Part of the debate – Senedd Cymru am 6:41 pm ar 12 Gorffennaf 2022.
Dirprwy Lywydd, wythnos diwethaf cafodd adroddiad blynyddol cyntaf tymor y Senedd hon ei gyhoeddi. Mae'n nodi'r gwaith rydyn ni wedi'i wneud tuag at gyflawni ein hamcanion llesiant. Cafodd rhaglen llywodraethu'r Llywodraeth hon ei chyhoeddi llai na chwe wythnos ar ôl yr etholiad ym mis Mai 2021. Mae hyn yn dangos ein hymrwymiad i fynd ati'n gyflym i daclo'r heriau sy'n wynebu Cymru ac i ddechrau gweithredu ein rhaglen polisi radical. Fe ddywedon ni y byddai ein Llywodraeth wedi'i selio ar ymddiriedaeth ac uchelgais, ac y byddai'n canolbwyntio ar ffyniannau cenedlaethau'r presennol a chenedlaethau'r dyfodol. Roedd ein rhaglen llywodraethu'n nodi'r camau y byddwn yn eu cymryd i gyflawni 10 amcan llesiant yn nhymor y Llywodraeth hon.
Ym mis Rhagfyr, fe wnaethon ni lofnodi cytundeb cydweithio gyda Phlaid Cymru—cytundeb pwrpasol sy'n cynnwys 46 o feysydd lle mae gennym ffyniannau yn gyffredin. Mae rhai o'r mesurau hyn wedi eu cynnwys yn yr adroddiad blynyddol hwn, ond fe fydd adroddiad llawn am yr hyn rydyn ni wedi'i gyflawni gyda'n gilydd yn y flwyddyn gyntaf yn cael ei gyhoeddi ym mis Rhagfyr.
Dirprwy Lywydd, ym mlwyddyn gyntaf tymor y Senedd hon, rydyn ni wedi wynebu cyfres o heriau digynsail—rhai yn gyfarwydd a rhai yn newydd. Rydyn ni'n dal i wynebu canlyniadau Brexit. Mae wedi lleihau maint ein heconomi. Mae wedi creu prinder gweithwyr ym mhob rhan o'r gymuned. Mae wedi arwain at y sefyllfa gywilyddus lle mae Llywodraeth y Deyrnas Unedig yn barod i ddiddymu cytundeb rhyngwladol y gwnaeth hi ei negodi a'i lofnodi. Efallai fod y Prif Weinidog Johnson wedi cyflawni Brexit—'Get Brexit done', fel y dywedodd—ond wnaeth e'n sicr ddim ei gyflawni'n llwyddiannus, a dyw e erioed wedi gwneud i Brexit weithio i bobl Cymru.
Rydyn ni wedi parhau i ddelio ag effaith pandemig byd-eang y coronafeirws. Mae'r feirws hwn yn dal gyda ni. Yn yr wythnosau diwethaf, rydyn ni wedi gweld cynnydd mewn heintiau, ac erbyn hyn, unwaith eto, mae ein hysbytai o dan bwysau. Mae 2,000 o aelodau o staff i ffwrdd o’u gwaith oherwydd salwch. Mae ychydig dros 1,000 o gleifion COVID-19 mewn gwelyau ysbyty, ac mae cynnydd hefyd wedi bod yn y nifer o bobl sydd angen gofal dwys.
Ac yna, ar ben yr heriau hyn, ym mlwyddyn gyntaf y chweched Senedd, rydym ni wedi wynebu argyfwng costau byw digynsail, ac, wrth gwrs, y gwrthdaro sydd yn parhau yn Wcráin ac sydd wedi creu trychineb dyngarol ar ein carreg drws. Mae’r argyfwng costau byw yn effeithio arnom ni i gyd. Mae’n gwneud bywyd beunyddiol yn her i bobl ar draws Cymru wrth i brisiau gynyddu.