Mae'n bleser cymryd rhan yn y ddadl hon y prynhawn yma. Diolch i'r Llywodraeth am gyflwyno'r ddadl hon heddiw wrth i ni gychwyn ar y cyfnod blynyddol o gofio i ystyried y rhai yn y lluoedd arfog sydd wedi aberthu cymaint dros gymaint o'r rhyddid sy'n annwyl inni heddiw.

Hoffwn ddefnyddio fy nghyfraniad byr i ddweud wrth y Senedd am y gwaith gwych mae fy lleng Brydeinig leol yn ei wneud yn fy etholaeth i nodi'r cyfnod hwn o gofio, ac yn arbennig yn nhref y Rhyl, sydd â hanes milwrol balch sy'n cynnwys nifer o ddynion a merched sydd wedi ymroi eu bywydau i warchod diddordeb ein gwlad ac amddiffyn ein ffordd o fyw.

Mae'r rhestr o ddynion a merched yn rhy hir i'w darllen heddiw yn yr amser penodedig a roddwyd i mi, Llywydd, ond mae'r lleng Brydeinig leol yn weithgar iawn yn fy ardal i wrth gynnal stondinau pabi yng nghanolfan y Rhosyn Gwyn, Morrisons, Sainsbury's, Asda ac Aldi, ac yn cynnig nid yn unig pabïau a bathodynnau, ond hefyd eitemau ychwanegol gan gynnwys rwberi, miniogwyr pensilau, prennau mesur a deunyddiau ysgrifennu eraill, gorchuddion wedi'u gwau â llaw, coleri cŵn a llawer mwy i'w hychwanegu at hynny. Er efallai eich bod yn ei weld braidd yn wirion y gallwn ddweud hynny, yr hyn y mae'n ei roi yw cyfle i bobl o bob oed a chefndir ymgysylltu â'r ymgyrch godi arian flynyddol. Mae'n codi ymwybyddiaeth ymhlith pawb o'r gwasanaeth aruthrol mae pobl o'r ardal leol wedi ei roi dros y blynyddoedd.

Dros egwyl yr hanner tymor, cefais y pleser o wirfoddoli mewn tair sesiwn yn y Rhyl, yng nghanolfan y Rhosyn Gwyn, Sainsbury's a Morrisons, a'r hyn wnaeth fy nharo i yw nid yn unig haelioni aruthrol pobl leol, ond hefyd cynifer o bobl sydd â chysylltiadau â'r lluoedd arfog, boed hynny eu hunain, yn daid, dad, ewythr, ffrind neu berthynas arall sydd wedi gwasanaethu eu gwledydd, naill ai yn y Rhyfel Byd Cyntaf, yr Ail Ryfel Byd, Ynysoedd Falkland, Irac, Affganistan, neu unrhyw frwydr arall y mae ein gwlad wedi cymryd rhan ynddi o ran hynny. Felly, mae'n dangos faint o bobl sydd â'r adeg yma o'r flwyddyn yn agos at eu calonnau a pha mor ddwfn y mae'r lluoedd arfog wedi'u gwreiddio ym mhob un o'n cymunedau ledled Cymru a'r DU.

Hoffwn ailadrodd yn gyflym y sylw a wnes i yn y datganiad busnes yn gynharach y prynhawn yma, ac fel y crybwyllwyd yn y ddadl, am rai o'r darpariaethau gofal iechyd sydd ar gael i gyn-filwyr. Hoffwn i weld y broses yn cael ei chyflymu er mwyn i gyn-filwyr gael eu hystyried yn y system brysbennu. Rwy'n gwybod bod cynnydd wedi'i wneud, ond hoffwn weld cynnydd cyflymach ynghylch hynny, fel bod cyn-filwyr yn wir yn cael y gefnogaeth gywir i'w hiechyd meddwl a chorfforol.

Yn ogystal â'r stondinau pabi gwych yn fy etholaeth, bydd cyfres o wasanaethau dros y dyddiau nesaf yng ngerddi coffa Y Rhyl ar y promenâd i nodi Dydd y Cadoediad ddydd Gwener ac ar Sul y Cofio, fel y bydd ym mhob safle coffa yn Nyffryn Clwyd a ledled y wlad. Byddwn yn annog pawb i fynd i'w safle coffa lleol y penwythnos hwn a thalu eu gwrogaeth i'r llu o ddynion, menywod ac anifeiliaid sydd wedi rhoi eu bywydau er mwyn i ni allu parhau i fyw mewn rhyddid a democratiaeth. Diolch.