6. Dadl Plaid Cymru: Iechyd menywod

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:34 pm ar 18 Mai 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 5:34, 18 Mai 2022

Mae’r cynllun adfer ar gyfer gofal a gynlluniwyd wedi’i gyhoeddi ac mae hwn yn gosod nifer o dargedau heriol i fyrddau iechyd eu cyflawni ar draws pob arbenigedd, gan gynnwys gwasanaethau gofal eilaidd gynaecolegol. Bydd y bwrdd gynaecoleg sydd newydd gael ei ffurfio yn datblygu cynlluniau i gyflawni'r targedau. Bydd hyn yn cynnwys amryw o gamau gweithredu, gan gynnwys e-gyngor, gwell llwybrau atgyfeirio a rhyddhau, cyflwyno siopau un-stop, sylw yn ôl symptomau, a chamau dilynol ar gais y claf.

Nawr, fel mae Aelodau'n ymwybodol, dwi wedi cytuno ar ddull dwy elfen o sicrhau gwell canlyniadau, a sicrhau bod menywod yn cael y gofal a'r cymorth gorau posibl i aros yn iach drwy gydol eu bywydau. Fel dwi wedi nodi, mae Llywodraeth Cymru yn datblygu datganiad ansawdd iechyd menywod a fydd yn ein galluogi i roi darlun strategol o'n disgwyliadau o ran darparu gwasanaethau iechyd menywod ledled Cymru. Bydd hwn yn disgrifio beth ddylai darpariaeth dda edrych fel, nid yn unig ar gyfer iechyd atalgenhedlol menywod, ond hefyd er mwyn mynd i'r afael â'r bias rhyw sydd yn ein system prif ffrwd ar hyn o bryd. Nawr, mi fydd hwn yn cael ei gyhoeddi y tymor yma, ac mi fyddwn ni'n trafod hwnna ar lawr y Senedd, dwi'n meddwl ym mis Gorffennaf.

Yn ail, bydd cydweithfa'r gwasanaeth iechyd yn arwain y gwaith o ddatblygu cynllun 10 mlynedd ar gyfer iechyd menywod. Bydd hwn yn nodi'r camau y bydd y gwasanaeth yn eu cymryd i fodloni'r disgwyliadau yn y datganiad ansawdd. Bydd y cynllun yn dilyn yr un dull cwrs bywyd a argymhellir gan Goleg Brenhinol yr Obstetryddion a'r Gynecolegwyr yn ei adroddiad 'Better for Women', a'r bwriad yw lleihau anghydraddoldeb mewn iechyd, gwella tegwch gwasanaethau a gwella canlyniadau iechyd i fenywod yng Nghymru. Bydd y cynllun yn cynnwys camau gweithredu tymor byr, canolig a thymor hir, a byddaf i'n cyflwyno hwnnw yn ystod yr hydref. Dwi'n awyddus y dylai defnyddwyr gwasanaethau gael cyfrannu'n sylweddol i'r cynllun er mwyn sicrhau bod lleisiau menywod yn ganolog iddo. Felly, bydd ymgysylltu'n digwydd gyda rhanddeiliaid drwy gydol y broses o ddatblygu'r cynllun, yn ogystal â'r ymgynghoriad arferol. Dwi'n ddiolchgar iawn i'r Gynghrair Iechyd Menywod am y gwaith maen nhw wedi'i wneud i godi proffil iechyd menywod, a dwi'n edrych ymlaen i gyfarfod a gweithio gyda nhw wrth inni ddatblygu ein cynlluniau. Dwi'n sylweddoli bod llawer i'w wneud o hyd, ond dwi'n sicr y bydd y datganiad a'r cynllun ansawdd, law yn llaw â'r gwaith sydd ar y gweill sydd gyda ni eisoes, yn arwain at ofal llawer gwell i fenywod ledled Cymru.