Diolch, Ddirprwy Lywydd. Yn gyntaf, hoffwn ddiolch i'r Pwyllgor Busnes am neilltuo amser i'r cynnig hwn a diolch i'r Aelodau sydd eisoes wedi mynegi cefnogaeth. Hoffwn ddiolch hefyd i'r Gymdeithas Frenhinol er Atal Creulondeb i Anifeiliaid, Dogs Trust, Blue Cross a Cats Protection am eu cefnogaeth yn y cyfnod cyn y ddadl hon.

Amcangyfrifir bod tua hanner yr aelwydydd yng Nghymru yn berchen ar anifeiliaid anwes, ond yn y sector rhentu preifat mae tenantiaid yn aml yn sôn am waharddiadau cyffredinol ar gadw anifeiliaid anwes. Pan oeddwn i a fy mhartner yn ceisio rhentu lle, dywedodd yr asiant tai wrthym y byddai cael ci yn broblem enfawr. Mewn tai cymdeithasol, mae yna bolisi anifeiliaid anwes nad yw wedi cael ei ddatblygu'n ddigonol, tra bod pobl ddigartref yn wynebu'r penderfyniad rhwng cael llety diogel neu gadw eu hanifeiliaid anwes.

I'r rheini ohonom sy'n berchen ar anifail anwes—ac unwaith eto, mae'r rhan fwyaf ohonoch yn gwybod fy mod yn berchen ar filgi bach—mae'n rhan fawr o'r teulu. Dyna pam y mae'r penderfyniadau y mae pobl yn cael eu gorfodi i'w gwneud mor dorcalonnus.

Wrth agor y ddadl hon, mae rhai pwyntiau rwyf eisiau sôn amdanynt. I ddechrau, ychydig iawn o resymau neu broblemau sydd yna na ellir eu datrys o ran pam na all rhywun fod yn berchen ar anifail anwes mewn llety rhent. Pan fyddwch yn chwilio am dŷ, mae bod yn berchen ar anifail anwes yn rhwystr ychwanegol sydd, i rai, yn anorchfygol. Mae Dogs Trust yn gweithredu prosiect Lets with Pets, sy'n ceisio annog landlordiaid ac asiantaethau gosod tai i dderbyn tenantiaid ag anifeiliaid anwes a gwneud y gwaith o chwilio am dŷ yn haws i denantiaid, ac mae wedi bod yn orchwyl anodd iddynt.

Mae'n waeth byth pan edrychwch arno o safbwynt digartrefedd. Mae prosiect Hope, sydd eto'n cael ei redeg gan Dogs Trust, yn ceisio helpu pobl ddigartref gyda mynediad at wasanaethau a chymorth, ond unwaith eto, mae bod yn berchen ar anifail anwes yn rhwystr sylweddol. Mae'r rhan fwyaf o ddarpariaethau llety i bobl ddigartref yn amharod i roi lle i rywun sydd ag anifail anwes oherwydd y pryder y gallai fod angen ystafell arnynt am amser hir, o gofio'r anhawster i ddod o hyd i lety sy'n caniatáu anifeiliaid anwes yn y sector tai—cylch dieflig. 

Mae'r frwydr honno, yn ei thro, yn cysylltu â'r argyfwng lles a wynebwn gyda llochesi anifeiliaid. Mae Dogs Trust ac achubwyr eraill yn aml yn dweud bod anawsterau i ddod o hyd i lety yn cael ei nodi fel rheswm pam fod pobl yn trosglwyddo eu hanifeiliaid iddynt. 

Felly, beth allwn ni ei wneud? Ar hyn o bryd, nid oes gan Lywodraeth Cymru unrhyw gynlluniau i ddeddfu ynghylch cadw anifeiliaid anwes mewn eiddo ar rent. Mae'n rhaid i'r sefyllfa hon newid. Mae angen Deddf anifeiliaid anwes mewn tai ar Gymru. Hyd yn oed pe baem yn ychwanegu at Ddeddf Rhentu Cartrefi (Cymru) 2016, mae'r RSPCA, ymhlith eraill, wedi codi pryderon y byddai landlordiaid yn dal i wrthod anifeiliaid anwes. Maent yn gwneud hynny ar raddfa fawr yn barod, felly oni bai ein bod yn ei gwneud yn glir na allant wrthod heb reswm da, byddant yn parhau i wneud hynny. Rwy'n credu y byddai llawer o bobl yn cytuno na allwch roi modfedd i landlordiaid.

Nid wyf yn dweud hyn yn aml, ond mae Llywodraeth y DU yn gwneud un peth yn iawn drwy ddeddfu i gryfhau hawliau perchnogion anifeiliaid anwes. Dyna'r union fath o beth y dylem fod yn ei wneud yma. Mae amser yn brin, a gwn fod nifer o Aelodau eisiau cyfrannu, ond hoffwn annog yr Aelodau i gefnogi'r cynnig hwn. Cefnogwch y cynnig i roi hawl i bawb gael cydymaith a chefnogwch y cynnig i'w gwneud yn haws i denantiaid a'r rhai sy'n profi digartrefedd gadw anifeiliaid sydd wedi dod yn aelodau o'u teuluoedd. Diolch.