Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:31 pm ar 4 Hydref 2022.
Wel, Llywydd, gadewch i mi yn gyntaf oll dalu teyrnged i bawb sydd wedi bod yn rhan o'r ymgyrchoedd rhoi'r gorau i smygu yng Nghymru yn ddiweddar. Yn 2012, fe wnaethom osod targed ar gyfer lleihau smygu yng Nghymru—pa mor gyffredin yw smygu—i 20 y cant erbyn 2016. Fe wnaethom ragori ar hynny; fe wnaethom gyrraedd 18 y cant erbyn 2015. Yna fe osodom ni darged arall i gyrraedd 16 y cant erbyn 2020. Fe wnaethom ragori ar hwnnw eto, a'r lefel bresennol o nifer yr achosion o smygu yng Nghymru yw'r isaf y mae wedi bod erioed ers i'r cofnodion hyn ddechrau, sef 13 y cant. Felly, heb os, rydym wedi cael llwyddiant sylweddol iawn. Mae'n un o newidiadau cymdeithasol mawr fy oes, rwy'n credu, fy mod wedi gweld y ffordd y mae nifer yr achosion o smygu wedi lleihau.
Pan fo pobl yn rhoi'r gorau i ddefnyddio tybaco ac yn smygu e-sigaréts, yna, heb os, mae e-sigaréts yn llai niweidiol na sigaréts confensiynol. Yn anffodus, y dystiolaeth yw, bod y rhan fwyaf o bobl yn defnyddio e-sigaréts yn ogystal â sigaréts confensiynol, nid yn eu lle nhw. Mae 85 y cant yn ôl astudiaethau diweddar yn achosion o ddefnydd deuol, ac nid yw defnydd deuol, mae gennyf ofn, yn cael gwared ar y niwed a ddaw yn sgil smygu sigaréts confensiynol. Mewn gwirionedd, mae'n achosi niwed ychwanegol, yn enwedig mewn cysylltiad â chlefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint. Felly, yn y termau a ddefnyddiodd yr Aelod, rwy'n cytuno â hi—os gallwn ni berswadio pobl i newid o sigaréts confensiynol i e-sigaréts, maen nhw'n bendant yn llai niweidiol. Y dystiolaeth yw nad ydym yn llwyddo i wneud hynny, ac mae pobl sy'n credu bod ychwanegu un sigarét at y repertoire gan gredu bod hynny yn eu helpu, wel rwy'n ofni bod y dystiolaeth a geir yn dangos yn bendant nad yw'n helpu dim.