2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru ar 8 Mehefin 2022.
3. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael gyda swyddogion eraill y gyfraith mewn perthynas â Bil Trefn Gyhoeddus Llywodraeth y DU? OQ58123
Diolch am y cwestiwn. Mae'r Bil Trefn Gyhoeddus yn cynnwys darpariaethau sy'n effeithio ar hawl pobl i brotestio. Bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i egluro i Lywodraeth y DU ei gwrthwynebiad i'r ymosodiad hwn ar hawliau domestig.
Diolch i'r Cwnsler Cyffredinol am yr ateb hwnnw. Nid wyf yn credu y gallai neb yn y Siambr hon wadu'n rhesymol fod protestio neu fudiadau protest wedi newid Cymru a'r Deyrnas Unedig er gwell. Rwy'n gwybod bod gennych chi eich hun, Gwnsler Cyffredinol, hanes o herio'r pwerus pan fydd angen gwneud hynny, gan gynnwys eich gwaith ysbrydoledig gydag eraill i herio erchyllterau apartheid yn Ne Affrica. Dylem i gyd boeni am gymhellion unrhyw Lywodraeth sy'n ceisio herio'r hawl i brotestio. Gwnsler Cyffredinol, i ba raddau y mae'r Bil hwn, a gyflwynwyd gan Lywodraeth Geidwadol y DU, yn cyfyngu ar hawl pobl i brotestio, a beth yw eich asesiad o'i effaith ar ein democratiaeth?
Diolch am hynny. Rwy'n credu ei bod yn siomedig iawn, yn y Bil hwn, ei fod yn atgyfodi cyfres o gymalau a wrthodwyd yn Nhŷ'r Arglwyddi am yr union resymau y mae'r Aelod newydd eu nodi heddiw. Mae'r cynigion, yn fy marn i, yn ergyd sylweddol i'r hawl i brotestio ac yn ymosodiad uniongyrchol ar ddemocratiaeth a rhyddid mynegiant. Mae Llywodraeth Cymru yn gadarn ei gwrthwynebiad iddynt. Rwyf am wneud y pwynt—ac nid wyf yn ei wneud gyda thafod yn y boch o gwbl—fod yr hawl i brotestio, bod yr hawl i herio awdurdod mor sylfaenol i'n democratiaeth, ac efallai mai dim ond y dechrau yw hyn. Pan edrychwch ar y ffordd y mae deddfwriaeth debyg wedi'i chyflwyno yn Rwsia Putin, lle mae hyd yn oed sefyll gyda phlacard, neu hyd yn oed esgus dal un, yn gallu arwain at gosbau sydd bron yr un fath â'r hyn sy'n cael ei gynnig yn y ddeddfwriaeth benodol hon, mae hynny'n fygythiad i bob un ohonom, ac mae'n fygythiad i ddemocratiaeth. Ar ei ffurf bresennol, mae'r Bil wedi'i gadw'n ôl i Lywodraeth y DU, ac ni fyddwn yn gosod cynnig cydsyniad deddfwriaethol am y rheswm hwnnw. Fodd bynnag, os cyflwynir gwelliannau, byddwn yn dadansoddi'r rheini'n ofalus i sicrhau bod llais y Senedd yn cael ei glywed lle bynnag y bo'n berthnasol. Byddwn hefyd yn parhau fel Llywodraeth i wneud ein gwrthwynebiadau i'r Bil yn glir yn ein cysylltiadau â Llywodraeth y DU a swyddogion. Mae'r Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol wedi cyflwyno datganiad ysgrifenedig ddoe sy'n tynnu sylw at ein gwrthwynebiadau i gynigion yn y Bil hwnnw.