Part of the debate – Senedd Cymru am 3:52 pm ar 21 Medi 2022.
Pan oeddem ni i gyd yn dechrau allan ar yr ymchwiliad yma, doeddem ni ddim yn gwybod mai hwn fyddai'r pwnc mwyaf pwysig i ni i gyd, ac i ddweud y gwir, dwi'n teimlo tipyn bach yn drist fod yna ddim mwy o bobl yma yn y Siambr, achos hwn ydy'r peth mwyaf pwysig i ni i gyd ac i'r bobl rydyn ni'n eu cynrychioli hefyd. Hoffwn i ddechrau trwy ddiolch yn gyntaf i'r unigolion a'r cyrff hynny wnaeth gymryd rhan yn yr ymchwiliad yma, y Gweinidog a hefyd y Cadeirydd a'm cyd-Aelodau.
Mae'n bwysig bod yr adroddiad yn cael ei greu yn y cyd-destun rydym ni i gyd ynddo, hynny yw, beth rydyn ni'n ei wynebu rŵan a beth dwi'n ei ddweud: hwn ydy'r peth mwyaf pwysig. Dylem ni i gyd yn ein calon ac yn ein pen fod yn meddwl, 'Mae'n rhaid inni ganolbwyntio ar hyn ar gyfer y bobl rydyn ni i gyd yn eu cynrychioli.'
Mae 45 y cant o aelwydydd yng Nghymru yn debygol o fod mewn tlodi ynni eleni. Mae Banc Lloegr wedi rhagdybio y bydd chwyddiant yn cyrraedd rhyw 13 y cant erbyn diwedd y flwyddyn. Nid yw rhyw 70 y cant o'r bobl sy'n byw mewn tlodi ynni yn derbyn unrhyw fath o fudd-daliadau ac nid, felly, yw llawer o'r cymorth sydd ar gael yn berthnasol iddynt. A chyn y pandemig a chyn yr argyfwng costau byw yma, roedd traean o blant yng Nghymru yn wynebu tlodi.
Dwi eisiau canolbwyntio ar un o'r elfennau roeddem ni'n edrych arnynt, a dwi'n gwybod bod hyn wedi cael ei drafod y prynhawn yma, hynny yw, Cartrefi Clyd y Llywodraeth, ac Arbed a Nest.