2. Pa asesiad y mae'r Gweinidog wedi'i wneud o sut y bydd Cymru'n cymhwyso ar gyfer rowndiau terfynol Cwpan Pêl-droed y Byd yn effeithio ar economi Cymru? OQ58166

Mae llwyddiant Cymru i gyrraedd rowndiau terfynol Cwpan y Byd—llwyddiant tîm y dynion i gyrraedd rowndiau terfynol Cwpan y Byd—wedi rhoi hwb aruthrol i’r wlad gyfan. Ac rydym yn gweithio gyda Chymdeithas Bêl-droed Cymru a rhanddeiliaid eraill i ystyried sut i wneud y gorau o’r cyfleoedd a ddaw yn sgil y ffaith y bydd Cymru'n cymryd rhan yn y digwyddiad chwaraeon mwyaf yn y byd. Rwy'n dymuno pob llwyddiant i’r tîm yn y rowndiau terfynol, ar y cae ac oddi arno.

Diolch yn fawr iawn. Bydd Cwpan y Byd yn gyfle unigryw i arddangos Cymru i biliynau o bobl—cyfle cyffrous i ddangos ein bod yn genedl fywiog, gynhwysol, ddwyieithog, i apelio at fuddsoddwyr a phobl gyffredin, sydd efallai'n awyddus i ymweld â Chymru, i brynu nwyddau Cymreig, neu i ddod yma i astudio. Weinidog, a ydych wedi ystyried cysylltu â Llywodraeth Gwlad yr Iâ, fel cenedl fach arall a chanddi brofiad diweddar o gyrraedd rowndiau terfynol Cwpan y Byd am y tro cyntaf, i drafod sut y gwnaethant y gorau o’r cyfleoedd economaidd? Gellid buddsoddi mewn meysydd amrywiol, megis diplomyddiaeth chwaraeon, twristiaeth, cysylltiadau masnach, ac yn hollbwysig, brandio. Felly, Weinidog, a wnewch chi ystyried sefydlu gweithgor arbenigol, gydag arbenigwyr o’r sectorau cyhoeddus a phreifat, er mwyn ceisio gwneud y mwyaf o’r cyfleoedd economaidd a fydd yn dod i Gymru, diolch i Gareth Bale a’i gyd-chwaraewyr gwych?

Credaf fod yr Aelod yn gwneud pwynt cyffredinol, ac nid wyf yn siŵr fy mod yn cytuno â'r holl fanylion, ond rwyf am fod yn gadarnhaol wrth ymateb. Oherwydd mae Gwlad yr Iâ a gwledydd llai eraill sydd wedi cyrraedd—. Rwy'n meddwl am ein cymdogion agos, Gweriniaeth Iwerddon, hefyd, cenedl gymharol fach, a sut y mae cyrraedd y rowndiau terfynol fwy nag unwaith wedi helpu nid yn unig gyda'r ddelwedd ond gyda'r hyn y mae hynny'n ei wneud wedyn ar gyfer dyfodol y wlad. Felly, mae gennym berthynas dda gyda phob un o’n partneriaid Nordig, gan gynnwys Gwlad yr Iâ. Ac roedd y Prif Weinidog yn Norwy yn ddiweddar, wrth gwrs, yn hytrach na Gwlad yr Iâ. Felly, byddwn yn parhau i fod eisiau manteisio ar y cyfleoedd hynny, ond hefyd i weld y cyd-destun y mae Cymru yn cyrraedd y rowndiau terfynol ynddo yn awr. Mae gennym gysylltiadau masnachu eisoes yn ardal y Gwlff. Pan ystyriwch y gwledydd y byddwn yn chwarae yn eu herbyn yn y grŵp, sef UDA, ein gêm gyntaf, mae'n sicr yn farchnad allweddol i ni; y farchnad fwyaf y tu allan i Ewrop yw UDA. Felly, rydym yn meddwl ynglŷn â sut y bwriadwn fanteisio ar yr holl gyfleoedd hynny y bydd cymryd rhan ar y llwyfan hwn yn eu rhoi i ni. Ac mewn gwirionedd, credaf ei fod yn beth da o ran lle Cymru yn y byd ehangach fod Lloegr yn ein grŵp ni. Bydd yn dangos yn glir nad yw’r DU a Phrydain yn gyfystyr â Lloegr yn unig, cael dwy ran o’r DU a chael ein timau cenedlaethol yn chwarae yn erbyn ei gilydd, ac rwy'n gobeithio y bydd fy ffrindiau a fy nghymheiriaid yn Lloegr yn fy ngweld yn bod yn fawrfrydig wrth imi ddathlu buddugoliaeth ar ôl y gêm honno, ond yn fwy na hynny, y cyfle mawr y mae hyn yn ei roi i Gymru.

Weinidog, mae’n gyfle anhygoel i Gymru fod wedi cyrraedd Cwpan y Byd. Gwn fod pob un ohonom wrth ein boddau ac yn eu llongyfarch ar eu cyflawniad anhygoel. Fel y nodwyd gennym eisoes, mae llu o gyfleoedd yn deillio o hyn i'n heconomi ac i Gymru gyfan mewn nifer o ffyrdd. Mae swm anhygoel o arian eisoes wedi bod o fudd i'n heconomi, ac wrth gwrs, pe byddent yn cyrraedd rownd gynderfynol Cwpan y Byd, mae Robert Page yn rhagweld y gallai ddarparu swm hyd yn oed yn fwy o arian—£30 miliwn—i Gymdeithas Bêl-droed Cymru. Mae’r arian hwn yn cynnig cyfle unigryw i Lywodraeth Cymru, fel y mae Delyth newydd ei ddweud, ailfuddsoddi’r arian hwnnw a gwella cyfleusterau chwaraeon ledled Cymru, gan ddangos ein hymrwymiad, fel y byddwn yn ei wneud yn y Senedd yn nes ymlaen yn y Cyfarfod Llawn heddiw, i genedlaethau’r dyfodol. Sut y mae’r Llywodraeth hon yn mynd i weithio gyda Chymdeithas Bêl-droed Cymru i sicrhau bod unrhyw enillion ariannol o Gwpan y Byd yn cael eu hailfuddsoddi mewn cyfleusterau chwaraeon, yn enwedig ar lawr gwlad, fel y mae prif weithredwr Cymdeithas Bêl-droed Cymru wedi’i awgrymu?

Wel, credaf fod Noel Mooney wedi bod yn wych mewn sawl ffordd, yn enwedig wrth gyfathrebu o fewn y gêm a thu hwnt hefyd sut y mae Cymdeithas Bêl-droed Cymru yn disgwyl defnyddio eu hadnoddau, o ran pobl, ei delwedd, ei gallu i arwain sgyrsiau yn ogystal â chymryd rhan ynddynt, ac nid yn unig o ran dyfodol gêm y dynion yng Nghymru, ond rwyf wedi fy mhlesio’n fawr gan ei gyfarwyddyd a’i arweiniad ar gydnabod pwysigrwydd rôl pêl-droed ar gyfer menywod a merched—y sector lle y gwelir y twf cyflymaf yn y gamp—ac rwy'n trafod hynny'n rheolaidd gydag ef pan fyddwn yn cyfarfod. A chredaf eu bod hefyd wedi dweud yn glir iawn eu bod yn cael arian yn uniongyrchol gan Lywodraeth y DU mewn maes sy'n amlwg wedi'i ddatganoli, ond y ffordd yr aethant ati i wneud hynny oedd dweud yn glir eu bod yn awyddus i gynnal perthynas â gweddill y gymuned chwaraeon o fewn y DU, ac yn wir, yma yng Nghymru hefyd. Felly, maent wedi ceisio bod yn wirioneddol gytbwys a pheidio â chael ymagwedd wahanol i'n huchelgeisiau i sicrhau buddsoddiad pellach mewn cyfleusterau chwaraeon o ansawdd uchel ar lawr gwlad, ac mae wedi gwneud y pwynt dro ar ôl tro, er mwyn twf y gêm i fechgyn, a merched yn arbennig, fod angen buddsoddi yn y cyfleusterau hynny. Felly, rydym yn edrych ymlaen at weld sut y caiff yr arian hwnnw ei ddefnyddio.

Ond mae’r pwynt ehangach a ddaeth o’r cwestiwn cychwynnol yn ymwneud â’r gêm ei hun a’r cyfle ehangach i fuddsoddi yng Nghymru. Ac a dweud y gwir, cefais y pleser o fod yn Bordeaux yn rowndiau terfynol yr Ewros, ac nid yn unig ei bod yn gêm bêl-droed wych, gallaf ddweud yn onest fod y ffordd yr oedd ein tîm yn ymddwyn ar y cae, y ffordd yr oedd ein cefnogwyr yn ymddwyn y tu mewn a'r tu allan i'r stadiwm, yn glod gwirioneddol i Gymru hefyd. Ac felly, mewn gwirionedd, mae ymddygiad ein cefnogwyr yn un o'r pethau y tynnais sylw atynt ar fy ymweliad diweddar â Qatar—y disgwyliadau uchel sydd gennym ar gyfer y ffordd y bydd cefnogwyr yn ymddwyn a'r cyfleoedd sydd gennym i arddangos Cymru ar y llwyfan ehangach, nid ar y maes chwarae yn unig.