6. Cynnig i ddirymu Gorchymyn Ardrethu Annomestig (Diwygio'r Diffiniad o Eiddo Domestig) (Cymru) 2022

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:57 pm ar 6 Gorffennaf 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Sam Rowlands Sam Rowlands Conservative 3:57, 6 Gorffennaf 2022

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddiolch i fy nghyd-Aelod, Tom Giffard, am gyflwyno’r cynnig heddiw i ddirymu, oherwydd, fel yr amlinellwyd wrth agor y cynnig heddiw, a’r dystiolaeth a glywais fel cadeirydd y grŵp trawsbleidiol ar dwristiaeth, byddai’r Gorchymyn hwn yn niweidiol i’r diwydiant twristiaeth, a byddai'n arwain at lawer o fusnesau dilys, gweithgar yn mynd i'r wal yng Nghymru?

I ddechrau heddiw, hoffwn amlinellu pa mor bwysig yw'r diwydiant twristiaeth i Gymru, gan ei bod yn amlwg iawn i mi nad yw Llywodraeth Cymru yn deall hyn. A bod yn deg â’r Gweinidog yma heddiw, dylai Gweinidog yr Economi fod yma hefyd, yn cefnogi’r busnesau hyn yma yng Nghymru, yn hytrach na chuddio. Ond fel y gwyddom, mae degau o filiynau o ymwelwyr yn gwario eu harian, gan gyfrannu oddeutu £6 biliwn i’n heconomi bob blwyddyn a chefnogi oddeutu 12 y cant o swyddi yma yng Nghymru, gan roi hwb i fywoliaeth pobl a chymunedau lleol, yn bwysicach fyth.

Hoffwn ganolbwyntio ar dri maes allweddol i ddangos pam fod angen cefnogi’r cynnig heddiw. Yn gyntaf, fel yr amlinellodd Tom Giffard, bydd angen gosod yr eiddo hunanddarpar am 182 diwrnod bellach—cynnydd o 160 y cant fel yr amlinellodd Tom Giffard—sy’n wahaniaeth mawr i’w sefyllfa yn y cyfnod diweddar. Fel y gwyddom o'r holl dystiolaeth y cyfeiriwyd ati eisoes heddiw, bydd llawer yn methu bodloni'r gofyniad hwn. A beth fydd yn digwydd os nad ydynt yn gallu gwneud hynny? Byddant yn wynebu oddeutu £6,000 o fil treth bob blwyddyn, o bosibl, nad oes yn rhaid iddynt ei wynebu ar hyn o bryd, ac mae hynny'n mynd i gael effaith ar eu helw net a bydd yn sicr yn effeithio ar eu gallu i weithredu. Mae'n amlwg na fydd hyn yn bosibl i lawer ohonynt, a bydd gweithredoedd Llywodraeth Cymru yn rhoi pobl allan o fusnes ac allan o waith.

Yr ail bwynt yw ein bod, fel y gwyddom, yn parhau i weld llawer o bobl yn tynhau eu gwregysau bellach. Nid nawr yw'r amser i wneud pethau'n anodd i'r busnesau hyn. Mae angen inni eu cefnogi er mwyn iddynt ffynnu a goroesi. Mae'n amlwg fod y Gorchymyn hwn wedi syfrdanu'r diwydiant, gyda llawer o fusnesau dilys ddim yn gwybod beth i'w wneud. Rydym wedi clywed heddiw fod eu hiechyd meddwl a’u llesiant wedi cael ergyd enfawr.

Y trydydd pwynt, a’r rhan fwyaf siomedig, a amlinellwyd eisoes gan Tom Giffard, yw y byddai’r diwydiant wedi derbyn cynnydd yn y cyfraddau defnydd. Maent yn barod i weithio gyda'r Llywodraeth i wneud i hyn ddigwydd. Mae'n chwerthinllyd y bydd yn rhaid i'r busnesau hunanddarpar hyn gyflawni'r newidiadau hyn yn awr heb unrhyw gyfnod pontio—cynnydd o 160 y cant heb unrhyw gyfnod pontio. Felly, beth sy'n mynd i ddigwydd i'r rhai na allant gyflawni hyn? Sut y gallwn annog y busnesau hyn i ddod i Gymru a ffynnu yn ein gwlad?

I gloi, Ddirprwy Lywydd, mae’n amlwg nad yw’r Gorchymyn hwn wedi’i ystyried yn iawn, gan ei fod yn creu mwy o gwestiynau nag o atebion. Mae Llywodraeth Cymru yma, a dylai fod yma, i gefnogi busnesau i ganiatáu iddynt ffynnu yn hytrach na’u dinistrio. Heddiw, mae gennym gyfle i unioni’r newidiadau niweidiol hyn a gweithio gyda’r diwydiant twristiaeth i sicrhau cynnydd yn y cyfraddau defnydd, ie, ond un sy’n deg, un sy’n gweithio iddynt hwy, ac na fydd yn golygu bod pobl yn colli eu swyddi a'u bywoliaeth. Felly, Aelodau o bob rhan o’r Siambr, mae gennych fusnesau twristiaeth ffyniannus yn llawer o’ch rhanbarthau a'ch etholaethau. Maent yno, maent yn cefnogi eich cymunedau ac maent yn cynnig ac yn cyfrannu cymaint at y lleoedd yr ydym yn gweithio ac yn byw ynddynt. Mae heddiw'n gyfle i feddwl am y cymunedau a’r busnesau hynny, i'w cefnogi, a phleidleisio dros ddirymu’r Gorchymyn niweidiol hwn. Diolch yn fawr iawn.