Part of the debate – Senedd Cymru am 4:03 pm ar 12 Hydref 2022.
Diolch, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n falch o agor yr ail ddadl ar adroddiad pwyllgor y prynhawn yma, y ddadl ar adroddiad y Pwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol 'Rhyddhau cleifion o ysbytai ac effaith hynny ar y llif cleifion drwy ysbytai'. Rwy'n hapus i wneud y cynnig a gyflwynwyd yn fy enw.
Fe wnaeth ein hadroddiad 25 o argymhellion ac roeddwn yn falch iawn fod Llywodraeth Cymru wedi derbyn 20 yn llawn. O'r pump a dderbyniwyd mewn egwyddor, mae'n siomedig fod nifer o'r argymhellion hynny wedi'u hanelu at wella gofal dementia. Roedd argymhelliad 19 yn galw ar y Llywodraeth i fandadu hyfforddiant dementia pellach ar gyfer staff y GIG a allai ddod i gysylltiad â phobl sy'n byw gyda dementia. Gwnaethom yr argymhelliad hwn oherwydd bod tystion wedi dweud wrthym fod yna ddiffyg dealltwriaeth o anghenion pobl â dementia mewn ysbytai a sut y gellid eu cefnogi yn eu sefyllfa mewn ffordd sy'n llai brawychus iddynt hwy eu hunain.
Felly, roedd argymhelliad 20 yn gofyn i Lywodraeth Cymru weithio gyda byrddau iechyd i sefydlu cynlluniau peilot i dreialu slotiau rhyddhau penodol ar gyfer pobl â dementia. Byddai hyn yn sicrhau nad yw pobl agored i niwed yn cael eu rhyddhau o'r ysbyty yn hwyr yn y nos pan fo mynediad cyfyngedig at drafnidiaeth, a phan fyddant o bosibl yn mynd adref, efallai, i dŷ oer, neu ar adeg sy'n achosi gofid drwy amharu ar arferion teuluol.
Mae'n amlwg o'r dystiolaeth a gawsom fod materion a godwyd ynghylch oedi wrth drosglwyddo gofal heb amheuaeth wedi cael eu gwaethygu gan y pandemig—mae hynny, wrth gwrs, yn cael ei dderbyn—ond gan gydnabod bod problemau hirsefydlog a oedd yn bodoli ymhell cyn COVID-19. Fodd bynnag, mae'n gwbl annerbyniol fod mwy na 1,000 o bobl mewn gwelyau ysbyty pan allent fod wedi cael eu rhyddhau.