Yn gyntaf, hoffwn ddiolch i'r Llywodraeth am gyflwyno'r ddadl hon. I mi ac i lawer, yr wythnos hon yw'r wythnos bwysicaf sydd gennym ni ar hyd y flwyddyn. Mae'n gyfnod lle gallwn ni i gyd ddod at ein gilydd i fyfyrio mewn tawelwch ar yr aberth dynol enfawr sydd wedi ei roi gan gymaint fel y gallwn fod yn y Siambr hon mewn heddwch, rhyddid a democratiaeth.

Mae fy ardal i ym Mrycheiniog a Maesyfed yn llawn hanes milwrol, ac rwy'n falch o gynrychioli cartref y fyddin Brydeinig yn Aberhonddu. Fy etholaeth i nid yn unig yw cartref ysbrydol y fyddin yng Nghymru, ond mae hefyd yn chwarae rhan barhaus wrth amddiffyn y genedl drwy'r Ysgol Frwydro'r Troedfilwyr yn Aberhonddu, sy'n hyfforddi swyddogion a milwyr i fodloni gofynion gweithredol y fyddin, ond hefyd canolfan hyfforddi'r Llynges Frenhinol yn Nhalybont, a hefyd canolfan hyfforddi'r Awyrlu Brenhinol yng Nghrughywel. O ganlyniad i'r cysylltiadau hyn, mae digwyddiadau cofio yn fy rhan arbennig i o'r byd yn chwarae rhan enfawr, enfawr yn y gymuned ac mae'n rhoi cyfle i lawer o bobl dalu teyrnged i filwyr ac aelodau o'r teulu a fu farw ac sydd wedi gwneud yr aberth eithaf i gadw ein cenedl yn ddiogel.

Mae'r rhan fwyaf o feddyliau yr adeg hon o'r flwyddyn yn cael eu tynnu i'r ail ryfel byd, pan ymladdodd milwyr Prydain yn erbyn drygioni'r Almaen Natsïaidd a phwerau'r echel. Am gyfnod, safodd y Deyrnas Unedig ar ei phen ei hun gyda phwysau'r byd ar ei hysgwyddau. Yn y diwedd, gorchfygwyd ffasgaeth a chofiwn am y milwyr dewr hynny a'r milwyr o'r lluoedd arfog a achubodd y byd rhag gormes. Wrth gwrs, mae yna lawer i wrthdaro arall yr ydym yn ei gofio a milwyr mewn rhyfeloedd modern yr ydym yn eu coffáu.

Wrth i ni siarad yma heddiw, mae gennym ni gyn-filwyr o'r unfed ganrif ar hugain sydd wedi gwasanaethu gydag urddas mawr, ond sy'n dioddef gyda thrawma corfforol a meddyliol. Cofiwn yn briodol am ein meirw gogoneddus, ond mae'n rhaid i ni hefyd weithio gyda'n cyn-filwyr sydd angen ein cefnogaeth barhaus. Rwy'n canmol gwaith y Lleng Brydeinig Frenhinol am eu gwaith yn cefnogi cyn-filwyr, ac rwy'n gwisgo fy mhabi gyda balchder fel symbol o goffáu pobl sydd wedi ymladd a marw dros ein cenedl, a hefyd i'r dynion a'r menywod hynny o Frycheiniog a Maesyfed a thu hwnt yn lluoedd arfog heddiw sy'n gwasanaethu mor anrhydeddus, fel y gallwn ni gyd fynd i'r gwely a chysgu'n ddiogel yn y nos. Felly, rwy'n annog pawb yn y Siambr hon ac yn ehangach: ddydd Sul, oedwch am eiliad a meddwl am y bobl hynny sydd wedi rhoi eu bywydau er mwyn i ni gael byw mewn heddwch. Diolch, Llywydd.