6. Pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael ynghylch dadfuddsoddi cronfeydd pensiwn sector cyhoeddus o danwydd ffosil? OQ58703

Diolch i Jack Sargeant, Llywydd. Rydym ni'n annog partneriaeth pensiwn Cymru i weithredu'n fwy ac yn gyflymach wrth symud tuag at sero net. Mae'r Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol wedi gwahodd arweinwyr cronfeydd pensiwn i annerch cyngor partneriaeth Cymru yn ystod Wythnos Hinsawdd Cymru yn ddiweddarach y mis hwn, gan nodi eu cyfraniad at gyflawni sero net.

Diolch i'r Prif Weinidog am yr ateb hwnnw, ac rwy'n ddiolchgar am yr ymrwymiad gan y Gweinidogion yn eich Cabinet. Llywydd, rwyf i wedi datgan buddiant gyda'r cwestiwn hwn oherwydd fy ymwneud ymroddedig a pharhaus ag ymgyrch dadfuddsoddi Cymru, ond mae'r cloc yn tician, Prif Weinidog, ar yr amser sydd gennym ni i osgoi trychineb amgylcheddol difrifol a'r anhrefn, y newyn a'r gwrthdaro sy'n dod gydag ef. Mae symiau enfawr o'n harian pensiwn sector cyhoeddus yn parhau i gael eu buddsoddi mewn tanwyddau ffosil, ac rwy'n ddiolchgar i gydweithwyr yn y Senedd am y gefnogaeth i fy nghynnig yn gynharach eleni. Os bydd Cymru'n gosod y targedau hyn a chynlluniau pensiwn y sector cyhoeddus yn dadfuddsoddi erbyn 2030, ni fyddai'r genedl gyntaf yn y byd i wneud hynny.

Prif Weinidog, heddiw rydym ni'n dathlu 100 mlynedd o Lafur yn ennill yng Nghymru. Rydym ni yn dal yn feiddgar ac rydym ni yn dal yn uchelgeisiol, ac mae'n rhaid i ni fod yn blaid feiddgar ac uchelgeisiol fel y gall ein cenedlaethau'r dyfodol a'n cenedlaethau iau, fel y rhai o Ysgol Uwchradd Penarlâg yn fy etholaeth yn yr oriel heddiw, fynd ymlaen i fyw bywydau llwyddiannus mewn byd cynaliadwy. Prif Weinidog, a wnewch chi gwrdd â mi a chyd-ymgyrchwyr i drafod ymhellach sut y gallwn symud ymlaen â'r cynnig beiddgar hwn?

Llywydd, rwy'n llongyfarch Jack Sargeant ar yr holl waith y mae'n ei wneud yn y maes hwn. Gwnaeth arwain dadl lwyddiannus iawn ar lawr y Senedd yma nôl ym mis Mai ac mae e'n iawn, wrth gwrs, i dynnu ein sylw at y ffaith mai bywydau ein pobl ifanc fydd yn cael eu heffeithio ddwysaf gan y penderfyniadau yma. Pleser oedd cwrdd â chyfres o fyfyrwyr o Ysgol Uwchradd Penarlâg ar fy ffordd i mewn i'r Siambr yn gynharach heddiw.

Yn ymarferol, Llywydd, yr unig gronfa bensiwn sector cyhoeddus sy'n gwneud buddsoddiadau yng Nghymru yw'r gronfa llywodraeth leol. Nid oes gan gynlluniau pensiwn eraill—cynllun pensiwn y gwasanaeth iechyd, cynllun pensiwn y gwasanaeth sifil, ac yn y blaen—fuddsoddiadau; maen nhw'n dibynnu ar weithwyr heddiw i dalu pensiynwyr heddiw. Yr unig gronfa bensiwn sydd â buddsoddiadau yw'r cynllun pensiwn llywodraeth leol, ac er bod rhaid i ni eu hannog nhw i fod yn feiddgar ac i fod yn uchelgeisiol, a gosod targedau yn y ffordd y mae Jack Sargeant yn ei hawgrymu, yn y diwedd rhaid iddyn nhw fod eu targedau nhw a'u huchelgais nhw, oherwydd nid oes gan Lywodraeth Cymru allu statudol i orfodi unrhyw dargedau arnyn nhw.

Y newyddion da, Llywydd, rwy'n credu, yw bod arwyddion cryf bod cronfeydd pensiwn llywodraeth leol Cymru yn symud yn y cyfeiriad yma a'u bod yn gwneud y pethau y mae Jack Sargeant yn gofyn iddyn nhw eu gwneud. Mae cronfa bensiwn Clwyd, lle mae ganddo ef ddiddordeb arbennig, yn gynharach eleni wedi ffurfio partneriaeth gyda chwmni buddsoddi yn benodol er mwyn symud ei fuddsoddiadau i ynni glân a chynhyrchu ynni glân yma yng Nghymru. Mae wedi gwneud yr hyn y mae'r Aelod yn ei awgrymu: mae wedi gosod targed o sero net erbyn 2045 a tharged dros dro o leihau carbon gan 50 y cant erbyn 2030. Byddai'r ymgyrch yn hoffi iddyn nhw fynd ymhellach ac i fynd yn gyflymach, a dyna pam mae ymgyrchoedd yn bwysig. Rwy'n hapus iawn i roi ymgymeriad y byddwn i'n cwrdd â Jack Sargeant i drafod beth arall y mae modd ei wneud i annog cronfeydd pensiwn i symud i'r cyfeiriad hwnnw.