Part of the debate – Senedd Cymru am 6:42 pm ar 23 Tachwedd 2022.
Fel rwyf i wedi ei amlygu, mae busnesau a mentrau cymdeithasol sy’n cael eu rhedeg gan y gymuned wedi bod ar flaen y gad o ran arloesi cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol yng Nghymru. Mae’n syndod, felly, eu bod nhw ddim wedi cael eu blaenoriaethu, o bosibl, yn y strategaeth arloesedd i Gymru gan y Llywodraeth, a byddwn i'n gofyn i’r drafft terfynol roi llawer mwy o bwyslais ar hyn.
I gloi, felly, fel mae Pwyllgor Llywodraeth Leol a Thai’r Senedd wedi amlygu, ar hyn o bryd, nid oes proses yng Nghymru i warantu bod asedau cymunedol yn cael eu cadw yn nwylo cymunedau, er gwaethaf hawliau cyfreithiol sy’n bodoli yn y maes hwn ar gyfer cymunedau yn yr Alban a Lloegr. Byddwn i felly yn hoffi adleisio'r galwadau cyson sydd wedi bod am ddeddfwriaeth ar gyfer hawl cymunedau i brynu asedau, er mwyn adlewyrchu'r hyn sydd yn digwydd yn yr Alban. Byddai hyn i gyd yn rhoi cymorth y mae mawr ei angen ar gymunedau wrth iddyn nhw geisio dilyn yr esiampl ysbrydoledig a ddangosir gan y mentrau cydweithredol niferus a deinamig sydd gyda ni ar draws Cymru sy’n hyrwyddo datblygiad economaidd a chynlluniau adfywio sydd wedi eu seilio ar angen lleol ac wedi eu gwreiddio yn eu cymuned. Diolch yn fawr iawn.