Part of the debate – Senedd Cymru am 4:15 pm ar 8 Tachwedd 2022.
Rwy'n ddiolchgar i chi, Dirprwy Lywydd. Rwy'n siarad y prynhawn 'ma ar ran y pwyllgor. Fe wnaethon ni ystyried y rheoliadau yn ystod ein cyfarfod ddoe. Fel yr amlinellodd y Gweinidog, fe wnaethom ni adrodd yn syth wedyn.
Mae'r Gweinidog eisoes wedi amlinellu bod y rheoliadau hyn yn rhan o'r gyfres o is-ddeddfwriaeth sy'n ofynnol i gefnogi gweithredu Deddf Rhentu Cartrefi (Cymru) 2016, ac rwy'n credu ein bod ni i gyd yn croesawu'n fawr y ffordd mae'r Gweinidog wedi cyflwyno'r rheoliadau hyn. Bydd hi'n ymwybodol, a bydd yr Aelodau yn ymwybodol, ein bod ni wedi adrodd ar ddwy fersiwn flaenorol o'r rheoliadau hyn. Cafodd y fersiwn gyntaf ei chyflwyno gerbron y Senedd ar 21 Mehefin a’i dynnu yn ôl wedyn, yn dilyn adroddiad ein pwyllgor. Yna cyflwynwyd y fersiwn ddiwygiedig ar 15 Gorffennaf, cyn cael ei dynnu'n ôl ym mis Hydref, eto yn dilyn adroddiad ein pwyllgor. Mae'r fersiwn ddiwygiedig pellach yn destun ystyriaeth heddiw. Mae'r Gweinidog, ar bob achlysur, wedi mynd i ffwrdd ac ystyried ein sylwadau cyn dod â fersiynau diwygiedig yn ôl, ac rydym ni’n ddiolchgar iddi am hynny.
Mae ein hadroddiad ar fersiwn y rheoliadau sy'n cael eu hystyried y prynhawn yma yn cynnwys dau bwynt technegol a dau bwynt teilyngdod. Yn gryno, Dirprwy Lywydd, o ran ein pwyntiau adrodd teilyngdod, daw gwahanol rannau o'r rheoliadau i rym pan ddaw darpariaethau yn Neddf Tai a Chynllunio 2016 i rym. Nid yw'r memorandwm esboniadol na'r nodiadau esboniadol yn rhoi unrhyw arwydd ynglŷn â phryd y disgwylir i'r darpariaethau hyn ddod i rym. Rydym ni wedi gwneud y pwynt hwn yn flaenorol pan wnaethom ni adrodd ar ddrafftiau cynharach y rheoliadau hyn. Yn ei hymateb i ni ym mis Gorffennaf, dywedodd Llywodraeth Cymru wrthym nad oes ganddi unrhyw wybodaeth ynghylch pryd y bydd darpariaethau perthnasol y Ddeddf Tai a Chynllunio yn dod i rym. Roedd ein hail bwynt teilyngdod yn amlygu nad oedd unrhyw ymgynghoriad wedi'i gynnal mewn perthynas â'r rheoliadau hyn.
Gan symud ymlaen i'r pwyntiau adrodd technegol, Dirprwy Lywydd, roedd ein pwynt technegol cyntaf yn gofyn am eglurhad o ran bwriad drafftio rheoliad 32 yn y ffordd mae'n diwygio Deddf Ynni 2011. Diolch i'r Gweinidog am ddarparu'r eglurhad hwnnw i ni cyn i ni ystyried y rheoliadau ddoe, fel y gellid ei gynnwys yn ein hadroddiad, sydd wedi'i gyflwyno gerbron y Senedd.
Mae ein hail bwynt technegol yn tynnu sylw at y drafftio sy'n ymddangos yn ddiffygiol. I roi rhywfaint o gyd-destun i'n pryder, mae'n ymwneud â sut mae'r rheoliadau hyn yn cyd-chwarae â Deddf Diwygio Prydlesi, Tai a Datblygu Trefol 1993 ac Deddf Tai (Cymru) 2014. Byddaf yn gofyn am amynedd yr Aelodau wrth geisio amlinellu ein pryderon yma. Yn ein hadroddiad ar ddrafft cynharach o'r rheoliadau hyn, nodwyd bod rheoliad 34(2) yn cynnwys cyfeiriad at 'gyfran y tenant', ond ei bod yn ymddangos y dylai'r testun ddarllen 'cyfanswm cyfran y tenant', oherwydd bod 'cyfanswm cyfran' yn derm diffiniedig yn adran 7(7) o'r Ddeddf diwygio lesddaliadol. Yn ddiweddarach yn y rheoliadau, yn rheoliad 35(4)(a)(iii), defnyddir 'cyfanswm cyfran y tenant'. Mae Llywodraeth Cymru wedi anghytuno â ni gan ddweud bod y drafftio presennol yn adlewyrchu'r geiriad yn y diffiniad o 'denantiaeth ddomestig' a nodwyd yn adran 2 o Ddeddf Tai 2014. Mae'r diffiniad o 'denantiaeth ddomestig' yn adran 2 o'r Ddeddf honno yn cynnwys cyfeiriad at
'gyfran y tenant (o fewn yr ystyr a roddir gan yr adran honno)', sydd eto'n cyfeirio at adran 7(7) o'r Ddeddf diwygio lesddaliadau. Am y rheswm hwnnw, Dirprwy Lywydd, rydym ni’n pryderu y gallai'r cyfeiriad at 'gyfran y tenant' yn Neddf Tai 2014 fod yn anghywir hefyd. O'r herwydd, nid yw'n glir i ni sut mae'r cyfeiriad at 'gyfran y tenant' yn rheoliad 34(2) yn gywir.
Efallai y bydd y Senedd am fod yn ymwybodol bod Llywodraeth Cymru'n parhau i fod o'r farn bod ystyr 'cyfran y tenant' yn y diffiniad o 'denantiaeth ddomestig' yn Neddf Tai 2014 yn glir o fewn cyd-destun y ddarpariaeth honno, ac mae'r rheoliad hwnnw 34(2) yn gwneud diwygiadau i'r diffiniad hwnnw o 'denantiaeth ddomestig' sy'n ganlyniadol i'r Ddeddf Rhentu Cartrefi yn sgil hynny.
Rwy'n cydnabod bod y rhain yn faterion eithaf technegol sy'n sicr yn flinderus i mi wrth eu darllen. Rwy'n gobeithio y bydd yr Aelodau'n gwerthfawrogi ei bod hi'n bwysig ein bod ni'n gallu datrys y materion hyn cyn i'r rheoliadau ddod yn gyfraith. Rydym ni’n ddiolchgar i Lywodraeth Cymru am y ffordd y maen nhw wedi gweithio gyda ni i sicrhau bod dealltwriaeth gynhwysfawr a chytûn o'r materion hyn. Rwy'n ddiolchgar—diolch.