Strategaeth Ofod Genedlaethol

1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi – Senedd Cymru ar 15 Mehefin 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Sarah Murphy Sarah Murphy Labour

6. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am Strategaeth Ofod Genedlaethol Llywodraeth Cymru? OQ58163

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:10, 15 Mehefin 2022

(Cyfieithwyd)

Gwnaf. Ers i mi lansio 'Cymru: gwlad ofod gynaliadwy' ym mis Chwefror eleni, mae Gofod Cymru wedi bod yn datblygu fel sefydliad, dan oruchwyliaeth ein corff partner, Awyrofod Cymru. Mae gweithgorau wedi'u sefydlu i fanteisio ar gyfleoedd penodol, gan gynnwys y cyflymydd gofod cynaliadwy a chymhwyso gweithgynhyrchu uwch i'r sector gofod.

Photo of Sarah Murphy Sarah Murphy Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr, Weinidog. Mae'n wych clywed am y cyfleoedd a fydd yn deillio o'r strategaeth honno. Siaradais yn ddiweddar â'r Sefydliad Ffiseg, sydd wedi bod yn gweithredu cynllun Ein Gofod, Ein Dyfodol ar draws naw ysgol yng Nghymru, gan gynnwys blwyddyn 8 yn Ysgol Gyfun Brynteg yn fy etholaeth. Nod y cynllun yw newid y canfyddiadau fod y diwydiant gofod yn llwybr gyrfa i leiafrif bach, a dangos ei fod yn ddiwydiant sydd â llu o gyfleoedd, fel defnyddio technoleg gofod i ymladd canser a—rwyf am gael hwn yn iawn—peirianneg ryngblanedol sy'n helpu i fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd yma ar y ddaear.

Ond mae hefyd yn ymwneud â sicrhau bod gennym weithlu amrywiol yn y maes hwn, ac mae'n rhaid imi ddweud bod nifer wedi dweud wrthyf pa mor siomedig yr oeddent pan ddywedodd cynghorydd symudedd cymdeithasol Llywodraeth y DU yn ddiweddar, wrth roi tystiolaeth, nad yw ffiseg yn bwnc y mae merched yn tueddu i'w hoffi, oherwydd ei fod yn cynnwys llawer o fathemateg anodd. Ni allwn adael i'r meddylfryd hwn bennu'r cyfleoedd i ferched, pobl ddosbarth gweithiol, pobl anabl, na'r rheini o gefndiroedd lleiafrifol ethnig yma yng Nghymru. Felly, Weinidog, a ydych yn cytuno â mi fod cynlluniau fel Ein Gofod, Ein Dyfodol yn hanfodol i ysgogi gweithlu'r dyfodol yng Nghymru, a bod rhaid inni sicrhau bod amrywiaeth a chyfle i bawb mewn strategaethau megis y strategaeth ofod genedlaethol Cymru?

Photo of Vaughan Gething Vaughan Gething Labour 2:11, 15 Mehefin 2022

(Cyfieithwyd)

Ydw, yn sicr. Cofiaf y sylwadau a wnaed gan y tsar symudedd cymdeithasol, a rhaid imi ddweud nad yw nifer o'r sylwadau y mae wedi'u gwneud yn ymddangos yn arbennig o ddefnyddiol, hyd y gwelaf i, ar gyfer creu symudedd a chynhwysiant cymdeithasol gwirioneddol.

Mae consortiwm Ein Gofod, Ein Dyfodol yn enghraifft dda iawn o gydweithio o'r radd flaenaf sydd wedi'i ariannu, er enghraifft, drwy raglen Horizon 2020 yr UE, sy'n meithrin gyrfaoedd STEM yn y sector gofod, ac mae'n rhan o'n hymgysylltiad. Ac rwy'n edrych ar y digwyddiad Gwyddoniaeth yn y Senedd yn ddiweddar, a gynhaliwyd gan y Dirprwy Lywydd. Roeddwn yn hoff o'r addysg ynddo, a oedd yn annog gweithgarwch STEM, a sut yr aethant ati'n fwriadol i geisio sicrhau eu bod ar gael i fechgyn a merched ac i bobl o wahanol gefndiroedd hefyd. Mae honno'n enghraifft dda iawn, ac mae'n dangos nad yw talent wedi'i chanoli mewn un sector cymdeithasol.

Gallaf ddweud yn bendant nad dynion yn unig sy'n meddu ar dalent. Yn fy mywyd gwaith fy hun, gallaf ddweud yn onest mai'r timau gorau y bûm yn rhan ohonynt oedd timau gyda nifer gymharol hafal o ddynion a menywod, a'r rheolwyr gorau  gefais yn y gweithle—gydag ymddiheuriadau i Mick Antoniw, a oedd yn rheolwr arnaf ar un adeg—menywod oedd y rheolwyr a'r arweinwyr gorau a gefais yn y gweithle hefyd. Felly, mae'n rhan o fy mhrofiad personol, ac rwyf eisiau gweld mwy o ddynion a menywod talentog yn dod i mewn i'r sector hwn. Mae swyddi da i'w cael, mwy o swyddi i'w cael yn y sector, gwell swyddi, ac rwy'n gwbl hyderus y byddwn yn gweld llawer o fenywod llwyddiannus o Gymru yn y sector yn y dyfodol.