9. Pa fanteision a ddaw i ganolbarth a gorllewin Cymru yn sgil sefydlu banc cymunedol i Gymru? OQ58353

Diolch. Y weledigaeth ar gyfer y banc cymunedol, sydd bellach yn cael ei ddatblygu gan ein partneriaid, Cymdeithas Adeiladu Sir Fynwy, yw y bydd yn fanc gwasanaeth llawn sydd â'i bencadlys yng Nghymru ac y bydd yn darparu cynnyrch a gwasanaethau bancio dwyieithog drwy amrywiaeth o sianeli, gan gynnwys dros y ffôn, yn ddigidol ac mewn safleoedd ffisegol. 

Diolch yn fawr iawn am yr ateb. Fis diwethaf, fe gyhoeddodd banc Barclays ei fod yn cau canghennau ar draws y rhanbarth, gan gynnwys y Trallwng, y Drenewydd a Llambed. Mae hwn wedi dod yn batrwm cyffredin iawn, wrth gwrs, dros y blynyddoedd diwethaf. Yn wir, dros y naw mlynedd ddiwethaf, mae rhyw 40 y cant yn llai o ganghennau yn y rhanbarth dwi’n ei chynrychioli nag yr oedd dros naw mlynedd yn ôl. Ac mae effaith hyn, wrth gwrs, yn fawr iawn ar ein cymunedau gwledig, gan gynnwys yr henoed, busnesau a mudiadau bach ac amaethwyr yn yr ardal. Mae’r sefyllfa mor argyfyngus erbyn hyn, mae sawl tref farchnad yn y rhanbarth, yn eu plith Llanidloes, Tregaron a Llanymddyfri, bellach wedi ennill y statws o drefi heb fanc—no-bank towns. Mae bancio ar-lein, wrth gwrs, yn anodd gan fod diffyg band llydan dibynadwy. Rŷch chi wedi nodi'r bwriad i sefydlu banc cymunedol i Gymru; allaf i ofyn i chi: ydy cymunedau gwledig Cymru yn mynd i gael chwarae teg yn y cynlluniau newydd hyn?

Mae'r weledigaeth ar gyfer y banc cymunedol yn un sydd wedi cael cefnogaeth o bob ochr i'r Siambr, ac mae hynny ynddo'i hun yn gymharol anarferol. Yn ogystal â chael y weledigaeth serch hynny, mae'r her, rwy'n credu, yn ymwneud â sicrhau ein bod yn gallu darparu gwasanaethau bancio go iawn y bydd pobl eu heisiau ac yn eu defnyddio, a hefyd ein bod yn gallu cael rhaglen o agor y canghennau ffisegol sy'n cyfateb i'r gallu gwirioneddol. Credaf fod perygl y bydd pob Aelod yn dweud, 'Hoffwn gael cangen banc cymunedol yn fy etholaeth i neu fy rhanbarth i'. Rwy'n sicr wedi cael sylwadau ar fy ochr fy hun gan amrywiaeth o bobl, gan Jack Sargeant, Joyce Watson ac amrywiaeth o rai eraill. Rydym eisiau i'r banc fod yn llwyddiannus, ac rydym eisiau gweld y gwasanaethau hynny'n cynyddu. Y rheswm pam ein bod wedi cyrraedd y cam hwn yw oherwydd yr union bwynt a fynegwyd gan yr Aelod: mae banciau traddodiadol wedi bod yn symud i ffwrdd o amryw o gymunedau, mewn trefi a dinasoedd yn ogystal ag mewn rhannau gwledig o Gymru. Dyma ein hymdrech i sicrhau bod gennym gynnyrch bancio hyfyw a fydd yn ceisio llenwi rhywfaint o'r bwlch hwnnw. Rwy'n edrych ymlaen at ddarparu diweddariad pellach, ynghyd â Chymdeithas Adeiladu Sir Fynwy, ar sut y mae'r gwaith hwnnw'n mynd rhagddo'n ymarferol. Ond rwy'n ystyried y pwyntiau y mae'r Aelod yn eu gwneud.

A'r cwestiwn olaf i'r Gweinidog heddiw, cwestiwn 10, Delyth Jewell.