Diolch, Gweinidog, am y datganiad. Mae'n rhaid i mi fod yn onest, y rhan olaf, pan ddywedoch chi, 'Mae angen dull tîm Cymru arnon ni'—wyddoch chi, allaf i ddim anghytuno â hynny.

Nawr, rwy'n croesawu'r ymrwymiad i ddatblygu ac addasu fframweithiau monitro a thystiolaeth i fesur y cynnydd tuag at y targed 30x30 ac arwain blaenoriaethu camau gweithredu. Ond mae yna ddiffyg, ac nid yw'r targed 30x30 wedi'i roi mewn cyfraith. Nawr, rydym wedi datgan argyfwng hinsawdd ac wedi rhoi'r targed 2050 mewn rheoliadau. Rydych chi, hyn yn oed, yn nodi yn eich datganiad ysgrifenedig:

'Mae'n hanfodol gweithredu nawr ac mae angen i Gymru sicrhau degawd o weithredu os ydym am fod yn bositif dros natur.'

Felly, nid wyf yn gweld unrhyw reswm pam, fel Llywodraeth, nad ydych chi'n cyflwyno'r ddeddfwriaeth hon.

Wrth sôn am amgylcheddau morol, fi yw hyrwyddwr balch ein llamhidyddion yng Nghymru, felly rydw i wir yn awyddus i weld yr holl famaliaid morol yn cael eu gwarchod yn well. Efallai na fyddwch yn synnu ychwaith o glywed hefyd fy mod i'n croesawu'r penderfyniad i godi'r uchelgais a nodwyd yn eich rhaglen weithredu mawndir genedlaethol fel y bydd y rhaglen yn cyflawni ar raddfa sy'n gallu cyrraedd targed sero-net 2050 o 45,000 hectar o adfer mawndir erbyn 2030.

Fel y gwyddoch chi, rwy'n credu'n gryf y dylai Llywodraeth Cymru fod yn gwneud mwy gyda pholisi morol. Mae'n dda eich bod chi'n mynd i gyflymu camau i gwblhau'r rhwydwaith MPA, ond nid yw'n ddigon. Dylem weithredu ar gynigion deddfwriaethol a chreu dyletswydd gyfreithiol i ffurfio cynllun datblygu morol cenedlaethol a'i adolygu'n rheolaidd.

Roeddwn yn croesawu'r sylwadau a wnaethoch am gynllunio gofodol a'r morlun, a gwn, trwy ein pwyllgor, o dan gadeiryddiaeth Llyr Gruffydd, bod llawer o her a chraffu wedi bod ynglŷn â pham nad yw hynny ar waith nawr. Mae'r ddau ohonom yn gwybod mai polisi statudol yw'r hyn sydd wir yn gwneud gwahaniaeth, a deddfwriaeth allweddol.

Ond gyda diddordeb y darllenais am eich ymrwymiad i ddatgloi potensial tirweddau dynodedig i gyflawni mwy ar gyfer natur. Er fy mod yn cytuno bod prosiectau fel adfer cors mawn ac adfer cyrsiau afonydd naturiol, fel yr un a welir yn nyffryn Machno, yn cynnig cyfle gwych i natur a bioamrywiaeth, rwyf eisiau i ni fod yn glir o'r cychwyn cyntaf bod hefyd, ynghyd â hyn, yn gorfod mynd law yn llaw—. Sef cynhyrchu bwyd. Mae cynhyrchu bwyd mewn tirweddau dynodedig hefyd yn allweddol i'n dyfodol.

Fel y dywedodd Dr Kate Williams o Brifysgol Aberystwyth, mae gan ddiadellau ar yr ucheldir sy'n cael eu rheoli'n ofalus ac sy'n pori'n ddwys y potensial i gefnogi ein hecosystemau, ein bioamrywiaeth a byddant yn helpu i reoli'r dirwedd eiconig. Felly, byddwn yn ddiolchgar, Gweinidog, pe gallech gadarnhau a oes gennych unrhyw fwriad i gyflawni dros fyd natur drwy leihau nifer y da byw mewn tirweddau dynodedig. Oherwydd, gyda'r targedau coed rydych chi wedi'u pennu, er fy mod i'n gwybod eich bod chi'n dweud bod yn rhaid i ffermwyr wneud cais am y rhain, mae ffermwyr yn pryderu—roedd hyd yn oed ar y teledu neithiwr, pan oeddwn i'n gwylio'r rhaglen hon—mae ffermwyr yn poeni'n fawr iawn am y ffaith, wrth geisio gwneud eu rhan dros yr amgylchedd drwy blannu'r coed ychwanegol, bod hyn mewn gwirionedd yn mynd i roi pwysau arnyn nhw o ran cynhyrchu bwyd. O ystyried y sefyllfa yn Wcráin, o ystyried y sefyllfa yn ystod COVID, pan mai ein ffermwyr ni, mewn gwirionedd—maddeuwch y chwarae ar eiriau—wnaeth gamu i fyny i'r plât a'n bwydo ni, mewn gwirionedd, yn ystod y problemau a gawsom gyda COVID, mae'n amlwg nawr yn fwy nag erioed. Ac rwy'n gwybod fod fy niweddar gyfaill a chydweithiwr Brynle Williams yn arfer, lawer iawn o flynyddoedd yn ôl, codi yn y Siambr hon pa mor bryderus yr oedd am brinder bwyd yn y dyfodol.

Rwy'n pryderu braidd y gallech fod yn mynd ar drywydd peryglus gan y sylwadau yn y datganiad ysgrifenedig eich bod yn cefnogi'r syniad o

'ffermwyr yn mynd ati i reoli o leiaf 10% o'u tir i gynnal a gwella cynefinoedd lled-naturiol...a chreu nodweddion cynefinoedd newydd'.

Felly, da o beth fyddai cael gwell esboniad ar hynny. Ffermwyr i fod â'r gallu i ddynodi 10 y cant o'u tir fferm o ansawdd uchel sy'n cael ei ddefnyddio ar gyfer cig eidion a llaeth i fod yn nodweddion cynefin newydd—sut ydych chi'n mynd i weithredu hynny ac yn dal i fod yn dweud ein bod ni'n cefnogi ein ffermwyr i'r nfed radd wrth eu helpu i gynhyrchu cymaint o gynnyrch Cymreig o ansawdd da â phosib?

Yn 2021, rhyddhaodd NFU Cymru ei strategaeth 'Tyfu Gyda'n Gilydd', ac mae honno'n amlinellu cynllun ar gyfer cynyddu coed mewn ffordd gynaliadwy yng Nghymru, gan integreiddio coed mewn systemau ffermio presennol, yn hytrach na disodli'r systemau hynny. Mae NFU Cymru wedi mynnu mai plannu coed mewn modd sensitif fydd yr allwedd i alluogi amaethyddiaeth yng Nghymru i gyrraedd targedau carbon Llywodraeth Cymru gan amddiffyn y manteision economaidd, amgylcheddol, cymdeithasol a diwylliannol ehangach sy'n cael eu darparu gan ffermio yng Nghymru.