Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:39 pm ar 29 Tachwedd 2022.
Llywydd, diolch i Huw Irranca-Davies am y cwestiwn yna. Rwy'n credu bod hybu fferylliaeth gymunedol wedi bod yn rhywbeth y cytunwyd arno ar draws y Siambr yma, dros gyfnod datganoli i gyd. Rydym wastad wedi credu ei fod yn adnodd y gellid manteisio mwy arno, a dros y blynyddoedd, rydym wedi gweld fferyllwyr cymunedol yng Nghymru yn ehangu'r amrywiaeth o wasanaethau y maen nhw'n eu darparu yn sylweddol, gan gytuno i'w contractau gael eu moderneiddio, i wneud yn siŵr bod y gwasanaethau y gall y gweithlu hyfforddedig iawn hwnnw eu darparu fel rhan o'r teulu gofal sylfaenol, ar gael ledled Cymru. Ac rwy'n credu ei bod hi'n deyrnged wirioneddol i'r bobl sy'n gweithio yn y sector eu bod nhw wedi bod mor barod i chwarae eu rhan wrth foderneiddio'r gwasanaeth yng Nghymru. Byddwn i'n dweud hyn, Llywydd, ein bod yn parhau i fod ag ychydig dros 700 o fferyllwyr cymunedol, yng Nghymru. Maen nhw ar y stryd fawr ym mhob rhan o Gymru, ond yn Lloegr bu dirywiad sylweddol yn nifer y fferyllfeydd, a hynny oherwydd bod y rheoliadau a basiwyd yn y Siambr hon wedi amddiffyn lleoliad stryd fawr fferyllfeydd cymunedol, gan ganiatáu enghreifftiau fel yr un a amlygwyd gan Huw Irranca-Davies i ffynnu ac ehangu.
Nid yw'n ymwneud â fferyllwyr cymunedol yn unig chwaith, Llywydd, gan ystyried y cwestiwn gwreiddiol. Roeddwn i'n ymweld â phractis meddyg teulu yn ystod yr wythnosau diwethaf ac roedden nhw'n dathlu'r ffaith eu bod newydd recriwtio fferyllydd i ddod i weithio'n uniongyrchol yn y feddygfa ac roedden nhw'n egluro i mi nifer yr ymwelwyr dychwel y byddant nawr yn gallu eu gweld yn glinigol briodol ac yn gyflym oherwydd yr adnodd ychwanegol hwnnw. Felly, rwy'n cytuno'n llwyr â'r pwynt a wnaed, yn y gymuned ac yn uniongyrchol o fewn gofal sylfaenol, bod cyfraniad fferylliaeth yn hanfodol i'r ffordd yr ydym yn llunio'r gwasanaeth ar gyfer y dyfodol.