heb unrhyw drosglwyddo yng nghanolbarth Cymru, fel y mae eich cyd-Aelod, Russell George, a minnau wedi'i nodi ar lawr y Senedd ac mewn mannau eraill ar sawl achlysur—mae llinellau trosglwyddo yn y gogledd a'r de yn annigonol, gan eu bod yn ddibynnol ar yr angen i ddatblygwr penodol gysylltu â'r grid yn hytrach na dull wedi'i gynllunio, ac yn amlwg, nid yw hynny'n ddull cynaliadwy ar gyfer y dyfodol. Felly, rwy'n croesawu ymrwymiad Llywodraeth y DU i gael strategaeth ynni. Mae'n drueni ei bod yn cynnwys olew a nwy—credaf fod hwnnw’n gam mawr yn ôl ar gyfer sero net. Ond y peth gwirioneddol bwysig yw sicrhau eu bod yn deall yr angen am gynllun priodol, ac mae hwn yn gam da ar y llwybr hwnnw, fel y gallwn gynllunio ein hanghenion ar gyfer y dyfodol, fel rydym yn ei wneud yma yng Nghymru, ar gyfer ein partneriaid rhanbarthol a chael y grid hwnnw ar waith er mwyn inni allu cael grid sy'n addas at y diben ar gyfer yr unfed ganrif ar hugain a’r ail ganrif ar hugain, ac y gallwn fanteisio yma yng Nghymru ar y dulliau cynhyrchu ynni adnewyddadwy gorau, gan gadw'r gost yn isel i bobl yma yng Nghymru ac allforio’r ynni adnewyddadwy hwnnw i’r byd, gan fod y capasiti gennym i wneud hynny, yn sicr.