Part of the debate – Senedd Cymru am 3:18 pm ar 29 Tachwedd 2022.
Fe ddylai Logan Mwangi fod yn fyw ac iach heddiw, ac yn cael ei fagu mewn teulu a chymuned gariadus, ofalgar. Fe ddylai Ben Mwangi a'i deulu fod yn gofalu amdano. Fe ddylai cymuned addysgu Ysgol Gynradd Tondu fod yn gafael amdano, fel gwnaethon nhw, fel roedden nhw'n ceisio ei wneud. Mae hi'n iawn fod llofruddion creulon Logan Mwangi yn y carchar am amser maith, ond mae hi'n iawn hefyd ein bod ni'n croesawu pa mor drylwyr yw'r adroddiad hwn, nad yw wedi dal yn ôl rhag mynegi barn onest, rhag mynd yn fforensig ar ôl pob manylyn y mae angen mynd ar ei ôl. Er cymaint braw ac arswyd y llofruddiaeth i bawb a ddarllenodd amdani, yn yr un modd, wrth i chi fynd trwy'r adroddiad, manylion y cyfleoedd lluosog aflwyddiannus i ymyrryd ar y foment gywir—ac nid un unigolyn nac un asiantaeth mo hyn; bu sawl cyfle—ac, fel mae eraill wedi dweud, rydym ni wedi gweld colli cyfleoedd fel hyn o'r blaen hefyd mewn amgylchiadau eraill dros lawer o flynyddoedd.
Mae yna gyfres o argymhellion, Gweinidog, ar lefel leol ar gyfer yr holl asiantaethau dan sylw ac ar gyfer y dull amlasiantaeth ar lefel leol, ond rhai sylweddol ar lefel genedlaethol hefyd. Ac rwy'n croesawu eich ymrwymiad chi, Gweinidog, i gymryd camau nawr mewn gwirionedd, i fwrw ymlaen â hi a gwneud y gwelliannau ar hyn o bryd, ar lefel genedlaethol. Mae hynny'n cynnwys canllawiau penodol i ymarferwyr amddiffyn plant o ran eu dyletswydd nhw—eu dyletswydd nhw—i hysbysu a chynnwys pob unigolyn sydd â chyfrifoldeb rhiant mewn asesiadau a phrosesau amddiffyn plant; bod Llywodraeth Cymru yn comisiynu adolygiad ledled Cymru o ddulliau o ymdrin â chynadleddau amddiffyn plant—dyma un o'r pethau sy'n cael ei dynnu allan o'r adroddiad hwn, sef methiant y cynadleddau amlasiantaeth hynny i nodi a chymryd y camau priodol—ymgyrch ymwybyddiaeth genedlaethol flynyddol i godi ymwybyddiaeth y cyhoedd ynglŷn â sut i roi gwybod am bryderon o ran diogelu. Oherwydd mae llawer o bobl yn y gymuned hon yn dweud, 'Sut y gwnaethom ni fethu â gweld hyn?' Ond hefyd, 'Pe byddai rhywbeth tebyg yn digwydd eto, sut ddylem ni roi gwybod?' Felly, Gweinidog, rwyf i eisiau gofyn i chi sut y byddwch chi'n symud ymlaen â'r argymhellion hynny ar lefel leol a chenedlaethol, sut y byddan nhw'n cael eu monitro, sut y bydd hyn yn cael ei fwydo yn ôl yma i Lywodraeth Cymru, ond i'r Senedd hefyd, er mwyn i ni allu rhoi sicrwydd i bobl. Ni allwn ni fyth â dweud, 'Ni fydd hyn yn digwydd byth eto'. Fe hoffwn i ddweud hynny, ond rydym ni'n gwybod na allwn ni. Ond yr hyn yr wyf i'n awyddus i'w ddweud wrth bobl yw: fe fyddwn ni'n gwneud ein gorau glas i wneud popeth er mwyn sicrhau nad yw hyn yn digwydd eto.