7. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i annog mwy o bobl ifanc i astudio pynciau STEM? OQ58062

Mae Llywodraeth Cymru wedi darparu bron i £1.5 miliwn o gyllid grant eleni i gefnogi'r gwaith o gyflwyno mentrau gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg a mathemateg, gyda'r prif nodau o gefnogi a datblygu gweithgareddau cyfoethogi STEM, lleihau'r bwlch cyrhaeddiad ac annog pobl i astudio pynciau STEM ar lefel TGAU a Safon Uwch.

Rwy'n gwerthfawrogi'r ateb hwnnw, Weinidog. Gellir mynd i'r afael â'r mwyafrif helaeth o'r problemau sy'n wynebu Cymru heddiw drwy gael mwy o wyddonwyr, peirianwyr a mathemategwyr. Mae mathemategwyr wedi dyfeisio ffordd well o drefnu llawdriniaethau gyda'r nod o leihau nifer y llawdriniaethau sy'n cael eu canslo. Mae arnom angen mwy o feddygon, radiograffwyr a thechnegwyr labordy er mwyn mynd i'r afael â'n rhestrau aros erchyll, ac os ydym am fynd i'r afael â newid hinsawdd, rydym angen i fwy o wyddonwyr a pheirianwyr weithio ar dechnoleg batri a storio grid newydd. Mae astudio pynciau STEM yn dysgu un o sgiliau mwyaf bywyd, sef meddwl yn feirniadol, sgil sydd ei angen yn fwy na'r un yn yr oes hon o dwyllwybodaeth. Weinidog, er mwyn ennill y genhedlaeth nesaf o wyddonwyr a pheirianwyr, rhaid inni hyfforddi'r genhedlaeth nesaf o wyddonwyr a pheirianwyr. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn gweithio gyda phrosiectau allgymorth gwyddoniaeth a chyfathrebwyr gwyddoniaeth er mwyn cael pobl ifanc i fwynhau STEM o oedran ifanc? 

Mae hwnnw'n gwestiwn da iawn ac yn bwynt da iawn y mae'r Aelod yn ei wneud yn ei gwestiwn. Mae rhywfaint o'r £1.5 miliwn o gyllid grant y cyfeiriais ato'n gynharach—. Er enghraifft, rydym wedi buddsoddi yn Techniquest yn ddiweddar i archwilio'r posibilrwydd o gyflwyno rhaglenni gwaith i wella gwyddoniaeth a mathemateg mewn ysgolion cynradd ac uwchradd, gan ddatblygu cariad at wyddoniaeth yn ifanc iawn, fel y soniais wrth Natasha Asghar yn gynharach. Rydym yn ariannu Cynllun Addysg Beirianneg Cymru, sy'n cynnal rhaglenni ledled Cymru i ysbrydoli ac ysgogi pobl ifanc i ddewis gyrfaoedd mewn meysydd STEM, gan ganolbwyntio'n benodol, fel y byddech yn ei ddisgwyl gyda'r enw hwnnw, ar beirianneg. Rydym yn ariannu gweithdai codio cyfrifiadurol ar gyfer disgyblion, rydym yn cefnogi'r rhaglen gymorth mathemateg bellach gyda Phrifysgol Abertawe, sy'n anelu at ehangu mynediad at fathemateg bellach, sy'n amlwg yn hanfodol i rai o'r disgyblaethau STEM, ac rydym hefyd yn cefnogi rhaglen Stimulating Physics Network y Sefydliad Ffiseg, ymhlith buddsoddiadau eraill. Felly, cytunaf yn llwyr ag ef ei bod yn bwysig iawn annog ein pobl ifanc sydd â dawn a brwdfrydedd ynghylch pynciau STEM i ystyried y rheini'n opsiynau realistig iddynt.

Rwy'n cytuno â'r hyn y mae Gareth Davies yn ei ddweud y prynhawn yma. [Chwerthin.] Lywydd, neithiwr cefais y fraint, fel cyn-beiriannydd fy hun—dechreuais fy ngyrfa fel prentis—o siarad ochr yn ochr â Gweinidog yr Economi yn nigwyddiad Gwyddoniaeth a'r Senedd. Siaradais am bwysigrwydd annog pobl ifanc i ddilyn pynciau STEM. Mae Gareth Davies yn iawn; os ydym am greu'r genhedlaeth nesaf o gynhyrchion carbon niwtral yma yng Nghymru, mae angen i Gymru hyfforddi ei pheirianwyr a'i gwyddonwyr proffesiynol. Ni fydd hynny'n digwydd, Weinidog, os na lwyddwn i gael pobl ifanc i ymddiddori mewn meysydd STEM. A gaf fi ofyn ichi felly, Weinidog, nid yn unig beth a wnewch yn y diwydiant gwyddoniaeth a'r sector addysg, ond sut rydych yn gweithio gyda phartneriaid yn y diwydiant a Gweinidog yr Economi i sicrhau bod gwyddoniaeth ar gael i bawb, y gall pawb ei hastudio, a sicrhau eu bod yn sylweddoli bod y byd yn eu dwylo pan fyddant yn astudio STEM? 

Mae Gweinidog yr Economi a minnau'n gweithio'n agos iawn ar y maes hwn, oherwydd mae'n thema drawsbynciol ac mae'r ddau ohonom yn angerddol yn ei gylch. Rwy'n credu ei bod hi'n bwysig iawn manteisio'n llawn ar y cyfleoedd a ddaw yn sgil y cwricwlwm newydd, gan ganolbwyntio'n wirioneddol ar ddeall opsiynau gyrfa o oedran ifanc—oedran iau nag y mae'r rhan fwyaf o blant a phobl ifanc efallai'n cael cyfle i'w wneud ar hyn o bryd. Ond mae'n ymwneud â'r pwyntiau pontio hynny hefyd, o'r ysgol i addysg bellach, o addysg bellach i fyd gwaith neu i addysg uwch. Ar bob un o'r camau hynny mae'n bwysig iawn ein bod yn darparu'r sgiliau sydd eu hangen i'n pobl ifanc allu dod o hyd i waith, yn amlwg, ond hefyd dealltwriaeth o'r opsiynau sydd ar gael iddynt, ac yn hollbwysig, y dyhead i edrych ar yr ystod ehangaf o opsiynau sydd ar gael iddynt ym myd gwaith, o ran eu heconomi leol—y mathau o fentrau yr oedd Huw Irranca-Davies yn cyfeirio atynt yn ei gwestiwn—ond hefyd yn fyd-eang. Rydym wedi ymrwymo'n llwyr i hynny fel Llywodraeth ac rydym yn gwneud popeth a allwn i sicrhau bod ein pobl ifanc yn cael y cyfleoedd hynny. 

Cwestiwn 8 yn olaf—Sarah Murphy.