7. Beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i annog pobl ifanc i ymuno â'r sector amaethyddol a'u cadw? OQ58280

Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i roi cymorth i newydd-ddyfodiaid ifanc a'r rhai sydd am ymuno â'r diwydiant amaethyddol, drwy raglenni fel Cyswllt Ffermio a Mentro. Bydd y cynllun ffermio cynaliadwy arfaethedig yn helpu newydd-ddyfodiaid i ymuno â'r diwydiant a sefydlu busnesau cynaliadwy.

Diolch am yr ymateb hwnnw, Weinidog, a chyfeiriaf yr Aelodau at fy natganiad o fuddiant fel ffermwr fy hun. Fel Gweinidog, rydych wedi datgan bod Llywodraeth Cymru wedi cyflwyno mentrau sy'n cael eu croesawu i gadw pobl ifanc yn y diwydiant, ac mae'n ymddangos, gobeithio, y bydd rhagor ohonynt yn y dyfodol, ac mae hynny i'w groesawu. Fodd bynnag, er gwaethaf y mentrau hyn, nid yw'r sector yn mynd yn iau. Mae oedran cyfartalog ffermwr tua 59 oed, ac mae hynny'n agos at fy oedran i, ac rwy'n sicr yn teimlo'n eithaf hen. Ac eto, mae digwyddiadau diweddar wedi dangos ei bod yn bwysicach nag erioed annog pobl newydd i mewn i'r byd amaeth i helpu i sicrhau diogeledd bwyd domestig, yn ogystal â chynnal diwydiant bywiog sy'n darparu swyddi a sgiliau ar gyfer ein hardaloedd gwledig. Felly, Lywydd, credaf fod angen inni wneud mwy yng Nghymru i annog mwy o bobl, ac yn enwedig y rheini nad ydynt eisoes o gefndiroedd amaethyddol, i gamu i'r sector. Weinidog, pa ystyriaeth a roddwyd gennych i gyflwyno strategaeth gweithlu gyda'r nod o gadw ac ehangu'r gweithlu amaethyddol domestig, yn ogystal ag uwchsgilio ac ailsgilio pobl ifanc i agor cyfleoedd iddynt? Bydd y bobl ifanc hyn yn gwbl allweddol i system fwyd gynaliadwy. Diolch.

Diolch. Mae'r Aelod yn codi pwynt pwysig iawn, oherwydd os nad ydym yn annog y genhedlaeth nesaf, ni fydd gennym y diwydiant ffyniannus a deinamig yr ydym am ei weld yma yng Nghymru. Felly, ers imi fod â'r portffolio, mae wedi bod yn rhywbeth y bûm yn awyddus iawn i'w annog, a chawsom y rhaglen Ymsefydlu mewn Amaeth i Bobl Ifanc yn ôl ym mis Mawrth. Credaf iddi orffen ym mis Mawrth 2020, ac roedd honno'n llwyddiannus iawn—cawsom tua 150 o geisiadau, a chredaf fod y rhan fwyaf ohonynt yn llwyddiannus. Felly, efallai y byddai'n dda cael golwg arall ar weld a allwn wneud rhywbeth tebyg ar gyfer y dyfodol.

Soniais ein bod wedi cyflwyno rhai cynlluniau i helpu pobl ifanc i ymuno â'r sector, ond credaf ichi wneud pwynt perthnasol iawn am bobl nad ydynt o gefndir amaethyddol, oherwydd weithiau credaf ei bod hyd yn oed yn anos iddynt hwy, ac mae methu cael mynediad at dir a chyfalaf yn cael eu gweld fel prif rwystrau i'r bobl ifanc hynny rhag gallu ymuno â'r diwydiant, yn enwedig os nad oes ganddynt gefndir ffermio neu deulu sy'n ffermio i'w cefnogi.

Nid wyf wedi cael unrhyw drafodaethau ar gael strategaeth gweithlu yn benodol. Fel y gwyddoch, mae gennym gynllun Mentro. Mae hwnnw wedi'i gynllunio i baru tirfeddianwyr a ffermwyr sy'n awyddus i gamu'n ôl o'r diwydiant gyda newydd-ddyfodiaid sy'n chwilio am ffordd i mewn i'r sector, a chredaf ei bod yn fenter dda iawn. Mae'n arloesol, mae'n cael ei rhedeg drwy Cyswllt Ffermio, sydd, fel y gwyddoch, ar gael yma yng Nghymru yn unig, ac mae'n arwain pobl ar y ddwy ochr drwy'r camau allweddol i wneud y bartneriaeth fusnes bosibl honno. Ac unwaith eto, rwyf wedi cael trafodaethau diddorol iawn gyda'r ffermwr iau a'r ffermwr hŷn ynglŷn â pha mor llwyddiannus y bu. Rwy'n credu eu bod yn sicr yn gwerthfawrogi'r mentora, y cyngor arbenigol a'r cymorth busnes a gafwyd.