5. Datganiad gan y Gweinidog Materion Gwledig a Gogledd Cymru, a’r Trefnydd: Ffliw adar

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:03 pm ar 8 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lesley Griffiths Lesley Griffiths Labour 4:03, 8 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr am y cwestiynau yna. Yn amlwg, rydych chi'n mynd yn groes i'r cyngor gwyddonol a'r cyngor a roddwyd i mi gan fy mhrif swyddog milfeddygol mewn cysylltiad â lletya gorfodol, ac fe nodais, yn glir iawn yn fy marn i, yn fy natganiad llafar y rhesymau pam nad ydym wedi dilyn Lloegr. Nid ydych yn gofyn pam nad yw Lloegr wedi ein dilyn ni, ond y rheswm pam nad ydym ni wedi dilyn Lloegr yw oherwydd mai'r cyngor sy'n cael ei roi i mi yw na ddylem ni fod yn cyflwyno gorchymyn lletya gorfodol ar gyfer dofednod ac adar caeth yng Nghymru ar hyn o bryd.

Gallaf ddweud wrthych fy mod yn ei adolygu, a byddwn yn ei adolygu bob dydd. Felly, nid mater o ailystyried mohono; mae'r adolygu hwnnw'n cael ei wneud yn ddyddiol. Mae'r prif swyddog milfeddygol yn gweithio, yn amlwg, gyda phrif swyddogion milfeddygol eraill ledled y wlad, ac mae'n rhaid i mi ddweud, ers i letya gorfodol gael ei gyflwyno mewn rhai rhannau o Loegr—rwy'n credu mai Norfolk, Suffolk ac Essex oedden nhw—mae 34 o safleoedd heintiedig wedi'u cadarnhau yn yr ardaloedd hynny, ar y cyd, er bod gorchymyn lletya gorfodol. Felly, mae'n pwysleisio i mi, ac rwy'n gobeithio i bawb arall, pa mor bwysig yw bioddiogelwch; dyna'r peth mwyaf yn y frwydr hon yn erbyn ffliw adar. Yn y cyfnod hwnnw, rydym wedi gweld dau safle heintiedig yng Nghymru, felly gallwch weld, pan fyddwn yn gweithredu heb orchymyn lletya, y gwahaniaeth yn nifer yr achosion.

Fe wnaethoch chi sôn am wyau maes, ac yn amlwg mae hynny'n fater y mae'n rhaid i ni ei ystyried. Rydym ni'n credu bod yr achosion presennol yn debygol o barhau tan y gwanwyn y flwyddyn nesaf, felly mae hyn yn rhywbeth nad ydych chi'n ei gymryd yn ysgafn. Fe benderfynais i wneud y penderfyniad i gyflwyno lletya gorfodol mewn blynyddoedd blaenorol, ond ni allaf ond dilyn y dystiolaeth wyddonol a roddwyd i mi a'r cyngor a roddwyd i mi gan y prif swyddog milfeddygol dros dro, ac ar hyn o bryd, mae'n dweud wrthyf nad yw'n angenrheidiol. Yfory fe allai fod yn wahanol, efallai y bydd yr wythnos nesaf yn wahanol, ond byddwch yn sicr ein bod ni'n ei hadolygu'n ddyddiol.

Ond hoffwn ailadrodd yr hyn yr oeddwn i'n ei ddweud: lefelau rhagorol o fioddiogelwch yw'r amddiffyniad mwyaf effeithiol o hyd yn erbyn mewnlifiad o ffliw adar. Cawsom achos newydd neithiwr, efallai eich bod wedi clywed amdano, a bu'n rhaid i'r prif swyddog milfeddygol ddatgan bod safle arall wedi'i heintio. Dyna oedd yr ail un, a phan ofynnais am resymau pam ei fod yn bresennol yno, roedd tystiolaeth o gyswllt ag adar gwyllt, felly rwyf yn ailadrodd y neges bioddiogelwch. Nid yw yn fater o wneud pethau'n wahanol, ac nid wyf eisiau i bobl feddwl hynny. Rydym i gyd yn derbyn ein tystiolaeth a'n cyngor gan ein prif swyddogion milfeddygol.

Rydych chi'n gwneud pwynt da iawn ynghylch hysbysu pobl, ac un o'r pethau yr oeddwn i'n awyddus iawn i'w wneud, tua phum mlynedd yn ôl erbyn hyn mae'n debyg, oedd ceisio annog mwy o bobl i gofrestru os oedden nhw'n cadw adar. Ar y pryd, ac rwy'n credu y gallai fod yn wir o hyd, roedd rhaid i chi gofrestru dim ond os oedd gennych chi 50 o adar, ond roeddem ni'n annog pawb, hyd yn oed os dim ond un neu ddwy neu dair neu bedair iâr oedd gennych chi, i gofrestru, er mwyn i ni wybod lle yr oedd yr adar hynny, oherwydd mae'n hawdd iawn y dyddiau hyn, on'd yw hi, i anfon neges e-bost, ac roeddem yn gallu ysgrifennu at bawb ar y gofrestr honno. O safbwynt cyfathrebu, cyfryngau cymdeithasol, rwy'n siŵr eich bod chi wedi ei weld ar Twitter, bob dydd mae'n ymddangos ein bod ni'n rhoi negeseuon ynghylch ffliw adar, ond mae'n bwysig iawn, ac mae cael y datganiad yma heddiw yn amlwg yn ffordd arall o roi gwybod i'r cyhoedd.