Rydym yn agosáu at yr hyn sy'n debygol o fod yn gyfnod gaeaf heriol iawn i bobl Cymru wrth i ni wynebu argyfwng costau byw ac ynni ac, wrth gwrs, pwysau parhaus o fewn ein systemau iechyd a gofal. Mae ein gwaith cynllunio ar gyfer y gaeaf ar gyfer y system iechyd a gofal wedi cael ei ddatblygu dros y misoedd diwethaf o fewn ein trefniadau cynllunio presennol. Mae ein cynllun gofal arfaethedig, a ddatblygwyd ar y cyd â chlinigwyr, yn cynnwys nifer o uchelgeisiau heriol ond cyraeddadwy, ac fe'i cefnogir gan £170 miliwn o gyllid rheolaidd. Bydd cynlluniau byrddau iechyd a phartneriaid i gefnogi gwasanaethau gofal cydnerth a brys dros y gaeaf yn adeiladu ar chwe nod lleol ar gyfer cynlluniau rhaglenni gofal brys ac argyfwng. Bydd y blaenoriaethau'n canolbwyntio ar gynyddu capasiti ambiwlansys brys, agor canolfannau gofal sylfaenol brys newydd, cyflwyno gwasanaethau gofal brys saith diwrnod, ar yr un diwrnod, a chynyddu'r capasiti cymunedol sydd ar gael i gefnogi rhyddhau cleifion yn brydlon. Byddaf yn darparu datganiad ysgrifenedig pellach ar y cynlluniau hyn cyn bo hir.

Rydym hefyd yn paratoi am drydydd gaeaf o fyw gyda COVID. Fodd bynnag, mae'r sefyllfa o ran firysau anadlol yn fwy ansicr nag mewn blynyddoedd blaenorol, gan fod patrymau tymhorol wedi'u hamharu'n sylweddol oherwydd y pandemig. Gallem gael llawer o achosion o COVID-19 a'r ffliw, a rhaid i ni sicrhau bod ein systemau gofal cymunedol, iechyd a gofal cymdeithasol mor barod ag y gallant fod, yn enwedig yng nghyd-destun yr argyfwng costau byw presennol. Heddiw, byddaf yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau ar y sefyllfa bresennol ynglŷn â COVID-19 a'n dull o baratoi ar gyfer cynnydd posibl mewn afiechydon anadlol dros y misoedd nesaf.

Ar ôl cynnydd mewn achosion o COVID-19 dros yr haf, wedi'i ysgogi gan y don omicron BA.4 a BA.5, mae nifer yr achosion yn y gymuned, diolch byth, wedi parhau i leihau, sydd wedi golygu bod y pwysau ar ein system gofal iechyd sy'n gysylltiedig â COVID-19 hefyd wedi gostwng, er bod pwysau eraill yn parhau. Yn ôl arolwg haint coronafeirws diweddaraf y Swyddfa Ystadegau Gwladol, mae cyfran y bobl yng Nghymru sy'n profi'n bositif ar gyfer COVID-19 wedi gostwng unwaith eto i un ymhob 110 o bobl, o un ymhob 95 yr wythnos flaenorol.

Mae'r ffaith bod nifer yr achosion yn lleihau, ynghyd â'r amddiffyniad a ddarperir gan ymyriadau eraill fel brechu, wedi caniatáu inni leihau profion, gan gynnwys saib ar brofion heb symptomau rheolaidd o 8 Medi. Yn unol â'n cynllun pontio COVID-19 hirdymor a'n hamcan i amddiffyn y bobl fwyaf agored i niwed, byddwn yn parhau i ddarparu profion i gleifion â symptomau, y rhai hynny sy'n gymwys i gael triniaethau COVID-19, staff iechyd a gofal, preswylwyr cartrefi gofal a charcharorion. Ac fe fyddwn ni'n parhau i brofi cleifion wrth ryddhau cleifion o ysbytai i gartrefi gofal.

Er ein bod mewn sefyllfa sefydlog ar hyn o bryd, rydym ni'n gwybod bod gan firysau tymhorol a COVID-19 y potensial i ychwanegu'n sylweddol at bwysau'r gaeaf sydd yn wynebu'r GIG, yn enwedig os yw tonnau heintiau'r ddau firws yn cyd-daro. Felly, rydym yn mabwysiadu dull cydgysylltiedig ar draws Llywodraeth Cymru ac Iechyd Cyhoeddus Cymru yn ein dull o ddefnyddio firysau anadlol a fydd yn rhoi arweiniad i gefnogi cydweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol ac i'n cymunedau ar barodrwydd a chamau y gellir eu cymryd.

Mae brechu'n parhau i gynnig yr amddiffyniad gorau rhag COVID-19 a'r ffliw, ac mae ein rhaglen frechu anadlol dros y gaeaf, a lansiwyd ar 1 Medi, yn cyfuno'r rhaglenni brechu COVID-19 a'r ffliw eleni i sicrhau'r nifer fwyaf o bobl sy'n manteisio ar y ddau frechlyn. Mae data gwrthgyrff ONS yn dangos bod pigiad atgyfnerthu gwanwyn 2022 wedi llwyddo i gynnal lefelau gwrthgyrff uchel mewn poblogaethau agored i niwed, hŷn. Felly, rydym ni'n mynd ymlaen i annog pawb sy'n gymwys i ddod am eu brechiadau i wneud hynny. Bydd gwahoddiadau ar gyfer brechlyn COVID-19 yn cael ei roi i bob unigolyn cymwys erbyn diwedd mis Tachwedd, a bydd y brechlyn ffliw yn cael ei gynnig erbyn diwedd Rhagfyr. Bydd ymgyrch gyfathrebu genedlaethol ar frechu anadlol dros y gaeaf yn cael ei lansio'r wythnos nesaf.