5. Datganiad gan y Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd: Ffliw adar

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:07 pm ar 8 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mabon ap Gwynfor Mabon ap Gwynfor Plaid Cymru 4:07, 8 Tachwedd 2022

Diolch i’r Gweinidog am y datganiad. Mae’r ffliw adar yma wedi pryderu’r sector ers peth amser bellach, ac yn debyg i COVID, mae’n ymddangos bod Cymru yn lagio tu ôl i Loegr o rai wythnosau. Yn dilyn y cyhoeddiad am y canfyddiad yn sir y Fflint ddoe, a’r ardal reolaeth o 3 km sydd wedi ei gosod, mae ffermwyr adar yn pryderu yn naturiol y bydd camau llymach yn cael eu cyflwyno efo cofnodi bioddiogelwch, glanhau cerbydau, ac ardaloedd cadwraeth fwy yn cael eu cyflwyno. Dyna’r pryderon sydd ar hyn o bryd.

Mae unrhyw benderfyniad, mewn gwirionedd, a wneir gan Lywodraeth Cymru, boed yn dilyn arweiniad Lloegr neu yn torri ei chwys ei hun, am gael effaith ar y sector yma a fydd yn arwain at gostau ychwanegol yn sgil monitro a glanhau—costau amser a chostau deunydd. Felly, y tu hwnt i’r canllawiau sydd wedi’u cyflwyno gan y Llywodraeth, pa gymorth bydd y Llywodraeth yn ei gynnig i’r sector er mwyn eu cynorthwyo i ymdopi â’r costau ychwanegol yma?

Mae rhai arbenigwyr wedi sôn y gallai’r ffliw adar presennol yma gael yr un effaith ar y sector saethu gêm ag a gafodd clwy’r traed a’r genau ar y sector amaethyddol ar droad y ganrif hon. Bydd y sector yma yn wynebu costau sylweddol uwch a gall gael effaith ar y gadwyn fwyd anifeiliaid hefyd. Byddwch chi’n gwybod bod pobl yn teithio o bell er mwyn dod i saethu gêm yma yng Nghymru, ac rydyn ni yng nghanol y tymor saethu rŵan. Dwi’n nodi eich bod chi wedi cyhoeddi strategaeth liniaru ar gyfer ffliw adar mewn adar gwyllt yng Nghymru a Lloegr. A fedrwch chi gadarnhau bod y strategaeth yma yn cynnwys gofynion ar saethwyr sydd yn teithio milltiroedd i ddod yma, a'r anghenion arnynt i lanhau cerbydau, esgidiau, a’r camau glendid sydd angen eu cymryd wrth gymryd rhan mewn shoot cyn cyrraedd yma?

Pe ceir cadarnhad o’r ffliw adar mewn unrhyw un haid, yna'r tebygrwydd ydy y gwelwn ni adar yn cael eu difa. Caiff perchnogion yr adar eu digolledi am unrhyw adar iach fydd yn gorfod cael eu difa, yn unol â gwerth yr aderyn cyn iddo gael ei ladd. Hefyd bydd cyfrifoldeb ar berchnogion i sicrhau bod glanhau eilradd yn digwydd, a bydd methu â gwneud hyn yn effeithio yn arw ar y fasnach ryngwladol mewn cig adar, wyau a chywion sy’n magu. Felly, pa asesiad mae’r Llywodraeth wedi ei wneud o effaith y ffliw adar ar y risg i ddiogelwch bwyd yma yng Nghymru, a’r fasnach ryngwladol yng Nghymru?

Dywedodd llefarydd ar ran y Llywodraeth yn ddiweddar,