Part of the debate – Senedd Cymru am 4:34 pm ar 20 Medi 2022.
Rwy'n ddiolchgar iawn am y gyfres honno o gwestiynau, ac am y cyfraniad a ddechreuodd, mewn gwirionedd, gan sôn am sut nad oes rhaid i hyn fod yn rhywbeth sy'n achosi drwgdeimlad rhwng y Llywodraeth a'r sector twristiaeth. I'r gwrthwyneb, gall fod yn rhywbeth y gellir ei gyd-gynhyrchu'n effeithiol gyda'r sector, gan ddeall y manteision y gellid eu cyflwyno i'r arlwy lleol ar gyfer twristiaeth trwy ardoll. Rydym ni'n ei weld ar draws y byd, mewn gwirionedd, o ran y buddion sy'n cael eu cyflwyno.
Yn Seland Newydd, er enghraifft, fe wnaethon nhw ariannu 10 prosiect yn eu cynllun 2019-20 drwy eu hardoll cadwraeth ymwelwyr a thwristiaeth rhyngwladol. Eu nod yw diogelu tirweddau sensitif ac ecolegol werthfawr; uwchraddio mwynderau, llwybrau troed ac arwyddion i ymwelwyr; amddiffyn rhywogaethau sydd mewn perygl; gwella mynediad i ymwelwyr trwy agor meysydd parcio newydd a llwybrau cerdded a beicio; a hyrwyddo gyrfaoedd twristiaeth. Rwy'n credu bod yr holl bethau hynny'n bethau yr hoffem fod yn gweld mwy ohonynt yn digwydd yma yng Nghymru. Byddai ardoll twristiaeth yn caniatáu i awdurdodau lleol allu mentro a gwneud hynny hefyd. Felly, rwy'n credu bod enghreifftiau gwych y gallwn ni edrych atynt yn y llefydd hynny sydd wedi eu cyflwyno.
Cyfeiriodd Llyr Gruffydd hefyd at rai o rannau eraill y DU sydd hefyd wedi galw am ardoll twristiaeth. Wrth gwrs, rydym ni'n gweld y gwaith yn cael ei ddatblygu nawr o ddifrif gan yr Alban, ond hefyd y cynghorau Ceidwadol hynny a'r cyn-gynghorau Ceidwadol sydd wedi galw am roi'r pŵer iddyn nhw gyflwyno ardoll twristiaeth. Ac mi roddodd Llyr Gruffydd restr gyfan ohonynt, gan gynnwys Ynys Wyth a Chaerfaddon, a arferai fod yn Geidwadol, ac fe fyddwn i'n ychwanegu Cernyw at y rhestr honno hefyd. Felly, rwy'n credu bod diddordeb cynyddol ledled y DU mewn cyflwyno ardoll.
O ran pa fath o ardoll, rwy'n credu bod ein hymgynghoriad yn glir bod datblygiad y meddylfryd hyd yma wedi bod ynghylch ardoll dros nos, o ystyried mai dyna'r math mwyaf poblogaidd o ardoll yn fyd-eang a dyma fu craidd ein hysbrydoliaeth ohono. Ond mae'n bwysig cydnabod bod y ddogfen ymgynghori yn holi'r cwestiwn agored hwnnw i bobl: a ydym yn canolbwyntio ein hymdrechion yn y lle cywir neu a oes ganddynt syniadau ar gyfer ardoll ymwelwyr dydd, er enghraifft? Rydych chi'n ei weld yn gweithio'n eithaf effeithiol ar gyfer teithwyr ar longau mordaith neu deithwyr fferi; gwelwch hynny'n digwydd mewn llefydd fel Amsterdam, Rotterdam a Chatalonia, lle mae ganddyn nhw'r ardoll ymwelwyr dydd hwnnw ar gyfer teithwyr ar longau mordaith a theithwyr fferi. Mae hynny, rwy'n credu, yn adlewyrchu'r nifer fawr o'r ymwelwyr hynny sydd ganddyn nhw yn aml iawn.
Mewn mannau eraill, mae gennych chi drethi adloniant, er enghraifft, yn Amsterdam, a hynny ar gyfer gweithredwyr teithiau cychod, rhentwyr canŵs a chychod pedol, gweithredwyr teithiau a theithiau dinas. Nid dyna'r maes y buom yn canolbwyntio arno o ran datblygu polisi, ond rydym yn ymwybodol bod modelau gwahanol mewn mannau eraill, ac rydym yn croesawu'n agored iawn unrhyw gyfraniadau, drwy'r ddogfen ymgynghori, i hynny.
Mae 'cymesur' a 'teg' yn ddau o'r pethau sy'n egwyddorion craidd i ni sy'n arwain, mewn gwirionedd, ein ffordd o feddwl o ran treth, a dyna pam rydyn ni'n awyddus iawn i archwilio rhai o'r cwestiynau ynglŷn ag ymhle rydym ni'n cyflwyno'r gyfradd. Felly, rydym ni wedi gwneud ychydig o waith ynghylch elastigrwydd prisiau, yr ydym yn ei gyhoeddi ochr yn ochr â'n dogfen heddiw, a fydd yn ein helpu gyda rhywfaint o'r meddylfryd ynghylch hynny. Hefyd, mae'r ddogfen ymgynghori yn gofyn i bobl am eu barn o ran ydym ni'n codi tâl ar yr ystafell fesul noson, ydym ni'n codi tâl fesul person y noson, neu ydym ni'n gwneud rhywbeth fyddai'n ymwneud â chanran o gost yr ystafell y noson neu gyfuniad o'r pethau hynny. Felly, eto, mae hyn yn gynnar iawn o ran ein hymgynghoriad ac rydym yn awyddus i glywed barn pobl a'u syniadau ynglŷn â'r hyn maen nhw'n meddwl fyddai'n gweithio orau.
O ran a gai'r cyllid ei wario'n lleol, mae'n wir, o ran rhoi'r grym i awdurdodau lleol godi arian yn lleol, y bydden ni'n disgwyl i'r arian gael ei defnyddio i wella ac amddiffyn y gwasanaethau y daw twristiaid i Gymru o'u herwydd gan eu bod yn gwybod ein bod yn eu cynnig a'u bod nhw yn eu hoffi. Mae gennym ni syniad yn ein dogfen ymgynghori, eto, am sut y gallwn ni ychwanegu rhywfaint o dryloywder ynghylch hynny, felly adroddiad blynyddol gan lywodraeth leol efallai. Mae'n rhaid i ni fod yn gymesur o ran faint o adrodd sydd ei angen arnom ni ar hyn, gan gofio y byddwn yn sôn am symiau cymharol fach ond pwysig o arian ond, eto, mae hynny'n rhywbeth yn y ddogfen ymgynghori o ran faint o dryloywder y gallwn ei gynnig i'r bobl a fydd â'r diddordeb priodol, yn ymwelwyr ac, wrth gwrs, y diwydiant twristiaeth.