Part of 1. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 1:31 pm ar 23 Tachwedd 2022.
Wel, diolch. Mae’r Aelod yn codi mater gwirioneddol bwysig. Fel y dywed, mae ein system ddŵr dan straen parhaus oherwydd newid hinsawdd a achoswyd gan bobl, ac mae'n mynd i waethygu. Roedd y negeseuon a ddaeth allan o COP yr wythnos diwethaf yn yr Aifft ynglŷn â chyflwr yr wyddoniaeth a lefel difrifoldeb y bygythiad i ni yn dorcalonnus. Felly, mae’n hanfodol ein bod yn arbed ein dŵr ac yn ei drin fel yr adnodd prin ag ydyw. Rwyf wedi croesawu ymgyrch Cyfeillion y Ddaear i dynnu sylw at hyn.
Mae nifer o bethau’n digwydd. Ceir mentrau unigol gan gwmnïau dŵr. Felly, mae gan Dŵr Cymru, er enghraifft, set o awgrymiadau y mae’n eu hyrwyddo, sy'n annog pobl i gymryd camau bach fel y gall pobl wneud gwahaniaeth, fel cael cawod yn lle bath, peidio â gadael y tap i redeg pan fyddwch yn glanhau eich dannedd—mae'r rhain, gyda'i gilydd, yn gwneud cyfraniad ystyrlon. Mae Ofwat hefyd wedi herio’r cwmnïau dŵr i leihau gollyngiadau o leiaf 15 y cant dros y pum mlynedd nesaf ac mae’r ddau gwmni dŵr yng Nghymru wedi ymrwymo i wneud hyn.
Rydym yn gweithio gyda Llywodraeth y DU ar gynigion i gyflwyno cynllun labelu effeithlonrwydd dŵr i labelu cynhyrchion sy’n defnyddio dŵr fel tapiau, cawodydd, toiledau a pheiriannau golchi llestri, a bydd hyn yn galluogi defnyddwyr i gymharu effeithlonrwydd dŵr cymharol y peiriannau hyn, fel y gallant ar gyfer offer nwy a thrydan. Nid oes unrhyw gynlluniau ar hyn o bryd i gyflwyno targedau, ond yn amlwg, mae hynny'n rhywbeth y mae angen inni barhau i'w adolygu, yn dibynnu ar sut mae'r amgylchedd yn parhau i newid.