5. Beth mae’r Llywodraeth yn ei wneud i warchod y sector rhentu tymor hir yn wyneb twf yn y sector rhentu tymor byr? OQ58338

Llywydd, rydym yn sicrhau bod mecanweithiau cadarn ar waith ar gyfer y sectorau rhentu tymor hir a thymor byr. Mae'r mesurau yn cynnwys cyflwyno cynllun trwyddedu statudol ar gyfer pob llety gwyliau, a sicrhau bod rhyddhad ardrethi busnes yn canolbwyntio ar yr eiddo gwyliau hynny sy'n cael eu rhentu am y rhan fwyaf o'r flwyddyn.

Nawr, yn ychwanegol at y tai sy'n cael eu gwerthu fel cartrefi gwyliau neu lety gwyliau, rwyf wedi dod yn ymwybodol yn ddiweddar o'r arfer o droi tenantiaid hirdymor allan fel y gellir troi eu cartrefi'n lletyau gwyliau tymor byr. Mae etholwyr yn dweud wrthyf ei fod yn digwydd ar draws ein cymunedau arfordirol.

Mae gweithredoedd un landlord yn peri pryder arbennig. Drwy fraint hanesyddol, mae ystad Bodorgan yn landlord pwysig iawn, efallai ein landlord mwyaf adnabyddus o'r adeg pan oedd Dug a Duges Caergrawnt ar Ynys Môn. Mae'r ystad yn berchen ar lawer o dai, ond rwyf wedi siarad â thenantiaid sy'n dweud y dywedwyd wrthyn nhw i adael fel y gellir troi eu cartrefi'n lletyau haf. Nawr, yn yr Alban, pori dwys a arweiniodd at Gliriadau'r Ucheldiroedd gwarthus yn y ddeunawfed ganrif a'r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Ar Ynys Môn, yn yr unfed ganrif ar hugain, twristiaeth ydyw, ond yr un yw'r egwyddor. O raddfa'r hyn rwy'n ei glywed, rwy'n ofni y byddwn yn colli rhannau helaeth o'r boblogaeth barhaol.

Drwy ein cytundeb cydweithio, cyhoeddwyd nifer o fesurau i ddechrau mynd i'r afael â'r sefyllfa, gan gynnwys y cynlluniau hynny ar gyfer system drwyddedu cyn y gellir troi cartref yn llety gwyliau tymor byr. A yw'r Prif Weinidog yn cytuno na ellir oedi, a pha gamau y gallai eu cymryd yn awr i geisio atal yr arfer o droi pobl allan sydd eisoes ar waith?

Wel, Llywydd, mae 10 elfen wahanol yn y pecyn o fesurau a gyhoeddwyd gennym gyda'n gilydd ar 4 Gorffennaf, ac mae'r rheini'n fesurau y byddwn ni'n eu datblygu gyda'r brys sydd ei angen er mwyn gwneud gwahaniaeth o ran ailgydbwyso, fel y dywedais i, y sectorau rhentu tymor byr a thymor hir. Rwy'n pryderu am yr hyn y mae'r Aelod wedi'i ddweud y prynhawn yma, a bydd gennyf ddiddordeb mewn gwybod a oes ganddo unrhyw dystiolaeth bellach. Ni ellir troi pobl allan drwy ofyn iddyn nhw adael; mae rheolau a gofynion cyfreithiol y mae'n rhaid i landlordiaid gadw atyn nhw ym mhob sector, a bydd gennyf ddiddordeb gwirioneddol mewn darganfod mwy o'r enghreifftiau penodol y mae Rhun ap Iorwerth wedi'u hamlinellu.

Llywydd, nid oes tystiolaeth—hyd y gwn i—o encilio ar raddfa eang o rentu hirdymor yng Nghymru. Rwy'n credu mai'r ffigurau diwethaf a welais oedd bod dros 207,000 o eiddo wedi'u cofrestru gyda Rhentu Doeth Cymru fel eiddo hirdymor i'w rhentu, ac oherwydd ei bod hi bellach yn bum mlynedd ers Rhentu Doeth Cymru, a bod landlordiaid yn gorfod ailgofrestru, roedd 810 o landlordiaid wedi'u cofrestru gyda Rhentu Doeth Cymru ym mis Mehefin yn unig. Ond, yr hyn y bydd y rhaglen weithredu yr ydym wedi cytuno arni yn ei wneud bydd sicrhau bod mwy o gydraddoldeb rhwng rhwymedigaethau tymor hir a thymor byr. Os ydych chi'n rhentwr tymor hir, mae'n rhaid i chi gofrestru gyda Rhentu Doeth Cymru; rhaid i chi ddangos bod gennych gyfres o bethau ar waith—trefniadau yswiriant, trefniadau diogelwch ac ati. Bydd ein cynllun trwyddedu ar gyfer rhenti tymor byr yn codi safonau yn y rhan honno o'r farchnad hefyd a bydd yn gwneud y rhwymedigaethau hynny, fel y dywedais i, yn fwy cyfartal â'i gilydd. A bydd pethau eraill sy'n rhan o becyn o fesurau a luniwyd gennym, gan sicrhau bod busnesau rhentu tymor byr yn fusnesau go iawn, gan rentu eu heiddo am y rhan fwyaf o'r flwyddyn, hefyd yn arwain at fwy o gydraddoldeb rhwng y ddwy agwedd hynny, y marchnadoedd rhentu tymor byr a thymor hirach. Byddan nhw'n gwneud gwahaniaeth, ac os oes pethau eraill y mae angen i ni eu gwneud i fynd i'r afael â'r mathau o faterion y mae Rhun ap Iorwerth wedi'u codi y prynhawn yma, yna wrth gwrs gellir ymestyn y pecyn hwnnw o fesurau ymhellach.