Yn sgil y cynnydd cyflym mewn chwyddiant, Ddirprwy Lywydd, rydym yn gwybod, ar y cyfan, y bydd ein cyllideb yn werth tua £4 biliwn yn llai dros y cyfnod hwn o dair blynedd nag a dybiwyd o'r blaen. I bob pwrpas, mae hyn yn doriad i'n cyllideb. Heb unrhyw arian ychwanegol gan Lywodraeth y DU na thoriadau i ymrwymiadau ein rhaglen lywodraethu bresennol a'r cytundeb cydweithio, bydd rhaid i'n huchelgais orffwys am y tro gyda chynnal y lwfans cynhaliaeth addysg. Er gwaethaf y cyfyngiadau ar gynyddu cyfradd y lwfans cynhaliaeth addysg rydym wedi ehangu'r garfan gymwys i gynnwys rhai o'r bobl ifanc fwyaf agored i niwed yng Nghymru. Mae hyn yn cynnwys y rhai yr effeithiwyd arnynt gan Brexit, aelodau teuluol y rhai sydd â statws mewnfudo gwarchodedig, ac yn fwy diweddar, yr ehangu i gynnwys pobl ifanc sy'n ffoi rhag y rhyfel yn Wcráin.

Gall pob person ifanc wneud cais am lwfans cynhaliaeth addysg ar unrhyw adeg yn y flwyddyn academaidd, a lle mae eu hamgylchiadau teuluol yn newid, gan arwain at ostyngiad mewn incwm, rydym yn annog pobl ifanc i wneud cais am lwfans cynhaliaeth addysg gydag asesiad incwm y flwyddyn gyfredol. Mae ein hysgolion a'n colegau'n gweithio'n agos gyda'u dysgwyr i sicrhau eu bod yn cael y cymorth y mae ganddynt hawl iddo. Gall pobl ifanc sy'n derbyn lwfans cynhaliaeth addysg gael mynediad at ystod o gymorth ychwanegol hefyd. Yn aml gall ysgolion a cholegau fenthyg offer TGCh ac adnoddau dysgu, gan gael gwared ar yr angen i wario eu lwfans cynhaliaeth addysg ar eitemau cwrs hanfodol. Mae'n bosibl hefyd y gallant gael cludiant am ddim neu wedi'i sybsideiddio yn ystod eu cwrs gan eu hawdurdod lleol. Mae dros £6 miliwn wedi'i ddarparu i sefydliadau addysg bellach, y Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol a'r Brifysgol Agored yng Nghymru yn y flwyddyn academaidd 2022-23 ar gyfer y gronfa ariannol wrth gefn. Nod y gronfa yw sicrhau nad yw dysgwyr ledled Cymru, yn cynnwys y rhai sy'n derbyn lwfans cynhaliaeth addysg, yn cael eu rhwystro gan gyfyngiadau ariannol. Er enghraifft, gall dysgwyr cymwys dderbyn arian ychwanegol tuag at ffioedd cwrs, deunyddiau cwrs, costau gofal plant, bwyd ac eitemau eraill sy'n gysylltiedig ag astudio. Ar gyfer y flwyddyn academaidd 2022-23, mae mynediad at y gronfa ariannol wrth gefn wedi cael ei ymestyn i gynnwys ceiswyr lloches ac unrhyw ddysgwr sy'n gymwys o dan y cymhwysedd cyllid ôl-16 ar gyfer cyllid prif ffrwd.

Yn fwy cyffredinol, mae pob ysgol a sefydliad addysg bellach yng Nghymru wedi cael cyllid i sicrhau bod dysgwyr yn cael mynediad at gynhyrchion mislif am ddim a phrydau bwyd am ddim yn ystod gwyliau coleg, pecyn cymorth cyfunol sy'n werth dros £1.5 miliwn. Mae gosod y sylfaen ar gyfer addysg ôl-orfodol yn cychwyn yn y cyfnod sylfaen, ac rydym yn darparu ystod eang o gymorth i ddysgwyr wrth iddynt gamu ymlaen drwy'r ysgol. Yn unol â'r cytundeb cydweithio, rhoddwyd £35 miliwn o gyllid cyfalaf newydd i awdurdodau lleol i'w fuddsoddi mewn gwelliannau i gyfleusterau arlwyo ysgolion ac mae £200 miliwn wedi'i ymrwymo ar gyfer y ddarpariaeth o ddydd i ddydd dros y tair blynedd nesaf i gyflwyno prydau ysgol am ddim ym mhob ysgol gynradd yng Nghymru.

I orffen, Ddirprwy Lywydd, er ein bod yn parhau i fod yn gyfyngedig yn ein gallu i godi cyfradd y lwfans cynhaliaeth addysg, fel Llywodraeth rydym yn parhau i ymateb i'r argyfwng presennol gyda rhaglenni pellgyrhaeddol o gymorth i aelwydydd gyda'r nod o helpu ein pobl ifanc a'u teuluoedd sydd ar incwm isel. Byddwn yn parhau i ddefnyddio pob dull sydd ar gael i ni i gefnogi ein pobl ifanc ac i sicrhau nad yw arian byth yn rhwystr i gael mynediad at addysg.