7. Datganiad gan y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol: Diweddariad ar Wcráin

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:35 pm ar 27 Medi 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jane Hutt Jane Hutt Labour 4:35, 27 Medi 2022

(Cyfieithwyd)

Yn ystod yr wythnosau diwethaf, rydym wedi gweld Llywodraeth y DU yn newid ac yn sgil hynny, ymddiswyddiad Gweinidog y DU dros Ffoaduriaid, yr Arglwydd Harrington. Er bod gennym rai ceisiadau i Lywodraeth y DU, sydd heb eu gweithredu—o gyllid, prosesau diogelu a gwelliannau i'r system fisa—roedd yr Arglwydd Harrington wastad yn barod i sicrhau ei fod ar gael i drafod materion gyda'r Llywodraethau datganoledig a bod yn agored ynglŷn â'i farn. Fe wnaethom ni groesawu'r ymgysylltu hwnnw ac rydym yn gofyn i Lywodraeth y DU barhau â hyn fel rhan o ddull y Llywodraeth newydd.

Yr wythnos diwethaf, ysgrifennodd fy Ngweinidog cyfatebol yn yr Alban, Neil Gray MSP, a minnau ar y cyd at yr Ysgrifennydd Gwladol newydd dros Ffyniant Bro, Tai a Chymunedau, a'r Ysgrifennydd Cartref newydd, i godi ymwybyddiaeth o'n hanghenion dybryd. Mae ein llythyr yn cynnwys yr angen brys i Lywodraeth y DU gynyddu'r taliadau 'diolch' o £350 i letywyr cynllun Wcráin, er mwyn sicrhau nad ydym yn gweld ton o ddigartrefedd fel effaith o'r cynnydd mewn costau byw. Rydym wedi galw am gadarnhad tariffau ariannu blwyddyn 2 a blwyddyn 3, yn ogystal ag adnewyddu'r alwad am dariffau ESOL a chyllid iechyd pwrpasol, fel sy'n bodoli gyda chynlluniau fisa ailsefydlu ac amddiffyn eraill. Hefyd, rydym wedi galw eto am gydraddoldeb ariannol rhwng y tri chynllun Wcráin.

Yn ogystal â cheisiadau am gyllid a galwad am ailgyflwyno Gweinidog dros ffoaduriaid, rydym wedi gofyn am weithio rhyng-lywodraethol agos mewn cysylltiad â chefnogi'r rhai a allai gyrraedd y DU heb fisa cynllun Wcráin a sicrhau bod y rhai sy'n astudio o bell gyda phrifysgolion Wcráin yn cael cymorth i barhau â'u hastudiaethau.

Wrth i ni symud i'r flwyddyn ysgol newydd, rydym ni'n gweld llawer o blant Wcreinaidd yn cofrestru mewn ysgolion ac mae llawer o rieni ac oedolion bellach yn gweithio yng Nghymru hefyd. Rydym ni'n gweld arwyddion calonogol iawn o integreiddio mewn cymunedau Cymraeg, ac rydym yn gweithio'n galed i sicrhau bod Wcreiniaid a'r gymuned ehangach yn cael y gefnogaeth sydd ei hangen arnynt.

Ym mis Gorffennaf, cyhoeddodd y Gweinidog Newid Hinsawdd ddatganiad ysgrifenedig am ein rhaglen gyfalaf ar gyfer llety dros dro. Mae'r rhaglen £65 miliwn hon yn cefnogi awdurdodau lleol a landlordiaid cymdeithasol cofrestredig i ddarparu llety mwy hirdymor o ansawdd da i Wcreiniaid, yn ogystal â cheisio cefnogi holl anghenion digartrefedd yng Nghymru yn ehangach. Mae angen i ni ddarparu dewisiadau llety dros dro o ansawdd da er mwyn galluogi pawb i fwrw ymlaen â'u bywydau—lle maen nhw'n teimlo mai eu lleoedd nhw yw'r rhain—wrth i ni gefnogi unigolion a theuluoedd i ddod o hyd i gartref parhaol.

Gall Wcreiniaid ar y cynllun Cartrefi i Wcráin gael cyngor gan wasanaeth noddfa Cymru a ariennir gan Lywodraeth Cymru. Mae'r gwasanaeth yn cael ei gynnal gan Gyngor Ffoaduriaid Cymru, ynghyd ag Asylum Justice, Alltudion ar Waith, Tîm Cymorth Lleiafrifoedd Ethnig ac Ieuenctid Cymru, BAWSO a TGP Cymru. Gall Wcreiniaid ar y cynllun Teuluoedd o Wcráin hefyd gael cefnogaeth integreiddio trwy ein partneriaeth â'r Groes Goch Brydeinig. Mae mwy o wybodaeth am y gwasanaethau hyn ar ein gwefan noddfa.

Rwy'n hapus iawn heddiw i ddweud bod y Dirprwy Weinidog Newid Hinsawdd hefyd wedi cytuno i ymestyn y cynnig trafnidiaeth gyhoeddus am ddim i bobl sy'n chwilio am noddfa—y 'tocyn croeso'—tan o leiaf Mawrth 2023. Cafodd meini prawf cymhwysedd eu diweddaru a byddant ar gael yn fuan ar wefan Llywodraeth Cymru.

Yn olaf, rwyf eisiau dweud ein bod, yn gynharach eleni, wedi cyfrannu £1 miliwn tuag at Gronfa Croeso Cenedl Noddfa Sefydliad Cymunedol Cymru. Bellach mae gwobrau sylweddol wedi eu rhoi i Gynghrair Ffoaduriaid Cymru ac Oasis Caerdydd, yn ogystal â grantiau bychain i sefydliadau eraill, er mwyn sicrhau y gellir cefnogi pobl sy'n chwilio am noddfa, ni waeth beth yw eu tarddiad cenedlaethol. Bydd pob cyfraniad i'r gronfa yn cael ei ddefnyddio i helpu pobl sy'n ffoi rhag amgylchiadau ofnadwy, ac rwy'n galw ar sefydliadau a busnesau i ystyried rhoi rhodd gorfforaethol i chwarae eich rhan yn ein hymdrechion cenedl noddfa.

Rydym yn hynod o ddiolchgar i'r rhai ar draws Cymru sy'n gweithredu fel lletywyr i Wcreiniaid. Mae gweithredu fel lletywr yn ymrwymiad mawr ac rydym am sicrhau ei fod yn cael ei gefnogi. Rydym wedi ariannu Housing Justice Cymru i ddarparu gwasanaeth cymorth i letywyr, sy'n cynnwys gwybodaeth arbenigol a dibynadwy, hyfforddiant, cyngor ac arweiniad i bobl sy'n lletya, neu'r rhai sy'n ystyried lletya, ar gynllun Cartrefi i Wcráin yng Nghymru. Ceir mwy o wybodaeth am sesiynau a hyfforddiant ar wefan Housing Justice Cymru. Fodd bynnag, mae angen llawer mwy o gartrefi arnom i ystyried a allen nhw ddarparu cartref am chwech i 12 mis ar gyfer y rhai sydd mewn angen, ac os oes unrhyw un yn ystyried hyn, rydym yn eu hannog i gofrestru eu diddordeb gyda llyw.cymru/cynnig.cartref ac i fynd i un o'r sesiynau cyflwyniad i letya sy'n cael eu hwyluso gan Housing Justice Cymru.

Rydym yn datblygu amserlen reolaidd o gyfathrebu gyda'n gwesteion Wcreinaidd a'n lletywyr i sicrhau eu bod yn cael gwybod yn rheolaidd am ddiweddariadau, cyfleoedd a chefnogaeth sydd ar gael. Hefyd, rydym yn bwriadu ymgysylltu â'r rhai sy'n cyrraedd er mwyn deall dyheadau, heriau ac integreiddio yn well ers iddyn nhw gyrraedd Cymru. Drwy gydol yr argyfwng hwn, mae Cymru wedi gwireddu ei dyhead fel cenedl noddfa ac mae'n hollbwysig ein bod yn clywed llais y rhai sydd wedi cyrraedd ac yn ymgartrefu yng Nghymru er mwyn sicrhau bod ein hymateb yn diwallu eu hanghenion. Yn olaf—yn olaf go iawn—gyda'r gwrthdaro yn Wcráin, Llywydd, yn parhau o ganlyniad i ymddygiad ymosodol parhaus Putin, rhaid inni sicrhau ein bod yn barod gyda'n gilydd i barhau i groesawu pobl i'n gwlad ac i'n cartrefi.