7. A wnaiff Llywodraeth Cymru ymrwymo i rewi rhenti ac atal troi allan er mwyn helpu tenantiaid drwy'r argyfwng costau byw? OQ58395

Diolch. Ers mis Tachwedd 2021, rydym wedi cyhoeddi £380 miliwn o gyllid i helpu aelwydydd Cymru i reoli'r argyfwng costau byw. Ar 1 Rhagfyr eleni, bydd y gyfraith yn newid er mwyn darparu mwy o ddiogelwch a hawliau cliriach i denantiaid yng Nghymru.

Iawn, diolch. Yn gynharach yn y mis, ymrwymodd Llywodraeth yr Alban i rewi rhenti ac atal troi allan i helpu tenantiaid drwy'r argyfwng costau byw. Eleni, yng Nghymru y gwelwyd y cynnydd uchaf yng nghost rhentu y tu allan i Lundain, gyda chynnydd syfrdanol o hyd at 13.9 y cant ar gyfartaledd mewn rhenti. Daw hyn ochr yn ochr â chynnydd ym mhrisiau tanwydd, ynni a bwyd, sy'n taro pobl ledled Cymru. A yw'r Gweinidog yn cytuno â mi y gallai Llywodraeth Cymru weithredu cyn gynted â phosibl i sicrhau nad effeithir ymhellach ar denantiaid drwy droi allan a chodi rhenti? Rwy'n deall bod rhent tai cymdeithasol yn cael ei osod yn flynyddol, a byddai'n dda pe bai modd gwneud rhywbeth o leiaf tan ddiwedd mis Mawrth y flwyddyn nesaf i'w helpu drwy'r gaeaf, yn union fel y mae Llywodraeth yr Alban yn ei wneud.

Diolch. Rwy'n ymwybodol fod y Gweinidog yn deall y galwadau am weithredu brys ar reoli rhenti. Ond rwy'n credu ei bod yn gwbl hanfodol nad yw unrhyw gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i fynd i'r afael â'r problemau'n arwain at leihau'r sector rhentu preifat na chynnydd posibl mewn digartrefedd. Yn amlwg, rwy'n credu bod rhaid osgoi canlyniadau anfwriadol.

Mae'r Gweinidog wedi gofyn am gyflawni gwaith ymchwil, oherwydd rwy'n credu eich bod angen y sylfaen dystiolaeth gryfach honno cyn i chi gyflwyno unrhyw ddeddfwriaeth newydd. Felly, comisiynwyd yr ymchwil honno i sicrhau bod ganddi sylfaen dystiolaeth gadarn, er mwyn iddi allu deall yn llawn beth yw effaith bosibl unrhyw fesurau y dylai Llywodraeth Cymru eu cymryd. Mae Llywodraeth Cymru hefyd wedi ymrwymo i gyhoeddi Papur Gwyn ar ddulliau newydd o osod rhenti fforddiadwy i bobl leol ar incwm lleol, a hawl i dai digonol, ac yn amlwg mae hynny'n rhan o'r cytundeb gyda Phlaid Cymru mewn perthynas â'r cytundeb cydweithio. Soniais ym mis Rhagfyr y byddai'r ddeddfwriaeth yn dod i rym a bydd y cyfnod rhybudd gofynnol ar gyfer troi allan heb fai ar gyfer tenantiaid newydd yn cael ei gynyddu i chwe mis, ac mae Llywodraeth Cymru wrthi'n ymgynghori ar ymestyn y cyfnod rhybudd gofynnol i denantiaid presennol. Byddai hynny eto yn gwella diogelwch deiliadaeth.

Weinidog, er efallai fod y syniad o reoli rhenti ac atal troi allan yn ymddangos fel syniad da i helpu pobl, mae hanes yn dangos i ni nad yw'n ateb da i ddatrys y problemau sy'n ein hwynebu ar hyn o bryd. Yn 2017, cyflwynodd Llywodraeth Iwerddon fesurau rheoli rhenti, ac arweiniodd hynny at brinder tai, rhenti uwch oherwydd bylchau yn y gyfraith a landlordiaid yn tynnu eiddo oddi ar y farchnad. Y rheswm pam fod rhenti mor uchel yw oherwydd nad oes gennym ddigon o dai yma yng Nghymru. Mae angen blaenoriaethu adeiladu tai er mwyn cynyddu'r cyflenwad a lleihau'r galw. Felly, a yw'r Gweinidog yn cytuno â mi, os cyflwynir mesurau rheoli rhenti, y byddwn o bosibl yn gweld cynnydd mewn digartrefedd a mwy o ddarpariaeth rhent yn cael ei rhoi ar y farchnad agored, wrth i landlordiaid adael y sector, gan ddwysáu'r problemau sy'n ein hwynebu ar hyn o bryd?

Wel, bydd yr Aelod wedi fy nghlywed yn dweud yn fy ateb i Carolyn Thomas fy mod yn credu ei bod hi'n bwysig iawn nad ydym yn cael canlyniadau anfwriadol. Ac un o'r pethau a allai ddigwydd yn fy marn i yw y gallech weld niferoedd mawr o landlordiaid yn gadael y farchnad, ac y byddai hynny, felly, yn lleihau'r cyflenwad o eiddo, a allai arwain at gynyddu digartrefedd yn sylweddol. Mae yna ganlyniadau anfwriadol eraill yn bosibl hefyd. Os edrychwch ar dystiolaeth ryngwladol, fe welwch y gall mesurau rheoli rhent greu targed yn hytrach na chap, ac unwaith eto, credaf ei bod yn bwysig iawn ein bod yn osgoi hynny. Yn amlwg, blaenoriaeth Llywodraeth Cymru yw'r 20,000 o dai newydd i'r sector rhentu dros dymor y Llywodraeth.