Mynediad at Gyfiawnder

Part of 2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 2:59 pm ar 6 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 2:59, 6 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch ichi am y pwyntiau atodol hynny, ac wrth gwrs, rydym yn bachu ar bob cyfle i godi'r materion hyn, ac rydym wedi'u gwneud yn y cyfarfodydd rhyngweinidogol hefyd. Mae'r pwynt a wnewch am y gwahanol ddeddfwriaeth sydd wedi'i phasio wedi bod yn rhywbeth a drafodwyd gennym droeon wrth gwrs. Fe gofiwch Ddeddf yr Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a'r Llysoedd wrth gwrs. Roedd nifer o elfennau yn honno yr oeddem yn eu gwrthwynebu, y gwrthodasom gydsyniad deddfwriaethol iddynt. Cafodd rhai o'r rheini eu gwrthdroi. Ond wrth gwrs, fe wnaeth Tŷ'r Arglwyddi ddileu elfennau ohoni hefyd, ac mae'n siomedig iawn, o fewn rhaglen ddeddfwriaethol Llywodraeth y DU, y bydd Bil protest sy'n ailgyflwyno'r holl feysydd a oedd o bryder gwirioneddol i ni, sy'n gyfyngiadau ar hawliau sifil a rhyddid i lefaru.

Roedd yna erthygl bwysig iawn, sydd newydd ymddangos ym mlog Uned y Cyfansoddiad, ac fe gododd bedwar pwynt sydd, yn fy marn i, yn arwyddocaol iawn wrth ddeall beth sy'n digwydd. Maent yn sôn am erydu democratiaeth yn gyfansoddiadol, ac maent yn ei alw'n 'wrthgilio democrataidd'. Dywedodd ei fod yn dechrau gyda phedwar peth, ac os caf grybwyll y rhain oherwydd efallai y byddai Aelodau am farnu a ydynt yn credu eu bod yn berthnasol i'r sefyllfa ar hyn o bryd. Dywedasant mai'r cyntaf yw methiant normau ymddygiad gwleidyddol a safonau. Nid wyf yn credu bod angen inni edrych yn bell iawn i weld yr eitem honno. Yn ail, ceir dadrymuso'r ddeddfwrfa, y llysoedd a rheoleiddwyr annibynnol. Wel, gwelwn hynny yn y bil hawliau, yr ymgais i gyflawni hynny, ac yn wir mewn deddfwriaeth arall. Yn drydydd, lleihau hawliau sifil a rhyddid y wasg, ac rydym eisoes wedi gweld y cyfyngiadau ar hawliau sifil sydd eisoes wedi'u cyflwyno mewn eitemau o ddeddfwriaeth. Ac yn bedwerydd, niwed i uniondeb y system etholiadol, ac rydym wedi gweld hynny eisoes yn y Bil etholiadau. Credaf fod pob un o'r pedwar pwynt yn ddilys ac yn rhywbeth a ddylai beri cryn bryder inni wrth ystyried cyfeiriad Llywodraeth y DU ar hyn o bryd.