1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 15 Tachwedd 2022.
7. Sut mae Llywodraeth Cymru'n sicrhau bod cynaliadwyedd ariannol ffermydd ac ardaloedd gwledig wrth wraidd y Bil Amaethyddiaeth (Cymru)? OQ58721
Llywydd, mae'r amcan hwnnw yn cael ei sicrhau drwy'r cynllun ffermio cynaliadwy, fel y mae wedi'i sefydlu yn y Bil.
Diolch. A fyddwch chi heddiw, a'r Gweinidog, yn amlwg, yn eistedd wrth eich ymyl, yn ystyried ymrwymo i bumed amcan sy'n cael ei ychwanegu at y Bil i roi'r sicrwydd y maen nhw'n ei haeddu i'n ffermwyr a'n cymunedau gwledig? P'un ai'r Undeb Amaethwyr Cymru y gwnes i siarad â nhw yr wythnos ddiwethaf ydyw, neu'n ffermwyr yn fy rhanbarth i fy hun, mae'n amlwg mai'r Bil Amaeth, a'i botensial i newid ffermio yn aruthrol yn ein cymunedau gwledig ni yn y dyfodol, yw'r prif ganolbwynt, ac mae'n hanfodol ein bod ni'n gwneud pethau'n iawn. Rhaid i hyfywedd ariannol ar gyfer ein ffermydd a'n hardaloedd gwledig fod wrth wraidd yr holl benderfyniadau ac ystyriaethau drwy'r Bil hwn. Byddai'r pumed amcan hwnnw sy'n cael ei gynnwys yn y Bil hwn, yn hollbwysig, yn gweithredu fel dull i ffermwyr, undebau a chyrff cyhoeddus i ddwyn y Llywodraeth i gyfrif er mwyn sicrhau mai dyma'r sefyllfa. A fyddech chi'n cytuno â mi bod hyn yn haeddu ystyriaeth arall?
Gwn ei fod yn cael rhagor o ystyriaeth gan y Gweinidog, a'i bod hi'n parhau i fod mewn trafodaethau ynghylch pumed nod o gadernid economaidd. Rwy'n credu bod dadl gref i'w gwneud bod gan y pedwar nod yr ydym ni eisoes wedi'u nodi gadernid economaidd yn rhan annatod ohonyn nhw i gyd, oherwydd mae'r pedwar nod i gyd wedi'u cynllunio i wneud yn siŵr y gall ffermwyr fynd ati i gael eu talu am gynhyrchu'r pethau dim ond ffermwyr sy'n gallu eu darparu. Mae hynny'n dechrau gyda chynhyrchu bwyd cynaliadwy—dyna'r nod cyntaf yr ydym ni'n ei gynnig yn y Bil—ond yr holl bethau eraill y mae ffermwyr yn gallu'u darparu, y nodau cyhoeddus hynny sy'n golygu y bydd gan drethdalwyr ddiddordeb uniongyrchol mewn gwneud yn siŵr bod buddsoddiad yn parhau mewn cymunedau ffermio—aer glân, dŵr glân, arferion amaethyddol cynaliadwy—eisoes yn cael eu cipio yn y pedwar nod y mae'r Bil yn eu cynnwys. Maen nhw yno i wneud yn siŵr bod gan ffermwyr ffyrdd y gallan nhw eu cymryd, drwy'r camau y gallan nhw eu cymryd, mae'n nhw'n gallu parhau i gael incwm wedi'i ddarparu iddyn nhw er mwyn sicrhau cadernid economaidd. Yn y cyfamser, fel y dywedais i, mae fy nghyd-Aelod Lesley Griffiths yn parhau i drafod ag eraill a fyddai pumed nod yn rhywbeth a fyddai, mewn unrhyw ffordd ystyrlon, yn ychwanegu unrhyw beth arall at y ffordd y mae'r Bil eisoes wedi'i roi at ei gilydd.
Yn olaf, cwestiwn 8, Altaf Hussain.