2. Cwestiynau i’r Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd – Senedd Cymru ar 29 Mehefin 2022.
8. Pa sylwadau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cyflwyno i Lywodraeth y DU am effaith oedi cyn cyflwyno archwiliadau mewnforio'r Undeb Ewropeaidd ar ffermio yng Nghymru? OQ58277
Diolch. Wel, yn syth ar ôl cyhoeddiad Llywodraeth y DU y byddent yn gohirio ac yn ailgynllunio rheolau ar fewnforio, ysgrifennais at yr Ysgrifennydd Gwladol dros yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig. Ddoe, cefais gyfarfod pellach gyda Gweinidog Ffermio, Pysgodfeydd a Bwyd Llywodraeth y DU a fy swyddog cyfatebol yn yr Alban, a byddaf yn cadeirio trafodaethau pellach y mis nesaf yn ein grŵp rhyngweinidogol.
Diolch, Weinidog. Mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn iawn i nodi’r oedi parhaus cyn cyflwyno archwiliadau mewnforio’r Undeb Ewropeaidd, sy’n risg i'n bioddiogelwch cyffredinol. Mae'r risg yn cael ei dwysáu yn sgil diffyg mynediad at allu i olrhain, systemau hysbysu am glefydau a systemau ymateb brys yr Undeb Ewropeaidd. Mae gwarchod bioddiogelwch yn fater sydd wedi’i ddatganoli, ond yn amlwg, mae'n synnwyr cyffredin fod dull gweithredu DU gyfan o ymdrin â hyn yn cael ei fabwysiadu, gyda Thrysorlys y DU yn ariannu unrhyw wariant sydd ei angen ar fesurau rheoli ffiniau. Felly, pa ddeialog a sicrwydd pellach y bydd Llywodraeth Cymru yn eu ceisio gan Lywodraeth y DU i sicrhau bod buddiannau ffermio Cymru yn cael eu diogelu yn fwy hirdymor?
Nid wyf yn anghytuno ag unrhyw beth a ddywedoch chi. Credaf fod hyn bellach yn dod yn fater brys difrifol, a dywedais hynny’n glir iawn wrth Victoria Prentis yn y cyfarfod neithiwr. Dywedais yn glir iawn hefyd, er bod—. Credaf ein bod ar yr un dudalen ag Adran yr Amgylchedd, Bwyd a Materion Gwledig ar hyn mewn gwirionedd, a Llywodraeth yr Alban; rydym am weld polisi ar gyfer y DU gyfan. Ond dywedais yn glir iawn na ddylent gymryd ein cefnogaeth yn ganiataol. Os byddwn yn gweld rhywbeth nad ydym yn hapus yn ei gylch, byddwn yn mynd ati ar ein liwt ein hunain. Fel y dywedwch, mae'n faes datganoledig, ac rwy'n awyddus iawn i'r gwiriadau hyn gael eu cynnal, gan fynd yn ôl at yr hyn yr oeddem yn ei ddweud am anifeiliaid anwes o Wcráin yn fy ateb i Sam Rowlands—mae'n bwysig iawn ein bod yn diogelu iechyd cyhoeddus pobl ac anifeiliaid yma yng Nghymru. Dyma’r trydydd cyfnod o oedi bellach, ac rydym wedi gorfod rhoi’r gorau i gynllunio ein safleoedd rheoli ffiniau, ac o'r gorau, rydym wedi ailafael ynddi bellach, ond a oes gennym sicrwydd ynghylch arian? Nac oes. Felly, dywedais yn glir iawn unwaith eto wrth DEFRA neithiwr fod angen i’r Trysorlys ddarparu arian. Fe fyddwch yn ymwybodol fod fy nghyd-Aelod, Vaughan Gething, Gweinidog yr Economi, wedi gwneud datganiad ddoe yn y Siambr ar safleoedd rheoli ffiniau; rwy'n gweithio'n agos iawn gydag ef. Ond mae cymaint o ansicrwydd ynghylch yr hyn y dylem fod yn paratoi ar ei gyfer, a sut bethau fydd y safleoedd rheoli ffiniau hynny. Bioddiogelwch, i mi, yw un o rannau pwysicaf fy mhortffolio.
Diolch i'r Gweinidog.