4. Pa gynnydd mae Llywodraeth Cymru wedi ei wneud ar weithredu'r Strategaeth Ryngwladol i Gymru? OQ58192

Diolch i Heledd Fychan am y cwestiwn. Llywydd, cafodd y cynnydd ei nodi yn yr adroddiad blynyddol ar ein rhwydwaith tramor, a gafodd ei gyhoeddi fis diwethaf. Roedd yr adroddiad yn cofnodi canlyniadau yn erbyn y strategaeth o ran codi proffil rhyngwladol Cymru, cefnogi masnach ryngwladol, a sefydlu Cymru fel cenedl sy'n gyfrifol yn fyd-eang.

Diolch, Prif Weinidog. Yn amlwg, mae nifer o bethau wedi newid ers i'r strategaeth gael ei hysgrifennu, gan gynnwys y pandemig ac, yn fwy diweddar, wrth gwrs, y ffaith bod tîm pêl-droed dynion Cymru drwodd i Gwpan y Byd. Fel ysgrifennodd Laura McAllister yn ei cholofn yn y Western Mail dros y penwythnos, ac rwyf yn dyfynnu: 

'Mae'r manteision posibl i bêl-droed yn enfawr, ond felly hefyd y potensial i greu llwyddiant canlyniadol parhaol i Gymru oddi ar y cae hefyd. Mae'r cyfan yn ymwneud â'r gair "etifeddiaeth" hwnnw, ond mae angen i ni roi trefn ar bethau a symud yn gyflym os ydym am gyfethol chwaraeon yn strategol, gyda chefnogaeth ein cynnig diwylliannol ehangach, fel ffordd o gryfhau proffil byd-eang Cymru a denu'r byd i Gymru i fasnachu, i gael gwyliau, i fuddsoddi ac i astudio.'

Mae'n mynd ymlaen i ddweud y byddai'n anfaddeuol os byddai Cymru yn colli'r cyfle euraidd hwn. Gwn fod Adam Price wedi holi am hyn wythnos diwethaf, ond, gyda dros wythnos wedi bod ers y gêm hanfodol honno, pa gefnogaeth sydd eisoes wedi'i rhoddi gan Lywodraeth Cymru i'r gymdeithas bêl-droed, a pha gefnogaeth fydd yn cael ei rhoddi dros y misoedd nesaf?

Diolch yn fawr i Heledd Fychan. Y pwynt mae hi'n ei godi yn un pwysig, ac wrth gwrs dwi'n cytuno â beth ddywedodd hi pan oedd hi'n darllen beth oedd yn y Western Mail. Rŷn ni wedi bod yn gwneud pethau yn barod, wrth gwrs, gyda'r FAW, i baratoi am Gymru yn mynd i Qatar. Ces i gyfle i gwrdd â'r ambassador o Qatar, a oedd wedi dod i Gymru wythnos diwethaf, ac dwi'n cwrdd ag ambassador y Deyrnas Unedig i Qatar wythnos nesaf yma yng Nghaerdydd. So, rŷn ni'n paratoi—rŷn ni'n paratoi am bobl o Gymru sy'n mynd i Qatar, i gael popeth yn ei le i fod yn siŵr, gyda'r awdurdodau lleol, y bydd croeso i unrhyw berson sy'n mynd i Qatar, a hefyd gweithio gyda'r FAW a phobl eraill i ddefnyddio'r posibiliadau sy'n mynd i godi i Gymru trwy fod ar lwyfan y byd. Rŷn ni'n tynnu pobl at ei gilydd fel Llywodraeth, nid jest yn y byd pêl-droed, wrth gwrs, ond, fel dywedodd Heledd Fychan, yn ehangach na hynny, i ddefnyddio'r cyfleoedd sydd gyda ni nawr trwy lwyddiant y tîm.

Prif Weinidog, mae pêl-droed a chwaraeon yn gyffredinol, wrth gwrs, yn gyfle enfawr i Gymru wneud enw i'w hun ar y llwyfan rhyngwladol, ond un cyfle y mae eich strategaeth ryngwladol wedi ei golli mewn gwirionedd yw'r cyfle sy'n bodoli ymysg cymunedau ffydd yng Nghymru oherwydd eu cysylltiadau â chymunedau ffydd dramor. Mae llawer o eglwysi, capeli a mosgiau ledled y wlad hon sy'n mwynhau cysylltiadau rhagorol mewn gwledydd tramor ac a allai'n hawdd roi cyfle i Gymru godi ei phroffil yn y gwledydd hynny. Pam nad yw 'ffydd' yn ymddangos fel gair, ac eithrio yn nheitl rhaglen y BBC Keeping Faith, y gyfres wych honno—? Ar wahân i hynny, nid yw'r gair 'ffydd' yn ymddangos yn y strategaeth ryngwladol o gwbl. A yw hynny'n rhywbeth y byddwch yn edrych arno er mwyn i ni allu sicrhau nad yw'r cyfleoedd hyn yn cael eu colli?

Llywydd, rwy'n cytuno â'r hyn a ddywedodd Darren Millar, fod gennym ni lawer o gymunedau ffydd yma yng Nghymru sydd â chysylltiadau pwysig â chymunedau mewn mannau eraill yn y byd, ac sy'n cyflwyno cyfleoedd gyda'r cysylltiadau hynny i gyfoethogi dealltwriaeth pobl ac i ddatblygu'r cysylltiadau hynny rhwng pobl er budd pob un ohonom. Fodd bynnag, rwy'n credu bod gan y strategaeth ryngwladol bwyslais gwahanol. Mae'n bwyslais economaidd yn ei hanfod, gan fod y rhan fwyaf o ymdrechion ein swyddfeydd tramor a'r rhan fwyaf o'r pethau t byddwch yn eu gweld yn y strategaeth ryngwladol yn ymwneud â sicrhau bod cefnogaeth gref yno i gwmnïau mewn rhannau eraill o'r byd a allai fod â diddordeb mewn dod i Gymru, ac yn enwedig i gwmnïau sydd wedi'u lleoli yng Nghymru i ddatblygu'r cyfleoedd allforio hynny y maen nhw'n chwilio amdanyn nhw. Efallai fod cysylltiadau y gellid eu gwneud rhwng yr agendâu a nodir yn y strategaeth ryngwladol a gwaith y cymunedau ehangach hynny. Ac, wrth gwrs, nid ydym yn troi ein cefnau ar y posibiliadau hynny o gwbl.