Niwed Ar-lein

2. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg ac Addysg – Senedd Cymru ar 23 Tachwedd 2022.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative

6. Sut fydd cwricwlwm newydd Cymru yn helpu pobl ifanc i adnabod niwed ar-lein ac amddiffyn eu hunain rhagddo? OQ58755

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 3:01, 23 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Mae cadw'n ddiogel ar-lein yn hanfodol i iechyd corfforol a meddyliol ein plant. Dyna pam y mae cymhwysedd digidol yn sgìl trawsgwricwlaidd gorfodol a dyna pam fod gan y maes iechyd a llesiant ffocws ar ddatblygu ymddygiad diogel ar-lein. Mae hefyd yn ffocws amlwg i'r cod addysg cydberthynas a rhywioldeb.

Photo of Peter Fox Peter Fox Conservative 3:02, 23 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch am eich ymateb, Weinidog. Mae adroddiad gan y Gronfa Gwaddol Ieuenctid wedi tynnu sylw at ystadegau sy'n peri pryder: dros y 12 mis diwethaf yn unig, mae tua 54 y cant o blant a phobl ifanc Cymru wedi profi neu wedi gweld rhyw fath o drais ar-lein ar y cyfryngau cymdeithasol. Mae hyn wedi cael effaith ddwys ar iechyd meddwl a llesiant y bobl ifanc hyn yn ogystal â'u haddysg a'u bywydau ehangach hefyd. Yng Nghymru, mae 57 y cant wedi newid eu hymddygiad ac un o bob deg wedi colli ysgol oherwydd trais ar-lein. Mae'r niferoedd hyn hefyd yn helpu i gefnogi llawer o'r arsylwadau a wnaed gan y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yn eu hadroddiad ar absenoldeb disgyblion o'r ysgol, a ddywedodd fod iechyd meddwl dysgwyr yn ffactor allweddol yn eu habsenoldeb o'r ysgol. Mae'r cwricwlwm newydd yn gam i'w groesawu i helpu pobl ifanc i ddeall rhai o'r materion hyn yn well, ac mae gan y maes dysgu a phrofiad iechyd a llesiant botensial i fod yn gyfrwng pwysig i gyflwyno materion o'r fath mewn lleoliadau addysg. Weinidog, sut mae'r Llywodraeth yn gweithio gydag ysgolion i sicrhau bod athrawon a gweithwyr addysg proffesiynol eraill yn cael y sgiliau sydd eu hangen arnynt i drafod y pynciau anodd ond pwysig hyn yn effeithiol gyda phobl ifanc? A oes gan y Llywodraeth gynlluniau i helpu ysgolion i ymgysylltu'n well â rhieni a gwarcheidwaid fel eu bod hwy hefyd yn gallu cefnogi plant i adnabod niwed ar-lein a diogelu eu hunain rhagddo?

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 3:03, 23 Tachwedd 2022

(Cyfieithwyd)

Diolch i Peter Fox am godi hyn ac am y ffordd y mae wedi'i godi. Mae'n her ddwys iawn, onid yw, ac mae llawer ohonom sydd wedi hen adael yr ysgol—ers amser hir yn fy achos i, o leiaf—yn ei chael hi'n anodd deall graddfa'r her mewn gwirionedd. Ond mae'n broblem fawr iawn, ac fel roedd Peter Fox yn dweud, mae'r dystiolaeth a roddwyd i'r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yn glir iawn o ran maint yr her y mae pobl ifanc yn ei hwynebu.

Fe wnaethoch grybwyll y maes dysgu iechyd a llesiant yn y cwricwlwm, ac mae hwnnw'n hanfodol i sut y gallwn ddysgu pobl ifanc i ddatblygu ymddygiadau diogel mewn perthynas â'r byd ar-lein. Mewn sawl ffordd, mae cymaint o agweddau ar ein bywydau bellach yn gysylltiedig â defnyddio technoleg fel bod dysgu llythrennedd a gwytnwch digidol yn gwbl hanfodol.

Mae gennym ardal bwrpasol ar Hwb, y platfform dysgu, o'r enw 'Cadw'n ddiogel ar-lein', sy'n darparu ystod o adnoddau i ddysgwyr ond hefyd, yn y ffordd roedd ei gwestiwn yn holi yn ei gylch, i deuluoedd, ymarferwyr, gweithwyr proffesiynol a llywodraethwyr. Dyna lle y gwnawn yn siŵr fod ein holl adnoddau yn y maes yn cael eu cynnwys. Mae rhai ohonynt wedi'u datblygu'n benodol o ganlyniad i'r gwaith y buom yn ei wneud mewn perthynas ag aflonyddu'n rhywiol ar gyfoedion yn yr ysgol. Mae adnoddau ehangach yno hefyd, ac mae hynny'n ymwneud â gwella gwytnwch digidol ar draws bywyd yr ysgol yn gyffredinol, gan gynnwys diogelwch ar-lein yn amlwg ond hefyd diogelwch seiber a diogelu data. Mae'r holl agweddau hynny'n gallu cael effaith sylweddol, oni allant, ar fywydau pobl ifanc.

Hefyd, hoffwn ddweud bod cadw plant yn ddiogel yn amlwg yn rhan o'r cod addysg cydberthynas a rhywioldeb, a diogelwch ar-lein yn y cyd-destun hwnnw, gan ymdrin â materion sy'n ymwneud â bwlio ar-lein, er enghraifft. Mae pob un o'r rheini wedi'u cynnwys yn y cod ar gam sy'n briodol yn ddatblygiadol, wedi'u trin mewn ffordd sensitif, a byddwn yn parhau i fuddsoddi mewn dysgu proffesiynol a chefnogaeth i athrawon fel bod ganddynt yr adnoddau gorau sydd ar gael ar gyfer addysgu pobl ifanc yn y maes hwn.