Part of the debate – Senedd Cymru am 4:09 pm ar 5 Gorffennaf 2022.
Diolch i'r Aelod am y sylwadau hynny, ac edrychaf ymlaen at weithio gyda'r holl Aelodau, ac yn enwedig gyda'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad a fydd yn craffu ar y darn penodol hwn o ddeddfwriaeth. Wrth gwrs, bydd amryw wedi sylwi nad yw hwn yn ddarn o ddeddfwriaeth sy'n cael ei ddiwygio yn y ffordd arferol. Hynny yw, y prif waith fydd i'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad yn sylfaenol graffu ar y Bil yn y bôn, asesu'r Bil, drafftio'r Bil, edrych ar nodiadau'r drafftiwr, ac i fod yn fodlon bod hyn yn cyflawni ei ddiben—ei fod yn cydgrynhoi, ac nid yn diwygio. Ac, wrth gwrs, mae'r gwelliannau, byddwn i'n disgwyl—byddwn i'n gobeithio—yn fach iawn, ond efallai eu bod o natur dechnegol mewn gwirionedd, ond, wrth gwrs, mae dewis o gael cyfnod diwygio pellach. Y pwynt arall, rwy'n credu, y gwnaethoch chi ddechrau sôn amdano oedd, wrth gwrs, fod hyn yn arloesol, bod y broses hon o hygyrchedd i ryw raddau yn unigryw o fewn y Deyrnas Unedig, o fewn y pedair gwlad.
Cafwyd enghreifftiau o geisio cydgrynhoi yn y gorffennol mewn meysydd cyfreithiol, ond yr hyn sydd wedi tueddu i ddigwydd yw bod hynny wedyn wedi'i danseilio gan gyfres o ddeddfwriaeth nad yw wedyn yn diwygio'r ddeddfwriaeth gyfunol ac yn y blaen—mae addysg, mae'n debyg, yn enghraifft, yn enwedig yn Lloegr. Ac, wrth gwrs, ystyr 'codio' yw drwy roi cyfraith mewn categorïau y caiff y gyfraith ei diwygio o fewn y cod hwnnw yn hytrach na chreu darn newydd o ddeddfwriaeth. Felly, mae hynny'n gofyn am ddisgyblaeth o'r Senedd hon ac ymrwymiad i'r cysyniad o gydgrynhoi a dealltwriaeth ohono. Mewn gwirionedd, ni fydd y wlad gyntaf yn y DU i gyflwyno deddfwriaeth yn y maes hwn, ac efallai ei bod yn briodol iawn bod hynny yn holl faes yr amgylchedd hanesyddol, sydd mor bwysig i bob un ohonom ni ac i'n holl gymunedau.
Fe wnaethoch chi sôn am y pwynt iaith a rhoddwyd sylw penodol wrth ddrafftio hyn i ddefnyddio iaith syml, i ddefnyddio iaith sy'n fodern ac yn ddealladwy, ac mae hynny'n sicr yn rhywbeth y creffir arno yn ystod y broses. Ac, unwaith eto, fel y mae eraill wedi'i wneud, rhaid imi ganmol y cyfreithwyr a'r holl swyddogion a fu'n rhan o'r broses hon oherwydd bod hyn—. Mewn rhai ffyrdd, pan ddechreuom ni edrych ar hyn, y cwestiwn oedd, 'Wel, beth yw buddugoliaeth gyflym i gydgrynhoi?' Wel, pan gyrhaeddwch chi 200 tudalen, rydych chi'n sylweddoli'n sydyn nad oes unrhyw ddeddfwriaeth byth mor syml â hynny, yn enwedig pan fyddwch yn mynd yn ôl dros gyfnod mor hir ac yn chwilio am femoranda esboniadol ar gyfer deddfwriaeth nad oedd ganddi femoranda esboniadol erioed, lle nad oedd unrhyw ddogfennau cefndirol clir o ran yr hyn y bwriadwyd i rai rhannau o'r ddeddfwriaeth ei gyflawni mewn gwirionedd na'r hyn yr oedden nhw'n ei olygu mewn gwirionedd.
O ran yr amserlen codio, wel, i ryw raddau, mae bron yn beth fydd yn cymryd cenhedlaeth, onid yw, oherwydd mae'n rhaid inni ddelio â rhaglen ddeddfwriaethol enfawr ynddo'i hun, ond fel y gwyddoch chi o'r datganiad y gwnes i y llynedd, rydym ni'n edrych ar dri darn o gydgyfnerthu. Byddwn yn ceisio symud ymlaen y tu hwnt i hynny i sesiwn nesaf y Senedd nesaf gyda rhagor o gydgrynhoi. Felly, mae hon yn broses a fydd yn parhau am gryn nifer o flynyddoedd. Yr hyn sy'n bwysig yw bod gennym ni ymrwymiad cyson o un Senedd i'r Senedd nesaf mai dyma'r ffordd yr hoffem ni ailstrwythuro'r gyfraith, er mwyn gwneud y gyfraith yn hygyrch dros genedlaethau. Felly, nid proses tymor byr, dros ddwy flynedd yw hon; mae hwn yn fodd o wneud y gyfraith yn well, i'w gwneud yn fwy hygyrch, a fydd yn cymryd cenhedlaeth. A'r sylwadau a wnaethoch chi am hygyrchedd, maen nhw'n rhai yr ydym ni wedi'u trafod droeon, ac rwy'n cytuno'n llwyr â nhw.