Part of the debate – Senedd Cymru am 4:14 pm ar 23 Tachwedd 2022.
Mae'n bleser cymryd rhan yn y ddadl hon y prynhawn yma. Diolch i Jenny Rathbone am gyflwyno'r ddadl bwysig hon heddiw, ac rwy'n llwyr gefnogi'r cynnig a byddaf yn pleidleisio o blaid y cynnig heno. Ac mae'n hollol iawn ein bod yn gwneud popeth yn ein gallu i gefnogi pobl yn ein cymunedau sy'n dioddef gyda phroblemau iechyd meddwl. Yn fy etholaeth fy hun yn Nyffryn Clwyd, mae gennym gyfleusterau gwych i gefnogi pobl, gan gynnwys Siediau Dynion Dinbych, Rhyl a Phrestatyn a Mind Dyffryn Clwyd, i enwi ond ychydig. Ond mae lle bob amser i wneud mwy a chyflawni uchelgeisiau a fydd yn cael effaith gadarnhaol ar les gwybyddol pobl.
Wrth i fy amser fel Aelod o'r Senedd fwrw ymlaen, hoffwn fanteisio ar gyfle byr, os caf, i siarad am rai o fy mrwydrau iechyd meddwl fy hun. Nawr, rwyf am sicrhau pobl nad wyf yn gwneud y mathau hyn o ddatganiadau am hwyl neu i gael sylw, ond rwy'n ei gweld hi'n bwysig rhannu rhywfaint o wybodaeth er mwyn helpu i annog pobl i siarad am eu trafferthion iechyd meddwl a rhai o'r problemau a welwn yn rhy aml mewn cymdeithas. Cefais ddiagnosis o anhwylder deubegynol ychydig flynyddoedd yn ôl a threuliais gyfnod byr yn yr ysbyty am fy mod yn hunanladdol ac roedd gennyf gynllun, a bydd unrhyw un sy'n gwybod unrhyw beth am hyn yn gwybod nad yw hwnnw'n gymysgedd iach iawn. Ond yr unig reswm y meddyliwn yn y ffordd hon oedd oherwydd fy anwybodaeth fy hun yn peidio ag ymdrin â'r hyn y gwyddwn ei bod yn broblem ers cyfnod hir o amser. Fel llawer o ddynion ifanc, roeddwn yn dweud wrthyf fy hun, 'Paid â chynhyrfu, cer am beint a bydd popeth yn iawn. Bydda'n ddyn', a'r holl bethau hynny—rydym yn gwybod sut mae hi. Roeddwn yn credu hynny am flynyddoedd ac roeddwn wedi mynd i arfer afiach o geisio ymdrin â phroblemau yn y ffyrdd caeedig hynny o feddwl nad oedd yn gwneud unrhyw les i mi. Ac yn y pen draw, aeth y cyfan yn ormod, a dyna pam yr euthum i'r cyflwr roeddwn ynddo. Bu'n rhaid imi gymryd tri mis i ffwrdd o'r gwaith, roedd gweithwyr proffesiynol yn ymweld â fy nghartref yn ddyddiol a bûm ar raglen hir o feddyginiaethau, therapïau siarad a thriniaeth i fy nghael yn ôl i lle rwyf fi heddiw. Ac ni allaf ddiolch digon i dimau iechyd meddwl cymunedol yr Hafod a gogledd sir Ddinbych yn y Rhyl am yr amser y gwnaethant ei fuddsoddi ynof i fy nghael yn ôl yn iach.
Nawr, roedd yn rhaid i mi ailadeiladu fy hun yn ôl o'r dechrau, ac rwy'n berson gwell o fod wedi gwneud hynny, ond ni fyddwn wedi gallu gwneud hyn heb dîm o weithwyr proffesiynol, ynghyd â llawer o ffactorau diogelu, gan gynnwys fy ngwraig a fy nheulu a ffrindiau amyneddgar. Ond nid pawb sydd mor lwcus, a dyna pam y mae'n hanfodol ein bod yn cael y seilwaith cywir yn ei le i sicrhau nad oes neb yn llithro drwy'r rhwyd ac y gall unrhyw un sy'n profi problemau acíwt deimlo'n ddiogel gan wybod bod system ar waith i'w hamddiffyn rhag y problemau y gall iechyd meddwl eu hachosi.
Rwyf wedi bod yn weddol fyr a bras wrth siarad am rai o fy mhroblemau personol, a byddwn yn dweud celwydd pe bawn yn dweud bod y broblem wedi'i datrys—ydw, rwy'n teimlo'n llawer gwell nawr, ond rwy'n dal i gael dyddiau gwael o bryd i'w gilydd, ac mae'r rheini'n gam bach yn ôl. Ond rwy'n ceisio dysgu o bob digwyddiad gwael a dysgu gwersi o bob tro rwy'n eu cael, ac rwy'n gofyn i mi fy hun, 'Beth ddigwyddodd yno? Beth gyfrannodd at y digwyddiad hwnnw? Sut y gallaf fi osgoi hyn rhag digwydd eto?' Ac mae hyn yn gweithio'n dda, a dyma fy ffordd i o ymdopi â phethau. Ac rwyf wedi dysgu nad yw cuddio eich problemau'n gwneud unrhyw les yn y pen draw, ac rwy'n cael cymaint o fudd a phositifrwydd o fod yn fwy agored ac rwy'n gobeithio, drwy rannu rhai o fy mhrofiadau personol, y gallaf annog pawb, ac yn enwedig dynion, sy'n ystadegol yn fwy tebygol o guddio eu problemau, i siarad yn agored, siarad â'r bobl iawn a chael y cymorth a'r driniaeth y maent eu hangen ac yn eu haeddu. Diolch.